İçişleri talimatnamesine Maşalyan'dan yorum: "Sorun olduğu açık"

Önümüzdeki patrik seçimine dair esasları düzenleyen İçişleri Bakanlığı  talimatnamesi 23 Eylül Pazartesi günü Patrikhane'ye ve Müteşebbis Heyet'e ulaştı. Talimatnamede Patrik seçimi ile ilgili bölümde yer alan "İstanbul Ermeni Patrikhanesi'ne mahsus episkoposlar sınıfına dahil olmak" şartı ise tartışma ve tepki yarattı. 1961'de yayınlanan ve sonraki Patrik seçimlerinde tekrarlanan talimatnamelerde böyle bir şart bulunmuyordu. 

Patrik seçimi yapılana kadar Patrikhane'yi yönetecek isim olan Değabah (Patriklik Kaymakamı) Sahak Episkopos Maşalyan talimatnameye ilişkin yazılı bir değerlendirme yayınladı. "Bir sorun olduğu açık" diyen Maşalyan "Bu sorunlu konunun bir sonuca bağlanmasının tarihi sorumluluğunu tek başına üstlenmem söz konusu olamaz" diyerek Müteşebbis Heyet'e ve ilgili mercilere sorunun müzakere edilerek karara bağlanması çağrısında bulundu. Maşalyan'ın açıklaması şöyle: 

"1. Patriksiz geçen 12 yıllık bir döneminin ardından gelen talimatnamenin cemaatimizde yarattığı olumlu havayı ben de memnuniyetle karşılıyorum. Böylece 21 yıl sonra geleneklerimize uygun bir halk seçimiyle patriğimizi seçme olanağına kavuşuyoruz.

2. Talimatname içerdiği pek çok hususla geçmiş talimatnamelerden daha yapıcı ve olumlu bir görüntü sergiliyor. Seçmen ve delege yaşının 18’e indirilmesi ve delege sayısının 89’dan 120’ye çıkartılmasının çok önemli kazanımlar olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu olumlu sonucu, resmi mercilerin anlayışına paralel olarak onlarla uyumlu çalışmayı becerebilen Seçim Müteşebbis Heyetinin bir başarısı olarak görüyorum ve kendilerini tebrik ediyorum.

3. Ancak Talimatnamede saptanmış patrik adaylık şartlarının- her ne kadar 1863 Ermeni Nizamnamesi uyarınca belirlenmiş de olsa- bazı sıkıntılar içerdiğini de görmekteyiz. Daha önceki 1961, 1990 ve 1998 seçim talimatnamelerinde “babadan Türk” olan yurtdışı episkoposlarına sağlanan patrik seçilebilme olanağı mevcut Talimatnamede yer almamaktadır. Bu durum seçim ortamını fakirleştirecek ve halkımız daha geniş bir aday yelpazesiyle bir seçim yapabilme olanağından mahrum kalacaktır. Üstelik ruhban okulu olmayan ve çok sınırlı sayıda din adamı yetiştirebilen Patrikliğimizin gelecekte patrik adayı bulmakta büyük sıkıntı çekeceğini de göz önünde bulundurmak zorundayız.

4. Şahsım Değabah olmakla birlikte aynı zamanda bir patrik adayıdır. Talimatnamenin bu şekliyle şahsıma ve makama bağlı diğer episkoposlara seçimde haksız bir avantaj sağlama olasılığı vardır. Bir sorun olduğu açıktır. Hepimizin en uygun çözümü bulabilmek gibi tarihi bir yükümlülüğü olduğu da bir hakikattir. Bu sorunlu hususun değerlendirilerek bir sonuca bağlanmasının tarihi sorumluluğunu tek başıma üstlenmem söz konusu olamaz. İlgili mercilerimizle her düzeyde, özellikle Seçim Müteşebbis Heyetinde bu sorunun müzakere edilerek bir karara bağlanması gerekmektedir. Seçim sürecini yöneten Değabah olarak çıkacak sonucu saygıyla karşılayarak gerekli adımları atmayı taahhüt ediyorum"