Karabağ'da neler oluyor?
1994'te Ermenistan ve Azerbaycan arasında kabul edilen ateşkesten sonra, ateşkes ihlalleri hep yaşanageldi; fakat artık, 2 Nisan'da başlayan sürecin 1994'ten bu yana yaşanan en yoğun çatışma olduğunu söyleyebiliriz.
1.gün
2 Nisan Cumartesi günü sabah saatlerinde, Karabağ ordusu, gece boyunca Azerbaycan ordusunun temas hattında saldırıya başladığını belirtti. Ardından 12 yaşındaki bir çocuğun okula giderken öldürüldüğü haberi geldi. Karabağ Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada, 2 Nisan'da saat 08:30'ta “Azerbaycan'ın Martuni'ye füze saldırısı düzenlediğini ve bu saldırı sonucu 2004 doğumlu Vağarşak Grigoryan'ın öldürüldüğünü, iki çocuğun da yaralandığını” belirtti.
Ermenistan Savunma Bakanlığı sözcüsü Artsrun Hovhannisyan, Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, Ermenistan Savunma Bakanlığı’nın Azerbaycan medyasına yansıyan ''Azerbaycan güçleri tarafından Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin bazı yerleşimlerinin ele geçirdiği'' haberlerini yalanladı.
Karabağ ordusu, Cumartesi günü akşam saatlerinde bir açıklama yaptı. Açıklamada, “Azerbaycan tarafının yüzlerce insani kaybı olduğunu, Martakert yakınlarında Azerbaycan ordusuna ait iki tank, iki insansız hav aracı ve bir helikopterin yok edildiğini” belirtti. Açıklamada, çatışmalarda Karabağ tarafının da kayıpları olduğu belirtildi fakat sayı verilmedi. Azerbaycan tarafı da aynı şekilde çatışmalarda yüzlerce Ermeni'nin öldüğünü belirtiyordu. Öte yandan Azerbaycan, ilk başta helikopterin vurulduğunu inkar edip sonrasında kabul etti.
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjørn Jagland, tarafları çatışmaları durdurmaya çağırdı. Rusya’dan da benzer bir açıklama geldi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 'çatışmaların derhal durdurulması' çağrısı yaptı.
Günün sonunda Azerbaycan çatışmalarda 12 askeri kayıp verdiğini; Ermenistan tarafı ise 18 Ermeni askerinin öldüğü, 35'inin yaralandığını belirtti.
2.gün
3 Nisan Pazar günü çatışmalar yoğunlaştı. İran İslam Cumhuriyeti'nin (İİC) açıklaması gecikmedi. 3 Nisan'da İİC Dışişleri Bakanı sözcüsü yaptığı açıklamada, “Karabağ'da Ermenistan ve Azerbaycan arasında yaşanan çatışmaların tırmanması, İran İslam Cumhuriyeti için derin endişe kaynağıdır'' denildi.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande da yaptıkları açıklamalarda tarafları çatışmalara son vermeye çağırdılar.
Azerbaycan ve Ermenistan’dan çelişkili haberler gelirken, Karabağ Savunma güçlerinden yeni bir açıklama geldi. Karabağ, ‘Ermeni güçlerinin bir önceki gün Azerbaycan güçlerince ''işgal edilmiş stratejik önem taşıyan'' noktalardan birinin, Taliş Köyü’nün geri alındığı’ söyleniyordu. İşin ilginç tarafı, bir önceki gün Azerbaycan’ın Karabağ’da bazı yerleşim bölgelerini ele geçirdiği iddiaları Ermenistan tarafından yalanlanmıştı.
Bu açıklamalardan yaklaşık bir saat sonra Azerbaycan'dan ''tek taraflı ateşkes'' açıklaması geldi. Ermenistan Savunma Bakanlığı Sözcüsü ise ateşkes açıklamasını yalanladı ve çatışmaların devam ettiği belirtti. Çatışmanın ‘ateşkes ilanına’ rağmen devam ettiği CivilNet muhabirlerinin görüntüleriyle belgelendi. CivilNet gazetecileri, Azerbaycan'ın tek taraflı ateşkes ilanından sonra Martakert'e gittiler. Çekilen videoda, bir sivilin çatışmanın nasıl başladığını ve evin yakınlarına düşen roketatarların yarattığı çukurları gösterirken Azerbaycan tarafından ateşe başlandığı görülüyor. Kameraya yansıyan çatışma sesleri ve panik durumu tek taraflı ateşkesin uygulanmadığını gözlerin önüne seriyor. Saldırı alanında bulunan gazetecilerin, bulundukları yerden kaçarak bir binaya sığındıkları sonrasında da Stepanakert'e geçtikleri bildiriliyor.
Türkiye’ye ilk tepki
Ermenistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Şavarş Koçaryan, Karabağ bölgesinde yaşanan çatışmayla ilgili Türkiye’nin açıklamasına tepki gösterdi. Koçaryan, ''Ne yazık ki, Türkiye için insani kayıpların değeri ulus üzerinden değerlendiriliyor'' dedi ve “Türkiye'nin ırkçı ifadelerinin Karabağ'a karşı saldırıların devam etmesini teşvik ettiğini” belirtti.
Resmi açıklamalar ardı ardına gelirken, Hetq.am'in foto muhabirinin Martakert'in Taliş köyünde çektiği fotoğraflar sosyal medyada yankı uyandırdı. Bir günlüğüne Azerbaycan güçlerinin eline geçen ve sivil kayıpların yaşandığı köyden yansıyan fotoğraf kareleri dehşet vericiydi. Haber ve görüntüler, yaşlı bir çift ve yaşlı bir kadının yaşadığı eve giren Azerbaycan güçlerinin bu sivilleri öldürüp, kulaklarını kestiklerini gösteriyordu.
3. gün
4 Nisan Pazartesi günü de Karabağ'da gergin başladı. Karabağ Savunma Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre Azerbaycan güçleri gece boyunca havan ve roketatarlarla saldırdı. Açıklamada ''Sabah 07:00 civarında bombardımanların daha da yoğunlaşmaya başladığı” belirtildi.
Birleşmiş Milletler, Karabağ'da yaşanan çatışmaların ilk iki günüyle ilgili bir rapor yayımladı. CivilNet'in haberine göre raporda, Ermenistan ve Azerbaycan'ın resmi kaynaklarına referans vererek 30 askerin ve 3 sivilin öldüğü belirtildi. Raporda, gayri resmi verilere göre 200'e yakın yaralı asker ve sivil olduğu belirtildi.
Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan Karabağ'la temas hattında oluşan durumu ve bu durum için çözüm yollarını konuşmak için AGİT ülkelerinin büyükelçileri ile buluştu.
Sarkisyan, askeri operasyonların devam etmesinin, “öngörülmeyen ve geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açabileceğini” vurguladı. Sarkisyan, özellikle Türkiye'nin Azerbaycan'ın maceracılığına şüphesiz destek verdiğini kaydetti. Serj Sarkisyan, ''Askeri operasyonlar devam ederse Ermenistan Cumhuriyeti Karabağ’ın bağımsızlığını tanıyacak'' dedi.
Karabağ Savunma Bakanlığı'ndan bir sözcünün yaptığı açıklamaya göre, sınırın kuzey ve güney tarafındaki çatışma hattında 72 asker yaralandı.
