Ermenistan, ‘protokol macerası’nı neden geri çekti?
Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Ermenistan-Türkiye diplomatik ilişkilerin normalleşmesini öngören ve 6 yıldır gündemde olan protokollerin, 16 Şubat’ta parlamentodan geri çekilmesine karar verdi.
Sarkisyan’ın Müreffeh Ermenistan Partisi lideri Gagik Tsarukyan’a savaş ilan etmesinden birkaç gün sonra, neden böyle bir adım attığı, Ermenistan’daki siyasi karışıklığa rağmen, konuşulmaya devam ediyor. Türkiye’nin soykırım konusundaki iki yüzlülüğü, normalleşme konusunda Karabağ sorununun önkoşul olarak dayatılması, Diaspora’nın ve Ermenistan’ın her daim kötülenmesi, Ermenistan tarafında süreci takip edenlerin büyük bir kısmında, bu adımın memnuniyetle karşılanmasına neden oldu.
Neden şimdi?
Yine de, tüm bu sebepler ne kadar gerçekçi olursa olsun, “Neden şimdi?” sorusuna cevap vermiyor. İlk akla gelen, Sarkisyan’ın bu adımı atarak, protokollerin imzalanmasından sonra koalisyondan ayrılan Taşnaktsutyun Partisi’nin desteğini geri kazanmak istediği. Taşnaktustyun’un Diaspora ile olan güçlü bağlantıları ile yurt dışında yaşan Ermenilerin bir kısımının desteğinin kazanalıcağı hesaplanmış olabilir.
Daha geniş bir perspektiften bakıldığında ise, protokollerin imzalandığı 2009’da Sarkisyan, uluslararası desteğe ihtiyaç duyuyordu. Seçimelere şaibe karıştığını iddia eden halk, sokaklara dökülmüş, eylemlere izin verilmemiş, ölenler ve yaralanlar olmuştu. Ermenistan’da ‘Kanlı 1 Mart’ olarak hatırlanan olayın bastırılması, Sarkisyan’ın zaferi olmuştu. Cumhurbaşkanlığını meşrulaştırmak için ihtiyaç duyduğu için imza attığı ülkelerin desteği, bugün kendisi için eskisi kadar önemli değil. Atılan imzalardan geri dönülmesinin bir nedeni de, “Yolumuz belli, önümüzde Avrasya Ekonomik Birliği var” yaklaşımı da olabilir.
Bir başka olasılık da, Türkiye ve Ermenistan arasında tüm anlamını yitirmiş ‘futbol diplomasisi’ çerçevesinde, gol atma iç güdüsü olabilir. Türkiye’nin yürüttüğü “diyalog” yanlısı siyasetin, yapıcı adımlara ve söylemlere dönüşmediğini ve kendisini kandırılmış hisseden Ermenistan, gövde gösterisi yapmak istemiş, uluslararası kamuoyuna “Bu ilk adım, bir gelişme olmaz ise imzayı da geri çekebiliriz” mesajı vermek istemiş olabilir. Ermenistan’ın süreci terketmesi, haklı dahi olsa, dünyanın gözünde, 24 Nisan öncesinde, Ermenistan’ın diyalog istemediği yorumlarına da yol açabilir.
