Kentsel dönüşümün sermaye ağları
UYGAR GÜLTEKİN
[email protected]
Türkiye’nin uzun süredir gündeminden düşmeyen kentsel dönüşümün sermaye ile olan ilişkilerini gözler önüne sermeye çalışan bir grup gönüllü, özel bir çalışmayla ‘Mülküzleştime Ağları’nı ortaya çıkarttı. Proje; Emek Sineması’ndan 3. köprüye, Sulukule’den Maslak 1453’e kadar kamuoyunda büyük tartışmalara neden olan girişimlerin yol açtığı mağduriyetler yerine faillerin kimler olduğunu ortaya koymaya çalışıyor. Bir veritabanı ve harita hazırlama fikriyle başlayan proje, halihazırda sürekli güncellenebilen bir internet sitesine dönüştü.
Düşük gelir gruplarını mülksüzleştiren, kamusal alanlara el koyan sermayedarlara atfen projenin adı ‘Mülksüzleştirme Ağları’ olarak belirlendi. Projeyi yürüten kolektif, ilk olarak Gezi Parkı direnişinde bir araya gelmiş. Türkiye’nin gündemine oturan mega projeleri, projelerin sicillerini araştırarak ortaya bir harita çıkarak ekip, verileri de Meclis soru önergelerine verilen cevaplar, Ticaret Sicil Gazetesi, İstanbul Ticaret Odası kayıtları, basında çıkan ihale haberleri gibi birçok farklı kaynaktan derlemiş.
Araştırmacılar ve gazeteciler için kaynak olacak şekilde tasarlanan haritada her verinin kaynağı belirtiliyor. Şimdilik üç harita var: Şirketler-projeler ağı, yönetim kurulu üyelerinin ortaklıkları ve devlet politikaları sonucunda el konulan azınlık mülkleri.
Mulksuzlestirme.org adresinden yayına geçen projenin 200’ün üzerinde örnek içeren ilk versiyonu 14 Eylül’den itibaren İstanbul Bienali kapsamında Karaköy Rum İlkokulu’nun çatı katında sergilenmeye başladı. Haritalar, tıpkı Wikipedia sitesi mantığıyla Mulksuzlestirme.org adresi üzerinden herkes tarafından güncellenebilecek. Projenin devamlılığı için geniş katılım şart. Haritaların yaygınlaşması için bienale katılma kararı alan grup, bienal sponsorlarının da kentsel dönüşüm ve benzeri projelerini haritada işaretledi.
