Ermenistan'da protestolar: hükümet ve kilise karşı karşıya
Ermenistan'ın Azerbaycan ile yaptığı anlaşma çerçevesinde Tavuş bölgesindeki dört köyü Azerbaycan'a iade etme kararı vermesine yönelik tepkiler sürüyor.
Protestocular önceki hafta başkent Yerevan'da, sonra da Tavuş bölgesinde eylemler gerçekleştirmişti. 26 Mayıs Pazar günü yeniden Yerevan'da bir miting yapıldı.
'Vatan İçin Tavuş' hareketinin lideri Başepiskopos Bagrat Galstanyan, 26 Mayıs'taki mitingde Başbakan Nikol Paşinyan'a yeniden istifa çağrısında bulundu.
Başbakan Paşinyan ise, Pazar günü öğleden sonra sel nedeniyle çökme ve yıkımların yaşandığı Lori ve Tavuş bölgesindeydi.
"Hükümeti halkın taleplerini dikkate almaya zorlayacağız" diyen Galstanyan muhalefet hareketi tarafından da başbakan adayı olarak ilan edildi.
Kilisedeki görevlerinin askıya alınmasını talep eden Galstanyan, çifte vatandaş olmasının (aynı zamanda Kanada vatandaşı) bir engel teşkil etmeyeceğini de iddia etti. Son durumda Galstanyan, talep ettiği üzere artık Tavuş bölgesi piskoposu değil, idari görevleri askıda, ancak ruhaniliği devam ediyor.
27 Mayıs sabahı sabah saatlerinden itibaren "Vatan İçin Tavuş" hareketine katılanlar sivil itaatsizlik eylemleri gerçekleştirerek başkent Yerevan'da birçok caddeyi kapattı. Eylemciler yine Başbakan Nikol Paşinyan'ın istifasını talep etti.
Polis 250'yi aşkın kişiyi gözaltına aldı. Bu kişilerin büyük bölümü daha sonra serbest bırakıldı.
Protestocular 28 Mayıs'ta, yani Birinci Cumhuriyet Bayramı'nda Galstanyan önderliğinde Sardarapat Anıt Kompleksi'nde eylem yapacaklarını duyurmuştu. Bu çerçevede 27 Mayıs akşamı Galstanyan liderliğindeki "Vatan İçin Tavuş" hareketinin üyeleri Sardarapat anıt kompleksine giderek geceyi orada geçirdi. Galstanyan 28 Mayıs sabahı yaptığı açıklamada “Sevgili insanlar, gerçek Ermenistan, yani siz, Facebook Ermenistanını yenmelisiniz. Manevi Ermenistan, kendi sınırsızlığıyla, sınırlı "yeni Ermenistan"ı yenmek zorundadır” dedi.
Vehapar’a polis engeli
28 Mayıs’taki resmi tören öncesinde ise Tüm Dünya Ermenileri Katolikosu II. Karekin komplekse girişinde bir süre polis engeliyle karşılaştı. Eçmiadzin’in protestoculara sempatiyle baktığı biliniyor.
Paşinyan konuyla ilgili olarak ertesi gün bir açıklama yaptı ve şunları söyledi:
"Tüm Ermeniler Katolikosu liderliğindeki hareketin, önceki gün resmi tören etkinliklerini engellemeye yönelik eylemlerde bulunduğunu, dün Patrik Hazretlerinin resmi tören alanına yaklaştığında da polisin sadece böyle bir niyet olup olmadığını tespit etmeye çalıştığını belirtmeliyiz. Patrik Hazretleri, siyasi destekçilerinin yanına gelerek, liderliğini yaptığı hareketin başlattığı engelleyici ve provokatif eylemleri sürdürmek için mi, yoksa başka amaçlarla mı geldi? Ziyaretin sadece tören amaçlı olduğu yönünde güvence alınınca Patrik Hazretleri'ne, devlet tören alanı olan Sardarapat Anıt Kompleksine giriş izni verildi.”
Paşinyan, 7 Mayıs'ta yaptığı basın toplantısında, Katolikos II. Karekin’e mesaj vererek, "Bu sürecin liderinin Tüm Ermeniler Katolikosu olduğu, en çok faydalanacak olanın da Robert Koçaryan olduğu açıktır" demişti.
İstifasını talep eden Kilise'nin hükümet işlerinden uzak durmasını isteyen Paşinyan, yönetim değişikliğinin ancak seçimler yoluyla yapılabileceğini belirtmişti.
Göstericilerden İçişleri Bakanlığı önünde eylem
29 Mayıs’ta ise Başepiskopos Galstanyan Sardarapat’ta yaşanan gerilim nedeniyle İçişleri Bakanı Vahe Ghazaryan ile görüşmek için taraftarlarıyla bakanlığa gitti. Görüşmenin gerçekleşmemesi üzerine caddeyi kapatan protestocular bakanı Parlamento’da beklemeye karar verdi. Bu esnada Emniyet Müdürü Aram Hovhannisyan, Galstanyan’ın İçişleri Bakanı Vahe Ghazaryan ile ayrı bir toplantıya davet etti.
Vahe Ghazaryan'ın 2023 devlet bütçesinin uygulanmasına ilişkin tartışmalara katılmak üzere Parlamentoya gitmesi bekleniyordu. Ancak oturuma İçişleri Bakanı yerine yardımcısı Arpine Sarkisyan katıldı.
"Vatan İçin Tavuş" hareketi, 29 Mayıs akşam saat 19.00'da Aziz Anna Kilisesi avlusunda günün sonlandırılacağını bildirdi.
Siyasi muhalefet önderlik edemiyor
Gözlemcilere göre eylemlere azımsanmayacak oranda katılım var ancak muhalefetteki hiçbir siyasi parti protestocuları etrafından toplayamıyor. Bu durumda muhalefete dini bir ismin önderlik yapması gibi bir tablo oluşmuş durumda.
Galstanyan Parlamehtoda Paşinyan için bir azil süreci başlatılmasını hedefliyor. Ermenistan'ın 107 üyeli parlamentosunda 35 sandalyeye sahip olan muhalefetteki “Ermenistan” ve “Onurum Var” blokları, Paşinyan'ı devirecek oylardan yoksun. Azil önergesinin sunulması için 36 milletvekilinin desteği gerekirken, Paşinyan'ı görevden almak için 54 oy gerekecek.
(Ajanslar, Civilnet)
