İntihar yoldaşlığı üzerine bir oyun
Sahnelenmeye Şubat ayında başlayan tiyatro oyunu ‘Burada.Bugün’ (Norway.Today), Mekan Artı’nın Çemberlitaş’taki sahnesinde izleyiciyle buluşmaya bu sezon da devam ediyor. Çek yazar Igor Bauersima’nın bu etkileyici metni, Murat Baykan’ın çevirisi ve Mert Öner’in rejisiyle sahneleniyor. İntihar etmeye karar veren iki gencin internetten tanışıp birlikte bir ‘özkıyım’ yolculuğuna çıkışlarını ve bu yolculukta birbirleri ve hayatları üzerine yaptıkları sorgulamaları anlatan iki kişilik oyunun karakterleri Julie ve August’a Büşra Develi ve Sercan Badur can veriyor.
İntihara meyilli iki zıt karakter
Oyun, Julie’nin intihar etmek üzere olduğu bir anda, beraber intihar edebileceği birini internette arama ânıyla açılıyor. Metnin çekiciliğini sağlayan en büyük etkenlerden biri, başlar başlamaz oyunun çizgisinin hangi noktada ilerleyebileceğini seyircinin kestirebiliyor olması. Oyunda, büyük sürprizler yaratmanın ötesinde, izleyiciyi durumlara ve hikâyeye odaklanmaya iten bir anlatım var aynı zamanda. Bir süre kahramanlarımız birbirini tanıyor, biz izleyiciler de kahramanlarımızı tanıyoruz. Bu tanışıklık ilerledikçe, belirlenen ideal intihar yoldaşlığının, tamamen zıt tabanlar üzerine kurulu olduğunu görüyoruz. Julie, hayatta her şeyi görüp yaşadığını, artık bu seviyenin üzerine çıkamayacağını düşünen, varoluşsal problemler yaşayan taraf; büyük mutluluklar tatmamış, bundan sonrası için de pek umudu olmayan August ise, intihar vakalarının depresif kesimini temsil ediyor. Bu iki farklı kutbun doğallıkla birleştiği nokta, yarından beklentisizlik ve ölme isteği. Hikâyenin seyri boyunca iki kahramanın, bu işe giriştikten sonra karşılaştıkları problemleri, kendi içlerinde yaşadıkları değişimleri izliyoruz. Başlarda August’un intihar etme konusunda tereddütleri varmış gibi hissedilirken, sonlara doğru, Julie karakteri, paylaşılan psikozun etkisiyle ve kararlılığıyla, karşısındakinin elinden tutup götüren taraf oluyor. Bu değişimlerin ve iç içe geçişlerin sebebi hiç şüphesiz, iki karakterin birbirine karşı beslemeye başladığı hisler.
İki arada bir derede dekor
Sercan Badur, August karakteriyle izleyicide çok ‘tanıdık’ bir his bırakıyor. Bunun, daha önce televizyonda oynadığı rollerin etkisinden mi, yoksa başka oyunculara benzetilmesinden mi kaynaklandığı bilinmez ama bu ‘tanıdıklığın’ izleyiciyi mutlu ettiği aşikâr. Jest ve mimiklerini August’un karakterine uygun bir şekilde kullanarak bir taraftan kendi oyunculuğunu sağlamlaştırırken, Büşra Develi’nin, Julie karakterinin yapısına uygun şekilde görünür olmasına da katkıda bulunuyor. İki oyuncunun sahnedeki uyumu sayesinde, izleyici bunun, ikisinin de ilk profesyonel tiyatro deneyimi olduğunu hissetmiyor.
Metnin ve kaliteli performansların yanı sıra rejinin şık yaklaşımları da oyunun seyir zevkini bir hayli artırmış. Kameralı çekimin dahil edildiği sahnelerde bir stüdyoda çekilmiş harici videoların gösterilmesi (bu anlarda oyunculara verilen rejinin biraz kompleks ya da değişken olduğu kanaatindeyim), flaşlı düşme anları gibi birtakım nüansların oyuna katkısı büyük. Dekorun, hem internet üzerinden yazışma bölümüne, hem de intihar etmek üzere gidilen Norveç’teki dağ yamacında geçen ikinci bölüme uygun olması hoştu fakat yine de, niteliği ve estetiği açısından soru işaretleri doğuruyordu. İnternet yazışmalarının orta hatta, perdede verilmesi izleyicinin oyunda kendine yer bulmasını kolaylaştırıyordu, ancak ikinci bölümde bir dağ görselini anlatmak için Eminönü kartpostalcılarından rastgele seçilmiş bir fotoğraftan daha iyi bir seçim yapılabilirdi.
‘Burada.Bugün’, intihar üzerine düşünmüş, intihar edenler üzerine akıl yormuş, intihar fikrine kapılmış, yakınlarından intihar hikâyeleri dinlemiş, hayatla öyle ya da böyle bir şekilde problem yaşamış, kendini ve varoluşunu sorgulayan herkesin ilgisini çekebilecek bir oyun. İntihar fikrinden yola çıkarak hayatı, ilişkileri düşünsel bazda yorumlayan ve yorumlatan bu 90 dakikalık hikâye, intihardan caydırma yönünde bir sosyal sorumluluk gütmekten ziyade, iki insanın başka bir hayata geçme isteğinin farklı yönlerini yansıtması ve –gerçek bir olaydan yola çıksa da– varılmak istenen noktayı izleyicinin fikri özgürlüğüne bırakması açısından iç açıcı bir seyre ve finale sahip.
‘Burada.Bugün’ 1 Aralık’ta Tiyatro Artı’da yeniden izleyiciyle buluşacak.
