Hayalin sınırlarını zorlayan oyun
‘The Curious Incident of the Dog in the Nighttime’ Mark Haddon tarafından yazılan ve okuyanların ‘hayatımın kitaplarından biri’ olarak bahsedebildiği önemli bir yapıt. Bu başucu kitabı, ilk olarak 2012 yılında Marianne Elliot'un yönetmenliğinde tiyatroya uyarlandı ve tiyatroseverlerin en favori oyunlarından biri haline geldi. Oyun, ABD’nin sahne sanatları alanında en prestijli ödülleri olan Tony Ödülleri’nde en iyi oyun dahil toplam beş ödül aldı. İngiliz tiyatrosunun en önemli ödülü olan Laurence Oliver Ödülleri’nde ise en iyi oyun ve yönetmen dahil, toplam yedi ödüle nail oldu. Bu sahne şaheserini, geçtiğimiz haftalarda Londra’da izleme fırsatı buldum.
Doğru soru
Hikâye, davranışsal bazı bozukluklar yaşayan 15 yaşındaki Christopher'ın komşusunun köpeğinin cansız bedenini görmesiyle başlıyor. Köpek vahşice öldürülmüştür. Mark Haddon, kitabın ilk baskısının kapağında Christopher'ı Asperger sendromlu olarak tanımlamış ve ardından bu tanımlamadan pişmanlık duyduğunu, etiketlerin etiketlenen insan hakkında çok az şey, fakat etiketleyen insanlar hakkında çok fazla şey anlattığını ifade ederek, davranışsal bozukluk tanımınının daha doğru olduğunu söylemiş ve ‘hangimizin davranışsal bozukluğu yok ki?’ diyerek de özeleştiri yapmıştır.
Chistopher, köpeğinin katilini bulmayı kendine misyon edinir ve kendince kapsamlı bir dedektiflik işine girer. Gelişen olaylarla ortaya çıkan, sadece köpeğin katili değil, Christopher’ın hayatıyla ilgili bilmediği gerçeklerdir de... Swindon'da başlayıp Londra'ya uzanan bu uyarlamada bir başkasına olan inanç, ahlak, azmin gücü, bilmeye ve anlamaya cesaret etmek, güven ilişkisi ve hakikatin insanları nasıl özgürleştirdiği gibi mevzular işlenirken, davranışsal bozukluklar yaşayan kişilerin belirli kalıplara sıkıştırılmaması gerektiği, insanları anlamaya çalışmanın değeri, didaktik olmamaya özen gösterilerek aktarılıyor.
‘Daha iyisi olana kadar…’
Christopher'ı canlandıran Graham Butler, aldığı tüm ödülleri ziyadesiyle hak ediyor; bedenini de ruhunu da son sınırına kadar ortaya koyuyor. Aynı şekilde babayı canlandıran Nicolas Tenant ve de Sionhan'ı canlandıran Sarah Woodward, oldukça sağlam performanslar sergiliyorlar. Oyunun yönetmeni Marriane Elliot ve prodüksiyon yönetmeni Bunny Christie, âdeta birer sihirbaza dönüşüp oyunun her boyutuyla mükkemmel olması için bir hayli çabalamışlar. İzleyici, prodüksiyon anlamında sanırım ‘daha iyisi olana kadar en iyisi bu’ dedirten cinsten bir oyunla karşı karşıya kalıyor. Oyunun prodüksiyonu ise dijital teknolojinin üzerine oturtulmuş. Oyun, yüzlerce ekranla, ışık teknolojilerinin ve objelerin inanılmaz yaratıcı bir şekilde kullanımıyla sahneleniyor. New York ve Londra’ya yolu düşenler, mutlaka ‘The Curious Incident of the Dog in the Nighttime’ı izlesinler.
