Հանրաքուէ՝ անկախութեան ճանապարհին

Իրա­քեան Քիւրտիս­տա­նի ան­կա­խու­թեան հան­րա­քուէն կա­յացաւ Սեպ­տեմբե­րի 25-ին։ Պաշ­տօ­նական տուեալ­նե­րու հա­մաձայն, հան­րա­քուէին մաս­նակցած է 4 մի­լիոն 581 հա­զար 225 ընտրող­նե­րու 3 մի­լիոն 305 հա­զար 925-ը։ Ան­կա­խու­թեան կողմ քուէար­կած են ընտրող­նե­րու 92,73 տո­կոսը։ Քուէար­կութե­նէն առաջ եւ յե­տոյ Թուրքիոյ եւ Իրա­քի կեդ­րո­նական կա­ռավա­րու­թիւննե­րը իրենց հա­կազ­դե­ցու­թիւնը յայտնե­ցին։ Իրա­քեան Քիւրտիս­տա­նի ղե­կավար Մե­սուտ Պար­զա­նի հան­րա­քուէէն ետք կոչ ուղղեց մի­ջազ­գա­յին հան­րութեան, որ­պէսզի յար­գուի հան­րութեան ար­տա­յայ­տած կամ­քը։ Ան ըսաւ, թէ կը փա­փաքին լաւ յա­րաբե­րու­թիւններ ու­նե­նալ իրենց դրա­ցի եր­կիրնե­րուն հետ՝ միաժա­մանակ խնդրե­լով, որ վերջ տրուի սպառ­նա­լիք­նե­րուն։ Ըստ իրեն, հան­րա­քուէն յան­ցանք մը չէ եւ չի հա­կասիր մի­ջազ­գա­յին կա­նոն­նե­րուն։

Թուրքիոյ իշ­խա­նու­թիւննե­րը խիստ եւ կտրուկ հա­կազ­դե­ցու­թիւն մը ցոյց տուին կա­տարուած հան­րա­քուէին։ Նա­խագահ Էր­տո­ղան նշեց, թէ հան­րա­քուէին ար­դիւնքնե­րը ան­վա­ւեր են Թուրքիոյ տե­սակէ­տէ ու կը ծրագ­րուի կի­րառել քա­ղաքա­կան, տնտե­սական ու զի­նուո­րական պատ­ժա­միջոց­ներ։ Այս եւ այլ յայ­տա­րարու­թիւննե­րու զու­գընթաց, ապա­հովու­թեան խիստ մի­ջոց­ներ ձեռք առ­նուեցան Հա­պու­րի սահ­մա­նադ­րան շուրջ, ուր Իրա­քի բա­նակա­յին­նե­րու ալ մաս­նակցու­թեամբ թրքա­կան զի­նեալ ու­ժե­րը ռազ­մա­փոր­ձե­րու ձեռ­նարկած են։ Միւս կող­մէ, Ձայ­նասփիւ­ռի եւ հե­ռատե­սիլի բարձրա­գոյն խոր­հուրդը յայ­տա­րարեց, թէ «Թիւրքսաթ»է դուրս ձգած է Պար­զա­նիի հա­մակիր ալիք­նե­րը։ Թրքա­կան օդա­յին ըն­կե­րու­թիւննե­րը հետզհե­տէ կը դադ­րեցնեն նաեւ դէ­պի Էր­պիլ եւ Սիւ­լէյմա­նիյէ թռիչքնե­րը։

Հա­յերուն դիր­քը

Ծա­նօթ է, որ Իրա­քեան Քիւրտիս­տա­նի մէջ կը բնա­կի հայ­կա­կան հոծ գա­ղութ մը։ Այնքան որ տեղ­ւոյն խորհրդա­րանին մէջ հա­յերը ու­նին պատ­գա­մաւո­րական աթոռ մը։ Արամ Շա­հին Պա­քոյեան, որ 2009-2013 թուական­նե­րուն պաշ­տօ­նավա­րած է խորհրդա­րանի մէջ, պա­տաս­խա­նեց «Ակօս»ի հար­ցումնե­րուն։ Ան ըսաւ, թէ տա­րածաշրջա­նի մէջ կը բնա­կի 4 հա­զարի հաս­նող հայ գա­ղութ մը, որու մե­ծամաս­նութիւ­նը հա­յերէն չի գի­տեր եւ կը խօ­սի քրտե­րէն կամ արա­բերէն։ Ըստ Պա­քոյեանի, քուէ գոր­ծա­ծելու իրա­ւունք ու­նի 650 հայ։ «Ըստ իս հա­յերուն մե­ծամաս­նութիւ­նը «Այո» քուէար­կեց յա­նուն ան­կա­խու­թեան։ Հա­յերն ու քրտա­կան կա­ռավա­րու­թիւնը մօտ կա­պեր ունին 2015-էն ի վեր, հետեւաբար այն ինչ որ լաւ է քրտական կառավարութեան համար՝ լաւ է նաեւ մեզի համար։ Նեցուկ ենք անկախութեան եւ դրական փոփոխութիւն մը պիտի ըլլայ», ըսաւ նախկին պատգամաւորը։