Կը հպարտանանք հետեւելով «Արաս»ի երթին
ԲԱԳՐԱՏ ԷՍԴՈՒԳԵԱՆ
Ցանկացած հաստատութեան յաջողութեան չափանիշը նախ եւ առաջ յարատեւութիւնն է։ Հիմնարկութենէն այս կողմ քառորդ դարը լրացուցած «Արաս» հրատարակչատունը, նախ եւ առաջ այդ դժուարին ասպարէզի վրայ անցած ճանապարհով յստակ յաղթանակ մը տարած է։ Ընթերցման սովորութիւնը կորսնցուցած հասարակութեան մը մէջ ուշագրաւ յաջողութիւն մըն է, այս ինքնին։ Բայց կայ աւելին, որ կը գերազանցէ յարատեւութիւնը, այն ալ մերթ ընդ մերթ կատարուած ոստումներով կարելի կը դառնայ։ Արդարեւ «Արաս» ճիշդ ժամանակին, ճիշդ պայմաններու տակ արձանագրեց բազմաթիւ ոստումներ, որոնք կը խոստանան ալ աւելի փայլուն ապագայ։ Այս տեսանկիւնով դիտուած, նոյն շէնքի մէջ աւելի ընդարձակ աշխատավայր մը փոխադրուելով կարելի չէ եղածը գնահատել։ Ինչպէս որ կը պատմէր հրատարակչատան գլխաւոր խմբագիր Ռոպէր Քոփթաշ, «Արաս» իր առաքելութեան սկսաւ Գարակէօզեանի խնամակալութեան պատկանող պատմական «Խտիւեալ Փալաս» շէնքի փոքրիկ մէկ գրասենեակին մէջ։ Այդ օրերու պայմաններով, այդ գրասենեակի բացումն ալ կարելի է ոստում մը համարել, քանի որ նախքան այդ «Արաս» իր առաջին գիրքերը ընթերցողին մատուցած էր նոյնիսկ առանց կայուն գրասենեակ մը ունենալու։
Նախորդ դարասկիզբին ընթերցման պապակով լեցուն հասարակութեան մը պահանջներուն գոհացում տալու համար անհամար հրատարակչատուներ կը գործէին այս քաղաքին մէջ եւ նոյնիսկ միշտ կը զգացուէր աւելիին ու աւելիին կարիքը։ Յետոյ եկան նոր շրջաններ, ուր ընթերցումը գիրն ու գրականութիւնը աւելորդաբանութիւն դարձան շատերու հաշւոյն։ Եւ այդ պայմաններու տակ է, որ «Արաս»ի հիմնադիրները յանդգնեցան նման նախաձեռնութեան։ Այսօր մեծ ուրախութիւն է վայելել անոնց առաքելութեան յաջողութիւնը։ Այս միտքերով է, որ այցելեցինք հրատարակչատան նոր գրասենեակը, որ բացի խմբագրատունէ, կը խոստանայ զանազան եւ բազմաբնոյթ միջոցառումներու ոստանը դառնալ։
«Արաս» այսօր դարձեալ տեղաւորուած է «Խտիւեալ Փալաս»ի այս անգամ աւելի ընդարձակ մէկ բաժնի մէջ, ուր պիտի կարենայ բացի նոր գիրքերու նախահրատարակչական աշխատութիւններէ, ժողովներ գումարել գրական, գեղարուեստական եւ մշակութային զանազան նիւթերով։ Այս առաքելութեան համար ձեւաւորուած է նոր գրասենեակի համեմատաբար աւելի ընդարձակ հատուածը եւ անուանակոչուած Զապէլ Եսայեանի անունով։
Եթէ դարձեալ ակնարկենք Քոփթաշի ելոյթին, ան այս երեւոյթը բացատրեց իբրեւ պարտք ու պարտականութեան հատուցում հանդէպ իգական սէրի, որ հետզհետէ աւելի ծանր կը տանի հայրիշխանական բռնութեան ծանր հալածանքը։ Այն որ նողկալի կերպով կը ներկայացուի իբրեւ սրբութիւն «նահապետական» կեղծաւոր պիտակի տակ։ Այսպէսով ան եկաւ հաստատելու, թէ պատահական չէ Զապէլ Եսայեանի անունը, քանի որ մենք այդ անունին մէջ պիտի կրնանք տեսնել կնոջ իրաւունքներու համար մղուած մեծ պայքարի մարտիկի մը կերպարը։ Նոյն պատճառաւ ալ նոր աշխատանոցի բացման խրախճանքը, որ կը նախատեսուի քանի մը օրերու ընթացքին կիրարկելով աւելի լայն շրջանակի հասնիլ, յաջորդաբար պիտի հիւրընկալէ կնոջ իրաւունքներու համար մարտնչող հասարակական կազմակերպութիւններու գործիչներ։
Մենք որ միշտ ուրախութեամբ ու պարծանքով հետեւեցանք «Արաս»ի գործունէութեան, այսօր հպարտանալու աւելի մեծ բաժին մը ունեցանք, որուն համար անշուշտ որ սրտանց պիտի շնորհաւորենք մեր ընկերները եւ անոնց պիտի մաղթենք նորանոր նուաճումներ իրենց ճանապարհին մէջ։
