İsrail-İran savaşında 6. gün: ABD operasyona katılacak mı?
İsrail'in İran'a 13 Haziran'da başlattığı saldırının altıncı günü, hem siyasi hem de askeri gelişmeler bakımından en hareketli gecelerden biri oldu. İki ülke arasında karışılıklı füzeler atılırken, bir yandan da ABD Başkanı Donald Trump'ın Washington'da yaptığı toplantının sonucu merakla beklendi.
Bir saatten fazla süren bu toplantıdan önce Trump İran'a "koşulsuz teslim" olma çağrısı yaptı. İran'ın dini lideri Ali Hamaney de sosyal medyadan "Savaş başlıyor" yazdı. Toplantıdan ABD'nin savaşa katılıp katılmayacağı kararının çıkması bekleniyordu ancak kesin bir açıklama yapılmadı.
Açıklamalar ve iddialar
Gece boyunca İran iki kez İsrail'e füze saldırısı yaptı. 18 Haziran sabahının erken saatlerinden itibaren iki ülkenin saldırıları sürdü.
İsrail ordusu, gece saatlerinde 50'den fazla savaş uçağının İran’daki çeşitli hedeflere saldırı düzenlediğini duyururken Tahran'ın güneyindeki Veramin İlçe Kaymakamı Hüseyin Abbasi, İsrail'e ait bir F-35 savaş uçağını düşürdüklerini iddia etti.
İsrail ordusu, Tahran çevresine yönelik bir dizi hava saldırısı düzenlediğini duyurdu. Reuters haber ajansı da İran medyasına dayanarak, başkent Tahran ile batısındaki Kerec kentinde patlamaların duyulduğunu bildirdi.
İsrail ordusu, İran'ın başkenti Tahran'da bir uranyum zenginleştirmek için kullanılan santrifüj üretim merkezi ve silah fabrikalarını hedef aldığını açıkladı ancak bu haber doğrulanmadı.
Reuters haber ajansının İran medyasına dayandırdığı bilgiye göre İsrail, Tahran'ın doğusunda yer alan ve İran Devrim Muhafızları'yla bağlantılı olduğu bilinen İmam Hüseyin Üniversitesi'ni hedef aldı.
İsrail ayrıca, başkent Tahran yakınlarındaki Hucir füze üretim tesisine de saldırı düzenledi.
6. günde iki ülke tarafından da kayıp açıklanmadı ancak her iki ülkenin sivilleri de geceyi sığınaklarda geçirdi. İran Kızılay Başkanı Mücteba Halidi, İsrail'in 21 eyalete saldırı düzenlediğini yaklaşık 1000 kişinin geçici olarak barınma merkezlerine alındığını belirtti.
Son açıklamalara göre saldırıların başladığı 13 Haziran'dan bu yana İsrail'de 24, İran'da ise 224 kişi hayatını kaybetti.
Trump, Hamaney ve Merz'in açıklamaları
Askeri düzeyde karşılıklı saldırılar devam ederken, siyasette de gelişmeler yaşandı.
ABD Başkanı Donald Trump, ABD'nin İran Dinî Lideri Ayetullah Ali Hamaney'in "yerini bildiklerini" ancak onu "şimdilik öldürmeyeceklerini" ancak İran'ın "koşulsuz teslim olması gerektiğini" yazdı. Trump'ın geçtiğimiz gün İsrail'in İran'ın dini lideri Hamaney'i öldürme planını veto ettiği bildirilmişti. İsrail Savunma Bakanı Israel Katz da İran'ın dini liderinin, ABD önderliğindeki bir işgalle devrilen ve yargılandıktan sonra asılan Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin ile aynı kaderi paylaşabileceğini söyledi. Hamaney, bu açıklamaların ardından "Siyonistlere merhamet göstermeyeceğiz" dedi.
İsrail ve ABD medyasında toplantının ardından Trump'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile telefon görüşmesi yaptığı, ancak görüşmenin içeriğinin açıklanmadığı aktarıldı.
G7 Zirvesi kapsamında Alman ZDF kanalına konuşan Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İsrail'in İran'a yönelik saldırılarına destek verdi. Merz, "İsrail ordusunun ve hükümetinin bunu yapma cesaretini göstermesine büyük saygı duyuyorum" dedi.
Yorum: 'İsrail ABD'yi savaşa çekmeye çalışıyor'
İngiltere'nin dış istihbarat teşkilatı MI6'nın eski başkanı John Sawers, BBC'ye yaptığı açıklamada, İsrail'in İran'daki en kritik nükleer tesisleri vurmadığını çünkü bu tesislerin yerin çok derininde bulunduğunu söyledi.
"Bu tür hedeflere sadece Amerikalılar ulaşabilir" diyen Sawers, Washington'un önünde iki seçenek olduğunu belirtti:
"Ya İsrail'e katılıp işi tamamlamak ya da diplomatik bir çıkış yolu bulmak."
TBMM'den İsrail'e kınama
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde "İsrail'in Saldırganlığıyla Başlayan ve Derinleşen, İran'la Çatışmalı Sürece Karşı Meclis Başkanlığı Tezkeresi" 17 Haziran Salı günü Genel Kurul'da oybirliğiyle kabul edildi. TBMM, tezkere ile İsrail'in İran'a yönelik saldırılarını "güçlü bir şekilde" kınadı.
Kaynak: BBC Türkçe, ajanslar
