Ի՞նչ գործ ունի Հիթլերը Ս. Վարդանանցի հանդէսին
ՍԵՒԱՆ ՏԷՅԻՐՄԵՆՃԵԱՆ
Ս.Վարդանանց եկեղեցւոյ անուան տօնախմբութիւնն էր անցեալ կիրակի։ Ինչպէս նախորդ տարիներուն, այս տարի եւս վարդանանցցիները դիմակահանդէս մը պատրաստած էին։ Համաշխարհային պատմութենէն զանազան դէմքեր՝ հռոմէական կայսրեր, օսմանեան սուլթաններ, զօրավարներ, քաղաքական գործիչներ եկան ու իրենց յարգանքը մատուցին Վարդան Մամիկոնեանին։ Տողանցողներու շարքին էր նաեւ պեխով, զգեստով, կեռ խաչով ակնյայտօրէն Հիթլերը կերպաւորող բարեկամ մը։
Խորքին մէջ անմեղ այս խրախճանքը, կասկածելի ու վիճայարոյց դարձաւ Հիթլերի մասնակցութեամբ։ Երգչախումբին վարիչները, որոնց հետ զրուցեցինք այս մասին, նշեցին, թէ դիտումնաւոր չէր իրենց այս քայլը, նպատակ ունէին միայն պանծացնել Վարդան Մամիկոնեանը ու որեւէ ծածուկ պատգամ մը չեն ուզած յղել։ Զիրենք կը ճանչնանք ու կը հաւատանք իրենց անկեղծութեան։ Բայց…
Վարդան Մամիկոնեան, որ խղճի ու հաւատքի ազատութեան ախոյեան մըն է, պէտք ունի՞ միթէ յիշուելու կամ պանծացուելու Հիթլերի նման համաշխարհային պատմութեան մեծագոյն ցեղասպանին ու ոճրագործին հետ, որու ձեռքերուն վրայ կայ 6 միլիոն անմեղ զոհի արիւնը։ Ի՞նչպիսի զգացումներով պիտի տոգորուէին վարդանանցցիները, երբ նման հանդէսի մը մէջ, այլուր, Թալեաթ փաշան կերպաւորուէր, ծափահարութիւններով բեմ բարձրանար, ներկայ հանդիսականները ծիծաղէին, ողջունէին զինքը։ Տգեղ իսկ չէ, չէ՞։ Վիրաւորող, ազգի մը վիշտն ու ցաւն արհամարհող, հեգնող բան մը ունի։ Այնպէս չէ՞։
Եւ դեռ Հիթլերը կերպաւորող բարեկամը դիմատետրի իր էջին վրայ հրապարակած է լուսանկարները։ Հոն եղած մեկնաբանութիւններէն մէկը ահաւասիկ. «baba inan artık emlakçı dükkanına gelmem...yaş 62...beni sabun yaparsın»։ Եւ ծիծաղներ, ժպիտներ... Ուրիշ մը, որ հանգստեան կոչուած ուսուցիչ մըն է, գրած է հիթլերեան ողջոյն տուող պատկերին տակ. «Süpersiniz»։ Գիտէ՞ք արդեօք որ Գերմանիոյ ու Աւստրիոյ մէջ առնուազն երեք տարի բանտարկութիւն նախատեսուած է անոնց, որոնք հիթլերեան այս բարեւը կու տան։
Մենք, ժողովուրդ մը, որ ցեղասպանութեան ենթարկուած ենք, որքա՜ն անտարբեր ենք սակայն միւս ժողովուրդներու ցաւին, նոյնիսկ ծաղրող... Սակայն շատ լաւ գիտենք յարգանք պահանջել ուրիշներէն մեր ցաւին հանդէպ, արդարութիւն աղաղակել։ Չէ՞...
Կը դատապարտեմ Ս. Վարդանանց դպրաց դաս-երգչախումբի վարիչները, այդ հանդէսին կազմակերպիչները եւ նաեւ բոլոր անոնք, որոնք այդ տգեղ լուսանկարները հրապարակած են կամ զանոնք մեկնաբանած ծիծաղներով, գնահատանքով... Իրենց այս տգիտութիւնը մաղթենք վնաս մը չհասցնէ իրենց։
