İmrozlu Rumların eski okullarını kullanma talebi 'uygun' bulunmadı

1964 yılında İl Özel İdaresi'ne devredilen okul binası Rum okulu olmaktan çıkarılmış, sonraki yıllarda da kapalı kalmıştı. 2003 yılında bir otele kiralandı. Sözleşme bitti, 22 yılın ardından yeniden ihaleye çıkıldı. Gökçeada (İmroz) Rum toplumu ise bu süreçte eski okullarına, yine okul olarak kullanmak için talip oldu. Ancak Rum toplumu, okul binasının geçici kullanımı için Gökçeada Kaymakamlığı’ndan ‘Elinizdeki binalar yeterli’ yanıtını aldı. Talep olumsuz karşılandı.

32 yıl boyunca kapalı kalan okul, 2003 yılında Gökçeada Kaymakamlığı tarafından 20 yıllığına kiralanmak suretiyle kafe, otel ve kültür merkezi olarak kullanılması şartıyla ihaleye çıkarılmıştı. 2003 yılında bir otelin işletmesine verilen okulun kira kontratı sonlandı.

Mülkiyeti Gökçeada Mahalli İdare Başkanlığı’na ait olan eski Rum okulu binası için Gökçeada Kaymakamlığı 3 Mart’ta ihale ilanı yayınladı. İlanda yer alan bilgilere göre, söz konusu Rum okulu binası, beş yıllığına kiraya verilecekti. Binanın yıllık muhammen kira bedeli 1 milyon 62 bin TL olarak belirlendi. İhaleye girenler kişi ve işletmelerden Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan turizm işletme belgesiyle konaklama tesisi işletmiş olması şartı arandı. 

Rumlar, Gökçeada’da 48 yıl sonra ilk kez 2012 yılında Zeytinliköy Rum İlkokulu ile anadilde eğitim hakkına kavuşmuştu. Ancak bu okul, yıllar içinde ciddi hasar alınca  geçen sene boşaltıldı. İlkokul öğrencileri, Tepeköy’de bulunan ortaokul ve lise binasına taşınsa da okulun sınıf sayısının az olması öğrenciler için ciddi sıkıntılara sebep oluyor.

Gökçeada’da yaşayan Rumlar Agos’a konuştu. Gökçeada Rum İlkokul Müdürü Stelyo Berber, Zeytinliköy’deki binanın güçlendirilme çalışmasında olması, Tepeköy’deki oklun ise ihtiyaca cevap vermemesi nedeniyle ihale sürecinde Gökçeada Kaymakamlığı ile görüşme yaptıklarını ancak olumsuz yanıt aldıklarını açıkladı. Stelyo Berber, şunları söyledi.

“Tepeköy’deki okula geçiş sürecimiz kolay olmadı. Burada Rum toplumunun binaları kısıtlı. Buradaki binalar atalarımız tarafından yapıldı. Eski Bademli Köyü’ndeki Rum okulu binasında gelecek eğitim öğretim dönemi için başvuru yapıldı. Çünkü Zeytinliköy’deki binanın tarihi yapı olması nedeniyle güçlendirilmesi biraz zaman alacak. En az iki yıl Bademli Köyü’ndeki binada eğitimi sürdürme düşüncemiz vardı fakat kaymakamlığın tasarrufu aksi yönde oldu. Binanın metrekaresi bizim için oldukça uygundu. Zeytinliköy’deki binanın güçlendirme çalışmaları tamamlandıktan sonra tekrar eski okul binamıza dönecektik, orası kesin.”

Berber, “Bize ‘Olan binalarınızı kullanabilirsiniz’ yanıtını verdiler. Zaten bu binaları kullanıyoruz, yetmediği için biz böyle bir başvuruda bulunduk. Çünkü ihtiyaçlar anlık olarak değişebiliyor” dedi.

Berber, Tepeköy Rum Ortaokulu binasındaki ilkokul için yaptıkları geçici nakil izninin bu eğitim öğretim dönemi sonunda biteceğini, çözüm bulunamadığı takdirde aynı binada eğitimin devam etmesi için yeniden nakil için başvuru yapacaklarını söyledi. Tepeköy Rum Ortaokulu ve Lise binasında, ilkokul bölümüyle birlikte 51 öğrenci eğitim görüyor.

İmroz Kültür ve Eğitim Derneği’nden bir yönetici de, okul binasının Rum toplumu tarafından inşa edildiğini ve kendileri için önemli olduğunu belirterek, dernek olarak okul binasını geçici süre kullanımı için Kaymakamlığa başvurduklarını ancak olumlu yanıt alamadıklarını ifade etti. Bu süreçte ihale sonuçlandı ve bina bir şirkete kiralandı. 

Yalnızca bir yıl anadilde eğitim verebildi

Okul binasının aslında çarpıcı bir hikâyesi var. 1964 yılında İstanbul Rumlarının sürgün edilmesinin ardından Gökçeada’da alınan Milli Güvenlik Kurulu kararıyla anadilde eğitim veren Rum okulları birer birer kapatıldı. 

Eski Bademli Köyü’nde bulunan okul çok eski olduğu ve depremlerden zarar gördüğü için aslında kullanılmaz haldeydi.  1955 yılında Efstratios Stekas’ın bağışıyla yeni bir okulun inşaatı için hazırlıklar başlatıldı. 

İstanbullu mimar Yoannis Triantafyllidis’in imzasını taşıyan okulun temeli 6 Kasım 1960 yılında atıldı. Yaklaşık 3 yıl süren inşaat sürecinin ardından 19 Nisan 1963 yılında dönemin Gökçeada Metropoliti Meliton tarafından okul binası dualar eşliğinde açıldı ancak Rum okulu olarak yalnızca 1 yıl hizmet verebildi.

Dönemin İsmet İnönü hükümeti 1964 yılında Kıbrıs’ta yaşanan olaylar sonucunda 502 sayılı kanun çerçevesinde Gökçeada’da eğitim veren okulların anadilde eğitimin yasaklanmasına hükmetti. Bu tarih itibariyle il özel idaresine devredilerek Türk okuluna dönüştürülen okul, tek bir öğrencisinin kaldığı 1971 yılına kadar eğitim hayatını sürdürdü ve aynı tarihte kapandı.