Ermenistan ve Türkiye'de tarih ders kitapları tarama sonuçları açıklandı
Türkiyeli ve Ermenistanlı öğretmenler ve akademisyenler, Aralık 2016-Mayıs 2017 tarihleri arasında "Hatırlama ve Unutma Politikaları: Tarihçiler ve Tarih Eğitmenleri Ermenistan-Türkiye İlişkileri Bağlamında Ağ Kuruyor" başlıklı ortak bir proje kapsamında bir araya gelerek her iki ülkede orta öğretim seviyesinde okutulmakta olan ders kitaplarını taradılar. Projede, bu kitaplarda yer alan düşmanlık yaratıcı, milliyetçi, ayrımcılığa dayalı ve cinsiyetçi anlatılar, imgeler ve kurguların eleştirel bir bakış açısıyla raporlanması amaçlanıyor.
Çalışmalar sonrasında hazırlanan rapor Mayıs ayında Yerevan’da ‘Caucasus Research Center’ tarafından düzenlenecek olan “Armenia-Turkey: Paving Ways for Dialogue and Reconciliation” başlıklı uluslararası konferansta sunulacak. Bu konferans öncesi araştırmacılar Tarih Vakfı’nda bir araya gelerek saha notlarını kamuoyuyla paylaştı.
22 Nisan’da Tarih Vakfı’nda düzenlenen toplantıda Tarih Vakfı’ndan Özlem Çaykent, Fırat Güllü, Ömer Turan ve Imagine Center for Conflict Transformation’dan Pınar Sayan, Maria Karapetyan araştırma bulgularını kamuoyu ile paylaştı.
Konuşmacılar tarih ders kitapları konusunda şu hususlara dikkat çekti:
- Özcü bir anlatım kullanılarak “biz” ve “öteki” ye özcü anlamlar yükleniyor
- Tek sesli bir anlatım kullanılarak sadece erkek siyasi elitlerin ve savaşların tarihine yer veriliyor
- Türkiye’deki ders kitaplarında “hoşgörü” ve “öteki”nin bunun değerini bilmemesine vurgu yapılırken, Ermenistan’daki ders kitaplarında “öteki”nin baskısı karşısında hep “kurban” olmaya vurgu yapılıyor
- Cinsiyetçi bir anlatım ile kadınların rollerinin belirli kalıplara indirgeniyor ya da kadınlara hiç yer verilmiyor
Konuşmacılar hem tarih eğitim materyallerinin hem de tarih eğitiminin geliştirilmesi için şu önerilerde bulundu:
- Milliyetçi, militarist, özcü, cinsiyetçi anlatımdan vazgeçilerek ulus-devlete vatandaş yetiştirmek yerine; düşünen, sorgulayan bireyler yetiştirmek hedeflenmeli
- Bağlamlaştırma ve izolasyon konularında dengeli olunmalı
- Sadece siyasi tarihe değil, sosyal ve kültürel tarihe ve değişik perspektif ve kaynaklara da yer verilmeli
Çalışmalar sonrasında hazırlanan rapor Mayıs ayında Yerevan’da ‘Caucasus Research Center’ tarafından düzenlenecek olan “Armenia-Turkey: Paving Ways for Dialogue and Reconciliation” başlıklı uluslararası konferansta sunulacak.
