İmroz 1964 sergisi: Hedef gösterildi, iptal edilmek zorunda kalındı,"kovuşturmaya gerek yok" denildi
Gazeteci Melike Çapan’ın 2023’te İmroz-Gökçeada’da açacağı “Yeniden Buluşacağız: İmroz’un 1964 Belleği” sergisi, Gökçeada Kent Konseyi Başkanı Bülent Aylı tarafından hedef gösterilmiş, sergi iptal edilmiş, ardından da bir grup İmrozlu Aylı hakkında “hakaret, tehdit, halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme” suçlamasıyla suç duyurusunda bulunmuştu. Aylı'nın ifadesine başvuran savcılık, 5 Mayıs’ta kararını açıkladı ve “kovuşturma yapılmasına yer olmadığına”na karar verdi. Şikayetçiler Aylı’nın sergi hakkında sosyal medya üzerinden çok sayıda hakaret, tehdit, nefret, ayrımcılık içeren söylemlerde bulunduğu, bu açıklamalar neticesinde Melike Çapan’ın sergisini iptal ettiği gerekçesiyle başvuru yapmışlardı.
73 kişinin başvurusuyla açılan dosyada savcılık kararında “Başvuruya konu olan açıklamaların düşünce açıklama özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, kin ve düşmanlığa sevk edecek ve kamu güvenliğine yönelik açık ve yakın bir tehlikeyi ortaya çıkaracak kamu barışını bozacak nitelikte olmadığının anlaşıldığı”, “Tehdit ve hakaret suçu bakımından, şüphelinin söylemlerinin tehdit veya hakaret içermediği” belirtildi.
Üretmeye devam
Agos’a konuşan Melike Çapan, “Böyle kararları görmeye çok alıştık biliyorum ama adaletsizliği kanıksamamamız gerektiğine inanıyorum. Bir toplumun kazanılmış haklarını hedef gösteren, yüzleşme ve toplumsal beraberliği hedef gösterenlerin ‘hiçbir suçu yoktur’ dedi savcılık bize. Ne yazık ki son süreçte de ‘yargının bağımsızlığını’ çok net bir şekilde görmüş olduk. Bu düzende adil bir yargılama süreci beklemek ne yazık ki ancak bir hayal olurdu” dedi ve şöyle devam etti: “Ancak o gün Gökçeada meydanında açıklama için toplanan insanlar bizim en ihtiyaç duyduğumuz şeyi, dayanışmayı bize verdiler. Onlar bu topraklarda beraberce barış içerisinde yaşama arzumuzun en güçlü göstergesi oldular. Verdikleri mücadeleye minnettarım. Karar ne olursa olsun biz bu topraklarda hangi dinden, hangi milletten olursa olsun, tüm insanların beraberce barış içinde yaşaması için çalışmaya, haberlerimizi, belgesellerimizi üretmeye devam edeceğiz.”
Ne olmuştu?
Melike Çapan'ın hazırladığı ve ilk olarak 2022 Kasım’da Balat Yuvakimyon Kız Lisesi'nde açılan “Yeniden Buluşacağız: İmroz'un 1964 Belleği” sergisi, 18 Ağustos 2023’te İmroz-Gökçeada'da ziyaretçileriyle buluşacaktı. Ancak önce sosyal medyada sonra da Gökçeada Kent Konseyi'nin açıklamasında sergi hedef gösterildi. Melike Çapan “Sergi yapılırsa savcılığa şikâyet edeceklerini söylediler. İddiaları o ki devlete ihanet ediyormuşum. Türkiye’de azınlıklarla ilgili pek çok haber, röportaj yazdım. Hiçbir zaman bunu devlete karşı bir hareket olarak değil aksine dini, dili, inancı ne olursa toplumların haklarını göz ardı etmeden sesleri olabilme gayretiyle yaptım. Adadaki ya da İstanbul’daki Rum toplumunun bu süreçten zarar görmemesi için sergiyi iptal ediyorum” dedi.
Sergide, adadaki Rumların yaşamına dair pek çok belge ve obje yer alıyordu ve yaşanan acıların belleğe kaydını, aynı zamanda da yüzleşmeyi amaçlıyordu.
Devletin hangi manevi şahsiyeti?
Serginin sosyal medyadaki hedef gösterilmesinden kısa süre sonra Gökçeada Kent Konseyi tarafından basın açıklaması yapıldı ve serginin “devletin manevi şahsiyetini hedef aldığı” iddia edildi. Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Gazeteci Melike Çapan tarafından hazırlanmış Gökçeada’da Kıbrıs olaylarının ardından yaşanan sözde kimliksizleştirme politikasının anlatıldığı dokümantasyon sergisi tahkir, tecyiz ve iftiralarla dolu açılmaya doğru gidiyor. Başta devletimizin manevi şahsiyetini hedef alan bu sergi Rum ve Yunan sevinci yazar, çizer ve entelektüel kesimce hararetle alkışlanırken, Adada yaşayan Osmanlı bakiyesi Türk milletini rencide etmektedir. Devletimiz başta adada yaşayan Rumların eğitim hakkını düzenlemek için ilkokul, ortaokul ve lise açmıştır, Vakıf mallarını iade etmiştir. Rumlar hiç olmadıkları kadar rahattır. Hiç kimse devletimizi ve milletimizi küçük düşüremez. Hele de bizim toprağımızda. Devletimiz Rumlara verdiği hakları da gözden geçirmelidir.”
Adalılardan Çapan’a destek
17 Ağustos’ta ise ada halkı açıklama yaparak “Gökçeada Kent Konseyi Başkanı sıfatıyla Bülent Aylı tarafından yapılan açıklamayı, biz adada yaşayan her kesimden insanlar olarak son derece kaygı verici, art niyetli ve tehditkar buluyoruz” demişti.
Melike Çapan daha önceki açıklamasında şunları söylemişti: “Bugün ne yazık ki 1964’ün kırıntıları bize bu sergiyi iptal ettirme mecburiyetinde bırakıyor. Hakkımda açıklama yapan Gökçeada Kent Konseyi Başkanı Bülent Aylı ile direkt konuştum. Sergimizi, amacını kendisine izah etmek istesem de serginin adını bir tehdit unsuru olarak algıladı ve ‘Yeniden Buluşacağız’ isminden memnun olmadıklarını dile getirdi. Ayrıca 1964’ün de gündeme getirilmesinden rahatsız olduklarını ifade etti.”
