Büyük Edirne Sinagogu 46 yıl sonra açılıyor

Türk Musevi Cemaati Başkanı İshak İbrahimzadeh'in de katıldığı ibadetteki dua, Büyük Sinagog'da en son ibadeti yöneten David Azuz tarafından yaptırıldı.

Tevrat'ın da getirildiği Büyük Sinagog'da 10 Emir ve ilahiler okundu.

Azuz, 46 yıl aradan sonra yeniden Büyük Sinagog'da ibadete katılmanın heyecan verici olduğunu söyledi. Restorasyona emeği geçenlere teşekkür eden Azuz, "Başta Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç olmak üzere emeğe geçenlere teşekkür ediyorum" dedi.

Bu arada, sinagoga giden yola Edirne Belediyesi tarafından, "Kadim komşularımız evinize hoş geldiniz" pankartı asıldı.

Sinagogun açılış töreni öğleden sonra gerçekleşecek.

1905 yangınında yok olan sinagoglar yerine 2. Abdulhamit’in fermanıyla yaptırılan Kal Kadoş ha Gadol  (Kutsal Büyük Havra) sinagogu, 1934 Trakya Olayları’nda Yahudi cemaatinin Edirne’yi terk etmek zorunda bırakılmasının ardından kaderine terk edilmişti. Vakıflar Genel Müdürlüğü, Edirne Sinagog’unu restore ettirdi. Türk Yahudi Cemaati’nin de destek verdiği restorasyon süreci yaklaşık 5 yıl sürdü.  Restorasyon için Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 5 milyon 750 bin lira harcandı. Sinagogun yanı sıra bahçede bulunan yönetim evleri de restore edildi. Edirne Valisi Dursun Ali Şahin’in tepki çeken ‘müze olacak’ açıklamasına karşın Vakıflar Genel Müdürlüğü, Sinagog’u ibadethane olarak açıyor.  

Cemaatsiz sinagogu yalnız bırakmadılar 

Açılış törenine Hahambaşı İsak Haleva, Türkiye Musevi Cemaati Başkanı İshak İbrahimzadeh,Başbakan Yarıdımcısı Bülent Arınç, Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu katılacak.  

Artık cemaati kalmayan sinagogun açılışı için yüzlerce kişi Edirne’ye geldi. Hahambaşlık, açılışa gitmek isteyenleri otobüslerle Edirne’ye taşıdı. Yurt dışından da çok sayıda kişi açılış Edirne’de. 

Tevrat’ın On Emri okunacak 

Açılış töreninde, Tevrat’ın on emri okunacak, ardından Ulus Özel Musevi Okulu mini bir konser verecek. Törende Türkiye Musevi Cemaati Başkanı İshak İbrahimzadeh, Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç birer konuşma yapması bekleniyor.

Restorasyon çalışmalarında neler yapıldı?

Büyük Sinagog’un restorasyonu kapsamında yapılan çalışmalar ise şöyle:

*2746 metrekarelik bir kullanım alanına sahip toplam üç binadan oluşan Sinagog, 2010 yılının son aylarında Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü'nce restorasyon kapsamına alınarak yenilendi.

*Sinagonun onarımı kapsamında çöken çatısı ile içerisi temizlenerek temel takviyesi yapıldı, yıkılan beden duvarları tamamlandı ve çelik konstrüksiyonu yapılarak çatısı kapatıldı. İçte sıva imalatları tamamlanarak yaklaşık 2000 m² olan kalem işi uygulamaları bitirildi.

*Sinagogta yer alan İbranice kitabe ve duvar yazılarının okunması, yazılması ve çevrilmesi hususunda Türk Musevi Cemaati ve Türkiye Hahambaşılığından yardım alındı. 

*Tüm kalem işlerinde ve dış cephede, yaklaşık 50 yıl dayanabilecek silikat esaslı boya kullanıldı.

*Zemin döşemelerinin orijinal desen ve renklerine uygun olarak tamamlanması işi Ermeni Usta Baron Nalbant tarafından gerçekleştirildi. 

*Kule üzerindeki çinko kaplamalar orijinaline uygun olarak Romanya’dan gelen sac ustaları tarafından yapıldı.

*Yapıda yaklaşık 60 ton ağırlığında makas sistemi, demir profil ve kutu profil kullanıldı.

*Restorasyon çalışmaları, konularında uzman 5 kişilik Bilim Heyeti Danışmanlığı'nda yürütüldü.