Erivan Radyosu kayıtları erişime açıldı
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği döneminde Ermenistan’ın başkenti Yerevan'da kurulan Erivan Radyosu 1955 yılında test yayınına başladı. Başlangıçta 15 dakika yayın yapan radyo daha sonra bunu 2 saate çıkardı. Kürtler arasında oldukça popüler olan radyo, 1950’lerde Kürtçe yayın yapan ilk radyolardandı. Ancak Ermenistan’ın bağımsızlığından sonra Erivan ve civarına yayın yapan lokal bir radyoya dönüştü. Radyo, reklam gelirleri olmadığı için kaderine terk edildi. Şimdilerde ise gönüllüler tarafından çalıştırılan radyo günde yarım saat yayın yapıyor. Binlerce eserlik Kürtçe arşivi olan radyo dijital ortamda yeniden hayat buldu. Kürt-Alman Kültür Enstitüsü 900 eseri ilk kez dijital ortamda paylaşıma açtı. Kuruluşun Youtube kanalındaki yüzlerce videoya sanatçı isimleri, şarkı isimleri ve Kürtçe şarkı sözleri ile ulaşmak mümkün. Bunun için kanalın "videolar" bölümüne tıklamak gerekiyor.
Enstitüden yapılan yazılı açıklamada, “900 eser ilk defa toplu şekilde şarkı sözleriyle beraber halkın hizmetine açıldı. İnternet ortamında yayılan birçok eserin ya seslendirenleri yanlış şekilde tanıtılmıştı ya da şarkı isimleri yanlış yazılmıştı. Enstitünün bu hizmetiyle beraber, bu sorun ortadan kalkmış oldu. Şu ana kadar tanınmayan, bilinmeyen yüzlerce eser böylece gün yüzüne çıkmış oldu. Bu durum, ayrıca Kürt kültür sanat camiasına büyük bir repertuar hizmeti oldu. Böylece Kürt sanatçılarının halk stran ve klamlarını en doğru kaynaktan dinleme ve bunları yeni üretimlerine konu etmeleri durumu oluştu” denildi.
Kültürel araştırmalar yaparak eski Kürtçe eserleri bulan Araştırmacı Zeynep Yaş, çalışmanın çok önemli olduğunu söyledi. VOA Türkçe’ye konuşan Yaş, “Kürtlerin bu hazinesini seslendiren arşivi, sürgünde olmak zorunda kalan Kürtlerin ortak arşividir aslında. O anlamda çok değerlidir. Asimilasyona, farklı bir dejenerasyona uğramadan kendisini ayakta tutabilen nadir arşivlerden bir tanesidir. Yorumlanması, söylenmesi, söyleyen kişilerin kattıkları duygular, bütün bunlara bir bütün olarak baktığımız zaman inanılmaz derecede değerli, çünkü orijinal haliyle neredeyse geçmişi günümüze taşıyabilecek bir arşiv” dedi.
Kürt-Alman Kültür Enstitüsü’nün çalışmasıyla birçok eserin kaybolmaktan kurtarıldığına dikkat çeken Yaş şöyle konuştu: "Dilin, her gün erozyona uğrama sorunu yaşadığı bir halkız. Şehirlere, kentlere darmadağın bir göç halini yaşayan bir halkız. Kültürel değerlerin yavaş yavaş kaybolduğunu, eridiğini, öldüğünü, özellikle dijital bir dünyada bunun yavaş yavaş erdiğini gördüğümüzde, bunlar insana güç veren, hafızayı yeniden canlandıran, gelecek kuşaklara taşıyabilecek rol ve misyona sahip, çok değerli ve önemlidir. Bunları bugün hissedebilmek, yaşayabilmek ve bu dijital ortamda dünyanın dört bir tarafına gitmiş Kürtlerin yeniden geçmişini yaşayarak, o duyguları ve içinde taşıdıkları hatıraları yeniden yaşamak inanılmaz derecede değerli ve önemlidir.”
( Bu konuda ayrıca bkz: ‘Erivan radyosunun Kürtçe yayınını dinlemiş her Kürdün anlatacağı şeyler vardır’ )
