Կովերու պարտէզի վիճայարոյց վաճառքը կ՚ալեկոծէ Երուսաղէմի հայութիւնը
Երուսաղէմի Պատրիարքարանէ ներս արձանագրուած զեղծարարութիւնը թէեւ արժանի արձագանգը չէ գտած հայ մամուլի սիւնակներուն վրայ, բայց կը զբաղեցնէ համաշխարհային ԶԼՄ-ներու օրակարգը։ Ստորեւ մեր ընթերցողներուն կը ներկայացնենք Անգլիական հանրածանօթ BBC
լրատուամիջոցի թղթակից Յոլանտա Քնելլի մշակած լրատուութիւնը։
Երուսաղէմի հայ համայնքը մասնաբաժին ունի հին քաղաքի ամենասուրբ քրիստոնէական վայրերուն եւ իրենց սեփական թաղամասին, որ թաքնուած է անոր հարաւ-արեւմտեան անկիւնին, ուր կ՚ապրին մօտ 2000 հայեր։
Բայց այժմ համայնքն վտանգի տակ կը զգայ իր իսկ Եկեղեցիի ղեկավարներու կողմէ անշարժ գոյքի մշուշոտ գործարքի պատճառով։ Զայրացած բողոքի ֆոնին հայոց պատրիարքը կը թաքնուի, իսկ անարգուած հոգեւորականը, ով կը հերքէ իր մեղքը, փախած է Գալիֆորնիա։
Պարզուած է, որ հայկական թաղամասի մօտ 25%-ը 99 տարուայ վարձակալութեամբ վաճառուած է ավստրալացի մի խորհրդաւոր հրեայ գործարարի։
Հողատարածքը կը ներառէ ինքնաշարժներու կայանման մեծ տարածք՝ Հին քաղաքի պատերու ներքնամասին, բաց հողի սակաւաթիւ տարածքներու մէկը, որ անոր ընկերութիւնը արդէն վերցուցած է։ Շատ հայեր յոյս ունէին, որ վայրը կարող է օգտագործուիլ իրենց փոքրիկ, նեղացող համայնքի երիտասարդ զոյգերու համար մատչելի բնակարաններ կառուցելու։
Շատերու ոչ պաշտօնապէս տեսած ծրագիրներուն համաձայն, օսմանեան ժամանակաշրջանի շէնքը, որուն մէջ հինգ հայ տուներ, ռեստորան, խանութներ եւ ճեմարանն է, բոլորը վաճառքի մաս կը կազմեն։ Շատերը կը վախնան, որ այդ երկարաժամկէտ հեռանկարին կրնայ ազդել եռամսեակին ապրելու կենսունակութեան վրայ։
Սակայն հակասութիւնը շատ աւելի լայնատարած է։
«Այդ պատմական հողը, որ մենք ունեցեր ենք 700 տարի, մէկ ստորագրութեամբ այն կորցնելը կ՚ազդէ մեր մշակութային առօրեայի վրայ։ Կը փոխէ Երուսաղէմի պատկերը», կ՚ըսէ համայնքի գործիչ Յակոբ Ճերնազեանը։ «Ան կը փոխէ ստատուս քվոն, Երուսաղէմի ողջ խճանկարը»։
Հայոց պատրիարք Նուրհան Մանուկեանը կը խոստովանի, որ ստորագրած է պայմանագիրը, սակայն կ՚ըսէ, թէ իրեն խաբած է տեղի վարդապետը, որ կ՚աշխատէր իր մօտ։
Այս հոգեւորականը պաշտօնանկ եղաւ, իսկ աւելի ուշ թէժ տեսարաններ եղան, երբ անոր վտարեցին Հայկական թաղամասէն, ուղեկցելով Իսրայէլի ոստիկանութեան պաշտպանութեան ներքեւ, քանի որ բնակիչները կը բղաւէին «դաւաճան»։
Վերջերս շատ հայեր կը միանան ամենշաբաթեայ բողոքի ցոյցերուն պատրիարքի պատուհանի տակ, ով այժմ փակուած է մենաստանի իր սենեակներուն։ Անկէ կը պահանջեն չեղարկել հողի գործարքը։
Ծայրայեղական հրեաներու կողմէ Երուսաղէմի քրիստոնեաներուն ուղղուած յարձակումներու վերջին աճի ֆոնին, որոշ հայեր այդ վաճառքը կը տեսնեն որպէս քրիստոնէական ներկայութեանը վնաս պատճառելու գործողութիւն։
«Քաղաքի տեսքը, անոր բնաւորութիւնը շատ կը փոխուի», կ՚ըսէ Արտան, ով կ՚ապրի հին քաղաքը եւ կը դժգոհի, որ կրօնական ազգայնականները արդէն իրենց համարձակ կը զգան իսրայէլական քաղաքականութեան շեղումէն։
«Փողոցները քայլող քահանաները կը յայտնեն, որ վերաբնակիչները իրենց վրայ կը թքնեն։ Մարդիկ, որ չեն ուզեր քաղաքին տօնածառեր տեսնել, իսկ ռեստորանները կը յարձակին առանց որեւէ պատճառի։
Հայ երեցները կ՚ըսեն, որ նախապէս յաճախակի եղած են վերաբնակիչներու մօտեցումները, ովքեր կը ցանկանան հող գնել իրենց թաղամասին եւ մեծացնել հրեաներու ներկայութիւնը Արեւելեան Երուսաղէմի մէջ։ Հայկական թաղամասը կը գտնուի հրեական թաղամասի կողքին, ինչ որ յատկապէս ցանկալի կը դարձնէ այդ տարածքները։
Կարօ Սանդրոնին Երուսաղէմի հին ընտանիքներէն է. Ան կ՚ըսէ, որ հայերը պատմականօրէն գումար կը նուիրաբերեն այս սուրբ քաղաքին՝ իրենց հոգեւոր հայրենիքին, հող գնելու համար, եւ որ եկեղեցին իրաւունք չունի վաճառել այդ հողը։
«Այս է, որ կը զայրացնէ մեզ, այս հողերը կը պատկանին հայ ազգին, անոնք Երուսաղէմի հայոց պատրիարքութեան չեն պատկանիր» կ՚ըսէ ան։
