Erdoğan konuştu, sinagog üç günde iki kez hedef oldu

SERDAR KORUCU

Yahudilerin kutsal mekanı Süleyman Mabedi’nin kalıntılarının üzerine inşa edilen Müslümanların ilk kıblesi Mescid-i Aksa içindeki Filistinlilere yönelik İsrail’in operasyonunun ardından İstanbul’daki eylemlerde Neve Şalom Sinagogu hedef alındı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 7 Kasım’daki Türkmenistan ziyaretinde “Mescid-i Aksa’nın sadece Filistinlilerin değil, tüm dünya Müslümanlarının kıblesi ve mabedidir. İsrail yönetimi bu alçaklığı, barbarlığı durdurmak zorundadır. Acaba sinagoglara karşı böyle bir barbarlık yapılsa ne der?” ifadelerini kullanırken aynı gün, 7 Kasım Cuma İstanbul’un en büyük sinagogu olan Neve Şalom’un ana kapısının üzerine kimliği belirsiz bir kişi tarafından “Yıkılacak Mekan” yazılı bir afiş asıldı.

11 yıl önce, 15 Kasım 2003’teki saldırının hedefi olan sinagoga, Yahudi inancında Tanrı’nın Evren’i yarattıktan sonra kutsadığı ve “yarattıklarını karşıdan seyrettiği” yedinci gün anısına kutsal dinlenme günü sayılan ve bayram olarak görülen “Şabat”ta düzenlenen eylem, görgü tanıklarının ifadesine göre sırtında Türk bayrağı olan bir genç tarafından gerçekleştirildi.

Neve Şalom’a yönelik eylemin hemen ardından hükümet cephesinden ilk tepki Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik’ten Twitter üzerinden geldi. Çelik, “Musevi vatandaşlarımıza ve sinagoglara dönük provokasyonlara asla müsaade edilmeyecektir...” dedi ancak iki gün sonra Neve Şalom yine hedefti.

Mescid-i Aksa’da yaşanan gerilimi protesto ederek Şişhane’de Neve Şalom Sinagogu’na yürümek isteyen Alperen Ocakları üyesi grup güvenlik güçleri tarafından engellendi. Polisin önlem alması ve ibadethanenin bulunduğu sokağı kapatması sayesinde grup sinagoga yaklaşamadı.

Türk Musevi Cemaati güvenlik güçlerinin tedbir alması üzerine kurumlara Twitter üzerinden teşekkür etti. Cemaatin resmi hesabından yapılan açıklamada, “Ortadoğu’da her olay sonrası kabul edilemez tacizlerin hedefi olan biz Türk Yahudilerine ve sinagoglarımıza destek veren polisimize teşekkür” ifadelerine yer verildi.

Terör saldırılarından birkaç gün önce

Eylemler 11 yıl önce, 15 Kasım 2003 Cumartesi sabahı Neve Şalom ve Şişli Beth İsrael Sinagoglarına yönelik bombalı araçlarla düzenlenen eş zamanlı terör saldırılarının yıldönümünden birkaç gün önce yapıldı.

Terör kurbanları törenle anıldı

Türk Musevi Cemaati, üç günde iki kez hedef alınan sinagogunda, saldırılarda hayatını kaybeden Avram Varol, Yona Romano, Berta Özdoğan, Annette Rubinstein Talu, Anna Rubinstein, Yoel Kohen Ülçer’i 12 Kasım’da düzenlediği törenle andı.  11 yıl önceki saldırıda sokaktan geçenler, çevre esnafı ve güvenlik görevlileriyle birlikte toplam 27 kişi hayatını kaybetmiş, en az üç yüz kişi yaralanmıştı.

Saldırılardan 5 gün sonra, 20 Kasım’daysa İstanbul'daki İngiliz Konsolosluğu ve HSBC Bankası'nın genel merkezi hedef alınmış, İngiltere'nin Türkiye Büyükelçisi Roger Short ve tiyatro sanatçısı Kerem Yılmazer'in de aralarında bulunduğu otuz kişi yaşamını yitirmiş, 400 kadar kişi yaralanmıştı. El Kaide ile bağlantılı olduğu söylenen Şehit Ebu Hafs el-Mısri Tugayı örgütü eylemleri üstlenmiş;  hedeflerinin 'İngiliz çıkarları' olduğunu duyurmuştu.

İlk saldırı 1986’da

2003 patlamalarının ilk hedefi olan Neve Şalom daha önce de saldırıya uğradı. Sinagoga yönelik ilk saldırı 6 Eylül 1986’da yine bir cumartesi günü düzenlendi. İçeride ibadet edildiği sırada, saat 09:17’de otomatik silahlarla düzenlenen saldırıda 21 kişi hayatını kaybetti, biri Kasım ayında hayatını kaybedecek olan beş kişi ağır yaralandı. Katliam için çeşitli senaryolar üretilirken, gözler Filistinli Ebu Nidal grubu üzerine çevrilmişti.

Neve Şalom’u hedef alan bir başka saldırı ise 1 Mart 1992'de düzenlendi. Yahudilerin Türkiye’ye gelişlerinin 500. yıldönümü kutlamalarından bir gün önce sinagoga atılan iki el bombasından biri patladı, 1 kişi yaralandı. Düğün töreni yapılırken düzenlenen saldırının faili olaraksa Hizbullah gösterilmişti.