Hafıza Merkezi'nden zamanaşımı ve insan hakları sempozyumu

Sempozyum, 22 Eylül’de  Harbiye'de Anarad Hığutyun Binası’nda gerçekleştirilecek. Bazı oturumlar çevrimiçi olacak.

Sempozyumda hak savunucuları ve akademisyenler, ağır insan hakları ihlalleriyle yüzleşmenin önündeki en büyük hukuki engellerden olan zamanaşımı sorununu hukuki, tarihsel ve sosyal boyutuyla tartışacak.

Kurumdan yapılan açıklamada şöyle dendi:

“1990’larda işlenen ağır insan hakları ihlallerini belgelemek ve günümüze olan tezahürlerini anlamak için son on yıldır çalışıyoruz. 1990’larda devlet görevlilerinin dahliyle yaygın ve sistematik olarak işlenen hukuk dışı infazlar ve zorla kaybetmelere ilişkin 2009-2014 yıllarında peş peşe düzenlenen iddianamelerle açılan 12 davayı yakından takip ettik.

Bu davaların önemli kısmı sanıkların beraatıyla sonuçlandı. 1990’lı yıllarda işlenen hukuk dışı infaz ve zorla kaybetme suçlarına ilişkin olan bu davalarda etkili bir kovuşturma yürütülmedi ve suçların cezasız bırakılması sağlandı.

Zamanaşımı süreleri de insan hakları ihlallerine ilişkin davaların düşürülmesi için sıklıkla kullanılan bir yöntem oldu. Bu 12 dava arasında bulunan Musa Anter cinayeti ve Ayten Öztürk’ün zorla kaybedilmesine ilişkin dosyalar, otuz yıllık zamanaşımı sürelerinin dolduğu gerekçesiyle 2022 yılının Eylül ayında düşürüldü.

Bu durum, Türkiye yakın tarihindeki 'zamansız suçlar'ın 1990’larda işlenmiş olanlarına ilişkin davaların da önümüzdeki günlerde sırayla zamanaşımına uğradığını göreceğimiz anlamına geliyor.

Zamanaşımı kavramının Türkiye’de ağır insan hakları ihlallerine ilişkin yargılamalardaki suistimalini değerlendirmeyi ve konu etrafındaki farkındalığı artırmayı amaçlayan bir sempozyum düzenleme fikri de buradan ortaya çıktı.”

Program şöyle:

10:00 - 12:30

Hukuki, Siyasi ve Tarihsel Bağlam

Moderatör: Emel Ataktürk Sevimli

Hülya Dinçer – MEF Üniversitesi

Saniye Karakaş – Türkiye İnsan Hakları Davalarına Destek Projesi (TLSP)

Serdar Tekin – Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV)

Yeşim Yaprak Yıldız – Goldsmiths, University of London

14:00 – 15:30

Uluslararası Mücadele Örnekleri

Moderatör: Noémi Lévy-Aksu

David Roberts – Leigh Day, Birleşik Krallık

Emilio Silva – Asociación para la Recuperación de la Memoria Histórica (ARMH), İspanya

Marcela Perelman – Centro de Estudios Legales y Sociales (CELS), Arjantin

16:00 – 18:00

Türkiye’den Mücadele Deneyimleri, Direnç ve Dönüşüm

Moderatör: Esra Kılıç, Özgür Amed

Abdülaziz Altunkaynak

Dicle Anter

Eren Baskın

Sebla Arcan

Şehriban Metin

Şiyar Kaymaz

Sempozyuma şu adresten kayıt olunabilir.