Kapalıçarşı’da gençler arasında yasadışı bahis yaygın
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre son bir yıl içinde dünya genelinde yetişkinlerin yüzde 46,2’si ve ergenlerin yüzde 17,9’u en az bir kez kumar oynadı. Yetişkinlerde kumar bağımlılığı oranı ise yüzde 0,1 ile yüzde 5,8 arasında değişiyor. Çevrimiçi casinolar ve mobil uygulamalar aracılığıyla oynanan sanal bahisler, kontrolsüzce artıyor. Türkiye’de de dijital erişimin kolaylaşmasıyla bağımlılıklar genç yaşlara kadar iniyor.
Türkiye’de yasal bahis siteleri Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’na bağlı. İçişleri Bakanlığı’nın verilerine göre, yasal bahisin yıllık geliri 6 milyar dolar civarında. Ancak araştırma ve verilere göre, yasa dışı bahis pazarının yıllık geliri 50 milyar dolar. Yasa dışı bahis ve kumar sitelerine para yüklemek için farklı ödeme yöntemleri kullanılıyor. Ödemeler çoğunlukla elektronik para kuruluşları üzerinden yapılırken, bitcoin ile de ödeme kabul ediyor.
Kapalıçarşı’nın durumu
Yasadışı bahis ve kumarın Kapalıçarşı’da da yaygınlaştığına yönelik haberler son zamanlarda gündemde. Kapalıçarşı’da yıllardır çalışan birçok kişiye ”Yasa dışı bahis veya kumar oyunları oynayan var mı?” sorusunu sorduğumuzda, oynayanların sayısının giderek arttığı yanıtını alıyoruz.
Kapalıçarşı’da çalışan Ermeni toplumundan iki kişi ile bir araya geldik. Konuştuğumuz gençler, özellikle atölyelerde çalışan gençlerin, yasadışı bahise ilgi gösterdiğini, işlerin sakin olduğu zamanlarda, akıllı telefon üzerinden yasadışı bahis ve kumar oynayarak kolay yoldan para kazanmaya çalıştıklarını belirttiler. Konuştuğumuz iki genç, haberde gerçek isimlerini vermek istemediler.
24 yaşlarında olan ve bu haber için Garabet ve Aren takma isimlerini kullanan gençler, hem lisans eğitimlerini sürdürüyor hem de Kapalıçarşı’da çalışıyor. İki genç, yasa dışı bahis ile 16-17 yaşlarında Kazlıçeşme’de bir tekel bayisinde tanışmış.
Aren, yasa dışı bahis ile nasıl tanıştığını şu sözlerle anlatıyor: “Ben 17 yaşındaydım. Bizim Ermeni toplumundan birkaç kişi, yasa dışı bahis sitelerinde hesap açıyorlardı. Biz oraya para atıyorduk, o da komisyon alıyordu. Ne kadar çok insan toplarsa o kadar para kazanıyordu. Oturduğum mahalledeki bakkallarda da kaçak bahis oynatılıyordu. Oranları, legal bahis sitelerine göre yüksekti.”
Garabet de 17 yaşlarında yasadışı bahis ile tanıştığını söylüyor. Bir dönem her gün oynadığını artık fazla oynamadığını söyleyen Garabet, “Geceleri tek başına oynamaya başladım ve bir süre böyle devam etti. Her param bittiğinde siteye para yüklüyordum. Çoğunlukla rulet oynuyordum. Düzenli olarak oynadım. Sonra bırakmaya karar verdim. Fakat iki sene önce tekrar oynamaya başladım” diyor.
İnsanları yasadışı bahis ve kumara iten önemli hususlardan biri ise “bonuslar”. Bir yasa dışı bahis veya kumar sitesine kayıt olan kişiye, internet sitesi tarafından ‘hoş geldin bonusu’ başlığında farklı meblağlarda ödeme yapılıyor.
İki genç, yasadışı bahis ve kumarı arkadaş gruplarıyla bir araya geldiklerinde de oynadıklarını söylüyor. Aren, bonus ile ilgili şunları söyledi.
“Bir keresinde 500 TL bonus veren bir sayfa vardı. Bir siteye kayıt olduğunuz anda telefonunuza sürekli tanıtım mesajları geliyor. Oradaki mantık şu, hiç para yüklemeden sana 5 bin TL yapma fırsatı veriyor. 5 bin TL yaptıktan sonra 500 TL almıştım. Geri kalan para internet sitesinde kaldı.”
“Nerede duracağınızı bilmezseniz sıkıntı”
Garabet ve Aren’e, yasadışı bahis ve kumar oynamaktan ötürü uğradıkları ekonomik zararı da sorduk. İkili, bahis ve kumar oyunlarına yatırdıkları parayı hesaplayamadıklarını ancak zararda olduklarını söylüyor.
Bahis için kredi çekenler de olmuş. Aren, yaşadığı bir olayı şu sözlerle anlattı. “Benim olmadı ama arkadaşım kredi çekti. Hollanda’ya gitme planımız vardı. Arkadaşıma babası vize başvurusunda banka hesabında belli bir meblağın gözükmesi için para vermişti. O parayı yasadışı bahiste oynadı ve bitirdi. Daha sonra bankadan kredi çekti. 80 bin TL borçlanmıştı altı ay önce. Onu kapattı. Şu an oynamıyor. Ben kredi çekip de yasa dışı bahis ya da kumar oynamadım.”
Garabet ise kumar oynamak için kredi çekmiş. Para kazanma hırsı nedeniyle kredi çektiğini açıklayan Garabet, “Nerede duracağınızı bilmezseniz büyük sıkıntı yaşıyorsunuz” dedi.
“Yaş fark etmiyor”
Yaklaşık beş yıldır Kapalıçarşı’da çalışan Garabet ve Aren’e, kendi yaş gruplarından kişilerin bahis ve kumar oynayıp oynamadıkları sorusunu sordum. Aren, “Oynamayan yok. Kişi var ki her gün oynuyor. 16-17 yaşında olduğumuz dönemde bu oyunlar çok revaçtaydı. Bir mekâna gidildiğinde herkesin kendi akıllı telefonuyla yasadışı kumar oynadığı dönem vardı. Kazanma ihtimali eskiye göre düştüğü için artık çok revaçta değil. Birçok atölyede iş olmadığı durumlarda, çalışanlar direkt telefonlarına sarılıp yasadışı bahis veya kumar oynuyor. Yaş fark etmiyor. Ben gerçekten oynamayan görmedim. Ben her gün oynamıyorum. Zaten öyle bir maddi gücüm de yok” derken 2000’li yıllarda doğanların yasadışı kumar oyunlarına ilgi duyduğunu, yetişkinlerin ise bahis oynadıklarını gözlemlediğini ifade etti.
