ԲԱԳՐԱՏ ԷՍԴՈՒԳԵԱՆ
«Ակօս»ի հայերէն էջերու աւագ խմբագիր Սարգիս Սերովբեան 11 Սեպտեմբեր Ուրբաթ երեկոյ յիշատակուեցաւ Գնալը Կղզիի Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ սրահին մէջ։
Եկեղեցւոյ դպրաց դասին կողմէ կազմակերպուած երեկոյթին զեկուցելու համար հրաւիրուած էին թերթիս աշխատակիցներ՝ Գարին Գարագաշլը եւ Զաքարիա Միլտանօղլու։
Գարագաշլը իրեն յատուկ զգացական ոճով յիշատակներ փոխանցեց «Ակօս»ի հիմնադրութեան տարիներէն։ «Գնալը գալ ինծի համար կը նշանակէր Պարոն Սերովբեանին գալ։ Մեր յարաբերութիւնը որքան ալ նմանէր հայր ու դստեր յարաբերութեան, ան ինծի համար միշտ եղաւ Պարոն Սերովբեան։ Արդարացի էր այս կոչումը, քանի որ ան իրականութեան մէջ ինծի նման սկզբնակ գրողի մը համար իրաւ ուսուցիչ էր։ Իր հետ կը յիշեմ այլ արժէքաւոր անուններ, ինչպիսին են Ռուբէն Մաշոյեան, Երուանդ Կոպելեան եւ Յակոբ Այվազ։ Անոնք միասնաբար սերունդ մը կը ներկայացնէին, որոնք ապա յիշատակներ դարձան։ Ռուբէն Մաշոյեանի ձեռագիրները, Յակոբ Այվազի գաւազանը եւ նման յիշատակներու պահպանիչն ալ նոյնինքն Սերովբեանն էր»։
Գարագաշլը նախքան իր այս ելոյթը, սրահը ամբողջութեամբ լեցնող ներկաներուն ընթերցեց Սարգիս Սերովբեանի դստեր Կարինէ Սերովբեան Պահչէճիի այդ օրուան համար գրած նամակը։ Բոլորին համար յուզումնալից էր Կարինէի տողերը, քանի որ ան կ՚ափսոսար այս պահը ապրելէ զրկուած ըլլալուն։ Վերջապէս այս հեռաւորութիւնն ալ ազդակ մըն էր որ ան դժուարանայ մահուան իրողութեան հետ հաշտուելու։ «Կարծես ամէն ինչ կատակ ըլլայ եւ յանկարծակի ներս մտնէ այդ դռնէն։ Զայրանայ իր մասին նման միջոցառում մը կատարուիլը տեսնելով։ Չէ որ ամբողջ կեանքի ընթացքին մերժած է ամէն տեսակ փառաբանութիւն»։
Օրուան երկրորդ ատենախօսն էր Զաքարիա Միլտանօղլու որ իր ելոյթը հիւսեց ՀայՃարի անդամներուն հետ կատարուած եւ Սարգիս Սերովբեանի առաջնորդած Պատմական Հայաստանի շրջագայութիւններու վկայութիւններով։ Միլտանօղլու իր ելոյթի ընթացքին օգտագործեց բազմաթիւ լուսանկարներ եւ երկու տեսերիզներ այդ պտոյտներէն։ Միլտանօղլու ալ իր կարգին փոխանցեց Սերովբեանի հայրենի երկրի նկատմամբ սէրը եւ հետաքրքրութիւնը։ «Քարերէն նիւթ կը քաղէր, քարերով պատմութիւն կը հիւսէր, քարերու ներշնչումով գրականութիւն կ՚արտադրէր։ Սակայն հայրենի երկրի մարդուն նկատմամբ երբեք անտարբեր չէր եղած։ Իւրայատուկ ձգողանութեամբ կը հաղորդուէր բոլոր տարիքի մարդկանց հետ։ Խօսակիցը որքան ալ լուռ ըլլայ, ան կը յաջողէր փարատել այդ լռութիւնը եւ իմանալ ինչ-ինչ պատմութիւններ։ Բարեբախտութիւն էր իր հետ ճամբորդել, քանի որ կողքը գտնուողներս իր միջոցաւ դուրս կու գայինք հասարակ զբօսաշրջիկի մը կերպարէն եւ կը դառնայինք այդ վայրերու հարազատ մարդը»։
Միլտանօղլուի ելոյթէն ետք խօսք առաւ սիրելի Սարգիս Սերովբեանի որդին Վաղարշակ Սարկաւագ Սերովբեան։ «Կը մտահոգուէի հօրս յառաջացած տարիքին այդ տեսակի հոգնատանջ ճամբորդութիւններու մասնակցելէն։ Սակայն ան ամէն անգամ աւելի առոյգ կը վերադառնար։ Հաւատացած էր որ հայրենի երկրի հողէն ուժ կը ստանայ»։ Վաղարշակ Սարկաւագ Սերովբեան ապա շնորհակալութիւն յայտնեց այս միջացառումը կազմակերպողներուն։
Փակման խօսքը վիճակեցաւ եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ Հայր Թաթուլ Ծ. Վարդապետ Անուշեանի։ Ան եւս բաժնած էր Սարգիս Սերովբեանին մտերմութիւնը։ «Յատկապէս ամառուան ամիսներուն մենք յաճախ կը հանդիպէինք կղզիի նաւուն մէջ։ Ճամբու տեւողութիւնը խիստ կարճ կը թուէր իր ուսուցողական զրոյցէն յագենալու համար։ Լոկ այդ զրոյցները նկատի ունենալով ես ալ արժանաւորապէս կրնամ ըսել թէ շատ բան սորված եմ Պարոն Սերովբեանի գիտելիքներէն։ Նման կորուստներէ ետք միշտ մենք մեզի հարց կու տանք թէ ո՞վ պիտի փոխարինէ գոյացած պարապութիւնը։ Իրողութեան մէջ պարապութիւնը պիտի մնայ, բայց կեանքը եւ կեանքին պահանջած գիտելիքները պիտի փոխանցուին առյաւէտ»։
Խիստ գնահատելի է Ներսէսեան Դպրաց Դասի նախաձեռնութիւնը։ Գնահատանքին ապացոյցը կարելի է համարել դահլիճը ամբողջութեամբ լեցնող մասնակիցները։ Սակայն պարտաւոր ենք կարեւոր բացթողում մը նշել։ Սարգիս Սերովբեան բազում տարիներ ծառայեց հայոց լեզուին, պատմութեան եւ գրականութեան։ Ցասումով կ՚ընդվզինք իրեն ի պատիւ սարքուած միջոցառումին մէջ մէկ բառ իսկ հայերէն չհնչելուն տխուր երեւոյթին դիմաց։ Մանաւանդ որ այս երեւոյթը պատճառաբանութիւն մըն ալ չունի։ Քանի որ երկու զեկուցողները եւ բոլոր խօսք առնողները կարող էին հայերէն արտայայտուիլ։
