Gülbenkyan Vakfı’ndan beş yıllık program

MARAL DİNK
[email protected]

Merkezi Lizbon’da bulunan Kalust Gülbenkyan Vakfı’nın Ermeni Toplulukları bölümü, ‘Ermeni halkı için, Ermeni dilinin ve

kültürünün korunduğu, yaşanabilir bir gelecek yaratmak’ amacıyla 5 yıllık bir program hazırladı. Program, Londra ve Paris’te düzenlenen toplantılarla tanıtıldı. 23 Ocak’ta Londra’da yapılan ve SOAS Okulu’nda Ermeni Araştırmaları Kürsüsü’nden Doktor Krikor Moskofyan’ın açılış konuşmasıyla başlayan toplantıda, Gülbenkyan Vakfı Yöneticisi Martin Esayan ve Ermeni Toplulukları Bölümü’nün başkanı Razmik Panosyan, projeyle ilgili açıklamalarda bulundular. İkinci toplantı ise Paris’te, vakfın La Tour-Maubourg Caddesi üzerinde bulunan merkezinde yapıldı.

Ermenistan, Türkiye, İngiltere, ABD, Kanada, İsrail ve Filistin’de toplum liderleri, sivil toplum kuruluşları, kiliselerin yöneticileri, hükümet yetkilileri, akademisyenler ve entelektüellerle görüşülerek hazırlanan program, bir ‘yol haritası’ çiziyor. Program, ‘Ermeni dili ve kültürünü muhafaza etmek’, ‘gençlik ve sivil topluma yatırım yaparak Ermenistan’ın gelişimine katkıda bulunmak’, ‘Ermeni-Türk ilişkilerini geliştirmek’ ve ‘Ermeni edebi mirasını korumak’ şeklinde tanımlanan dört öncelikli alanda önemli adımlar ve projeler barındırıyor.

Dil eğitimi için yeni teknoloji

Program, Diaspora’daki Ermeni okulları ve eğitimle ilgili girişimler desteklenmesini öngörüyor. Bu çerçevede öncelikli ülkeler, Ermeni okullarının var olduğu ama devletten yeterli destek görmediği, sınırlı kaynaklar ve imkânlarla ayakta durmaya çalıştığı, Türkiye ve Lübnan gibi ülkeler olacak. Suriye’de de, savaş bittikten sonra, Ermeni okullarının yeniden inşası için destek sağlanması planlanıyor.

Programda, Ermenicenin yaşayan bir dil olarak varlığını sürdürmesi için, eğitimcilere de yatırım yapılması gerektiğinin altı çiziliyor. Bu çerçevede, modern öğretim kaynakları üretebilecek ve gelişmiş Batı Ermenicesi dili eğitimi verebilecek öğretmenler yetiştirilmesi; Ermenice basın-yayın organlarının devamını sağlayacak, kültürel üretimde bulunacak, toplumsal olaylarda önderlik edebilecek entelektüel bir kesim oluşabilmesi için, Diaspora’da bir öğretmen eğitim merkezi veya programı kurulması yönünde girişimde bulunacağı açıklandı.

Dil eğitiminde yeni teknolojilerin kullanımının kaçınılmaz olduğunun vurgulandığı raporda, Ermenicenin ve Ermeni kültürünün dijital alana taşınmasına dair projeler de yer alıyor. Bu amaçla her yıl bir milyon dolarlık yatırım yapılması planlanıyor.

Gençlere destek

Raporda, Ermenistan’daki şartların iyileştirilerek, özellikle işsizlik sorunu dolayısıyla başka ülkelerde yaşamayı tercih eden eğitimli gençlerin ülkede kalmalarının sağlanması gerektiğinin altı çiziliyor. Bunun için, Yerevan’da ve ülkenin diğer yerlerinde, yeni teknolojilerin kullanımı, insan hakları gibi çeşitli konularda eğitim seminerleri düzenlenmesi planlanıyor.

Edebiyatı yaşatmak için

Raporda, klasik eserlerin yanı sıra modern Ermeni edebiyatının, hem Ermenistan’da hem de Diaspora’da Ermenilerin karşı karşıya kaldığı sorunları konu alan akademik araştırmaların, güncel sosyal ve kültürel konulardaki çalışmaların desteklenmesinin amaçlandığı belirtiliyor. Bu doğrultuda, matbu yayınların yanı sıra, internet ortamında yapılacak yayınların da desteklenmesi, elektronik sözlük ve kitapların üretilmesi, Ermenice telefon uygulamalarının geliştirilmesi öngörülüyor.

Ermeni-Türk diyaloğu için

Gülbenkyan Vakfı, Ermeni-Türk ilişkilerinin gelişimine katkıda bulunmak amacıyla, iki halkın ortak geçmişini temel alan projelere destek olacak. Vakfın, Türkiye ile ilgili yatırımlarının en önemli ayağını bu madde oluşturuyor.

Bu çerçevede, Türkiye’de Ermeni dili, kültürü ve geleneklerinin korumasına katkıda bulunan yapılar ve kurumların güçlendirilmesi hedefleniyor. Ayrıca Ermeni-Türk, Ermeni-Kürt diyalog girişimlerinin desteklenmesi amaçlanıyor. Çeşitli yayınların Ermeniceden Türkçeye ve Kürtçeye, Türkçeden ve Kürtçeden Ermeniceye çevrilmesine; akademik toplantılar ve sivil toplum konferansları, film gösterimleri ve sergiler düzenlenmesine destek verecek olan vakıf, Ermeni-Türk ilişkilerinin geliştirilmesine dönük projelere yılda 300 bin dolar yatırım yapmayı planlıyor.