Kahramanmaraş'taki 'yasal' hazine kazısı için soru önergesi
Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu İlçesi İsa Divanlı Mahallesi’ndeki eski Ermeni ve Yahudi mahallesinde define olduğunu iddia eden arkeolog Hatice Kılıçaslan, kazı çalışması başlatmıştı. HDP milletvekili Tuma Çelik kazı ile ilgili Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un yanıtlaması talebiyle TBMM'ye bir soru önergesi yöneltti.
Çelik önergesinde şu sorulara yer verdi:
"Basında yer alan bilgilere göre, Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ilçesi İsa Divanlı Mahallesi'nde define olduğu iddiasıyla kazı çalışması başlatılmıştır. Kazı yapılan alanda hazine olduğu belirtilmiştir. Kazı çalışmasına, Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından da onay verilmiştir.
Kazı çalışmasını yürüten arkeolog Hatice Kılıçaslan, basın mensuplarına verdiği demeçte, “Burası Ermeni yerleşkesi ve Yahudi Mahallesi. Burada odalar olduğunu düşünüyoruz. Burada bir hazine olduğunu düşündüğümüz için bir kazı çalışması başlattık. Buranın geçmişte bir konak olduğunu, konağın bahçesinde de bir oda, oda içerisinde de bir definenin var olduğunu düşünerek böyle bir kazı çalışması başlattık” ifadelerini kullanmıştır.
Defineciliğin, kültürel miras alanları ve arkeolojik alanlar için büyük tehdit oluşturduğu uzmanlar tarafından sık sık dile getirilmektedir. Define kazıları nedeniyle pek çok arkeolojik alan ve tarihi yapı hasar görmüştür. Bu hasarları engellemek amacıyla oluşturulan Define Arama Yönetmeliği 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nda belirtilen yerler dışında define aramalarında uyulacak esasları belirlemektedir. Bu yönetmelik, define arama ruhsatının verilmesine, define arayıcıdan istenecek belgelere, aramanın nasıl yapılacağına ve çıkan defineden arayıcıya tanınacak haklara ilişkin hükümleri kapsar.
Bu bağlamda,
1. Söz konusu yerde define olduğuna dair hangi bilgi ve belgeler mevcuttur?
2. Define Arama Yönetmeliğinde yer alan şartların tamamı karşılanmış mıdır?
3. Müze Müdürlüğünden gerekli izinler alınmış mıdır?
4. Kazı alanında karşılaşılabilecek arkeoloji ve kültürel bulgular için gerekli tedbirler alınmış mıdır? Kazıya, alanında uzman kaç kişi eşlik etmektedir?
5. Kahramanmaraş'ın Dulkadiroğlu İlçesinde kaç adet tescilli yapı bulunmaktadır? Tescilli yapılardan kaç tanesi kilise, kaç tanesi sinagogdur?
6. Kahramanmaraş'ta son beş yıl içinde kaç adet tescilli eser restore edilmiştir veya restorasyon çalışmasına başlanmıştır?
7. Bakanlığınızın verilerine göre, 2014-2018 yılları arsında 461 define kazısı yapılmıştır. Define kazılarında herhangi bir bulguya rastlanmış mıdır? Kazılardan elde edilen bulgu veya objelere ne kadar ödeme yapılmıştır?
8. Türkiye'de kaç kişide Define Arama Ruhsatı bulunmaktadır?
9. Define aramanın yasaklanmasına dair yasal bir çalışmanız var mıdır?
10. Bakanlığınızın, kaçak kazıların engellenebilmesi için herhangi bir eylem planı bulunmakta mıdır?
11. Kaçak kazılar ve kaçak define aramalarından dolayı son 5 yıl içerisinde kaç kişi hakkında yasal işlem başlatılmıştır?"
"Basında yer alan bilgilere göre, Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ilçesi İsa Divanlı Mahallesi'nde define olduğu iddiasıyla kazı çalışması başlatılmıştır. Kazı yapılan alanda hazine olduğu belirtilmiştir. Kazı çalışmasına, Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından da onay verilmiştir.
Kazı çalışmasını yürüten arkeolog Hatice Kılıçaslan, basın mensuplarına verdiği demeçte, “Burası Ermeni yerleşkesi ve Yahudi Mahallesi. Burada odalar olduğunu düşünüyoruz. Burada bir hazine olduğunu düşündüğümüz için bir kazı çalışması başlattık. Buranın geçmişte bir konak olduğunu, konağın bahçesinde de bir oda, oda içerisinde de bir definenin var olduğunu düşünerek böyle bir kazı çalışması başlattık” ifadelerini kullanmıştır.
Defineciliğin, kültürel miras alanları ve arkeolojik alanlar için büyük tehdit oluşturduğu uzmanlar tarafından sık sık dile getirilmektedir. Define kazıları nedeniyle pek çok arkeolojik alan ve tarihi yapı hasar görmüştür. Bu hasarları engellemek amacıyla oluşturulan Define Arama Yönetmeliği 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nda belirtilen yerler dışında define aramalarında uyulacak esasları belirlemektedir. Bu yönetmelik, define arama ruhsatının verilmesine, define arayıcıdan istenecek belgelere, aramanın nasıl yapılacağına ve çıkan defineden arayıcıya tanınacak haklara ilişkin hükümleri kapsar.
Bu bağlamda,
1. Söz konusu yerde define olduğuna dair hangi bilgi ve belgeler mevcuttur?
2. Define Arama Yönetmeliğinde yer alan şartların tamamı karşılanmış mıdır?
3. Müze Müdürlüğünden gerekli izinler alınmış mıdır?
4. Kazı alanında karşılaşılabilecek arkeoloji ve kültürel bulgular için gerekli tedbirler alınmış mıdır? Kazıya, alanında uzman kaç kişi eşlik etmektedir?
5. Kahramanmaraş'ın Dulkadiroğlu İlçesinde kaç adet tescilli yapı bulunmaktadır? Tescilli yapılardan kaç tanesi kilise, kaç tanesi sinagogdur?
6. Kahramanmaraş'ta son beş yıl içinde kaç adet tescilli eser restore edilmiştir veya restorasyon çalışmasına başlanmıştır?
7. Bakanlığınızın verilerine göre, 2014-2018 yılları arsında 461 define kazısı yapılmıştır. Define kazılarında herhangi bir bulguya rastlanmış mıdır? Kazılardan elde edilen bulgu veya objelere ne kadar ödeme yapılmıştır?
8. Türkiye'de kaç kişide Define Arama Ruhsatı bulunmaktadır?
9. Define aramanın yasaklanmasına dair yasal bir çalışmanız var mıdır?
10. Bakanlığınızın, kaçak kazıların engellenebilmesi için herhangi bir eylem planı bulunmakta mıdır?
11. Kaçak kazılar ve kaçak define aramalarından dolayı son 5 yıl içerisinde kaç kişi hakkında yasal işlem başlatılmıştır?"
