Hak örgütlerinden yeni yönetmeliğe eleştiri
Azınlık Vakıfları'nın yönetim kurullarını seçmesine imkan veren yeni yönetmelik 18 Haziran'da Resmi Gazete'de yayınlanmıştı. Yönetmelik farklı açılardan eleştiriliyor. Hak örgütleri de konuyla ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamada şöyle dendi:
“Beklenenin aksine bu yeni yönetmelik eskisinden daha kısıtlayıcı olmuş, seçim tertip komitesinden başlayarak aday ve seçmen listelerinin tamamı Vakıflar Genel Müdürlüğünün onayına bağlanmıştır. Bu yeni yönetmelik ile azınlık toplumlarının demokratik ve özgür seçim yapmalarının önüne kalın bir set çekilmiştir. Ve neredeyse azınlık toplumlarının kendilerini özgürce seçme, seçilme ve yönetme hakları ellerinden alınmıştır.
Bu yönetmelik hem Anayasa’nın eşitlik ilkesine hem de zaten Türkiye’nin azınlıklarına hiçbir zaman tam uygulamadığı Lozan Antlaşması’na aykırıdır. Türkiye resmi olarak zaten dar anlamda yorumladığı azınlıkların haklarını koruyup her türlü kolaylığı göstermekle yükümlü olduğu halde, bu yönetmelikle yeni bir eşik atlayıp azınlık toplum kurumlarının her türlü yönetimine ve seçimlerine karışmaktadır; belki de bazı azınlık vakıflarının zapt edilmesine veya tayinle idare edilmelerine kadar gidecek bir yol açılmıştır. Bu asla kabul edilemez!
Ayrıca yönetmelik, azınlık toplumlarının yüzyıllardır kendilerine ait hastanelerin de idaresini bir nevi sağlık Bakanlığının idaresine sokarak, bu bakanlığın onayını alan başka bir Yönetmelik ile düzenleme esası getirmiştir. Azınlık vakıfları bir bütündür ve bütün vakıflar o toplumların tamamına aittir, istisna yapılamaz. Zaten 5737 No’lu Vakıflar Yasasında da belirtildiği gibi vakıf yöneticilerinin seçim ve usul esasları TEK bir yönetmelikle belirlenir. İdare bu kurumları istediği gibi ayıramaz, yasal olarak da istisna getiremez. İdarenin azınlık kurumlarını kafasına göre bölme/ayırma gibi bir tasarrufu olamaz.
Yeni yönetmelik özellikle İstanbul’daki vakıflar için yeni bir güçlük daha getirmiştir; vakıf seçimleri için milletvekili seçimlerini esas alan “bölgesel seçim sistemi” getirilmiştir ve seçmenler ve seçilecekler için de seçim tarihi itibarıyla en az altı aydan beri seçim çevresinde ikamet etme şartı aranmaktadır. Nüfusları zaten az olan azınlık toplumları için o seçim bölgesinde en az altı ay yaşamış olma şartı en azından düşüncesizlik veya kötü niyetliliktir.
Bütün bu çerçeve içinde ve yönetmelikte yer alan diğer kısıtlayıcı hükümler göz önüne alındığında, bu yönetmelik iptal edilmeli ve azınlık toplumlarıyla istişare edilerek yeniden ve çağdaş ihtiyaçları göz önüne alınarak demokratik seçimleri mümkün kılan yeni bir yönetmelik hazırlanmalıdır.
Türkiye Avrupa Konseyi’nin Ulusal Azınlıkların Korunmasına dair Çerçeve Sözleşmesini bir an önce imzalamalıdır.”
