Fransa’nın ‘Total’ suskunluğu

LİLİT GASPARYAN
[email protected]

Paris’te 18 Eylül’de Louvre Müzesi'ndeki İslam Eserleri Bölümü'nün açılışı için Fransa’ya giden Azerbaycan devlet başkanı İlham Aliyev, Fransa cumhurbaşkanı François Hollande’la bir araya geldi. Hollande ve Aliyev arasındaki görüşmeden sonra Elysee Sarayı tarafından yapılan açıklamada “Cumhurbaşkanı Hollande, Minsk Grubu'nun gözetiminde Dağlık Karabağ sorununun çözümü için sürdürülen müzakerelerde Ermenistan ile güven ortamının tesisi için gerekli adımları atması için Azerbaycan'a çağrıda bulundu” denildi. Azerbaycan tarafından görüşmeyle ilgili herhangi bir açıklama yapılmazken, Elysee Sarayı’na akredite bazı gazetecilerin görüşmeye alınmaması da dikkat çekti.

Aliyev, Seferov skandalı ve çatışmacı üslubu nedeniyle Paris’teki Ermeniler tarafından protesto edildi. Aynı saatte Ermenistan Büyükelçiliği önünde toplanan Türkiyeli ve Azerbaycanlı protestocular da Ermenistan karşıtı sloganlar attılar.

Aliyev - Hollande görüşmesinin ardından basına çok kısa bir bilgi notundan başka açıklama yapılmaması ve basın toplantısı düzenlenmemesi dikkat çekerken, Fransız basını da konuya ilgisiz kaldı.

Liberation gazetesinin ‘Dünya’ sayfaları editörü Marc Semo, Agos’a yaptığı açıklamada, Aliyev’in Hollande’la görüşmesinin Fransa’da önemli bir gündem maddesi olmadığını kaydederken, “Aliyev Fransız basını için önemli bir figür değil, Fransa’nın çok daha önemli gündem maddeleri var. Ayrıca yaşanan son krizden sonra kimse Aliyev hakkında bir şey yazmak istemiyor” dedi.

‘Mesafeli karşılama’

Uluslararası Eğitim ve Araştırma Merkezi’nden (CERI) Jean Francois Bayart da görüşmenin bu kadar sessiz sedasız geçmesini Fransa’da gündemin daha önemli maddelerle meşgul olmasına bağladı. 

Konuya ilişkin yazan Fransa’nın önemli gazetelerinden Le Figaro ise haberi ‘Hollande Aliyev’e mesafeli bir karşılama yaptı’ başlığı altında yine hayli kısa bir şekilde verdi.

Fransa’da mevcut sessizliğin ve kapalı kapılar arkasında yapılan kısa görüşmenin en önemli nedenlerinden biri ticari ilişkiler. Azerbaycan’ın en büyük doğalgaz rezervlerinden biri olan Şah Deniz sahasında Fransız Total şirketinin yüzde on hakkı var. Ticari anlamda bir başka önemli unsur ise Fransa ve Azerbaycan arasında karşılıklı bir anlaşma olmasa da, Şah Deniz sahasından Avrupa’ya uzanan boru hatlarından biri olan TAP’ın İtalya’da sona ermesi. İtalya ile Fransa arasında karşılıklı bir doğalgaz nakil anlaşması var. Bu durum İtalya’ya gelen gazın doğrudan Fransa piyasasına girebileceği anlamına geliyor.

Aliyev’in ziyaretinin Fransa’da bu kadar sessizce karşılanmasının ardında, özellikle Seferov olayından sonra, Fransız yönetiminin Azerbaycan yönetimiyle ilişkileri konusunda eleştirilmekten çekinmesinin yattığı düşünülüyor. Bu çekingenliğin bir diğer nedeni de, François Hollande’ın seçimler sırasında Fransa Ermeni toplumundan önemli bir destek görmesi ve bu nedenle hissettiği mahcubiyet olsa gerek.