Bitlis’te sıra Saroyan Kütüphanesi’nde
Yazar William Saroyan’ın ismi, Bitlis’te yeni açılacak bir kütüphaneye verilecek. Aralık ayında, Londra’daki Gomidas Enstitüsü’nün direktörü Ara Sarafyan’ın önerisiyle, Bitlis Belediyesi’nde yapılan oylama sonucunda, yazarın ailesiyle birlikte uzun yıllar yaşadığı Sapkor Sokağı’nın isminin Saroyan Sokağı olarak değiştirilmesine karar verilmişti.
Kütüphane kurulması fikriyse, gazeteci yazar Ahmet Tulgar’a ait. Tulgar, bu fikrin nasıl oluştuğunu, kütüphanedeki son durumu ve Bitlis’te Saroyan Kütüphanesi’nin önemini Agos’a değerlendirdi.
Kütüphane kurma fikrinin, Saroyan Sokağı’nın açılacak olmasını duyduktan sonra oluştuğunu belirten Tulgar, Bitlis’te, genç yaştan beri okuduğu Saroyan’ın isminde bir kütüphanenin varlığının da önemli olduğunu düşünmüş: “William Saroyan, genç yaştan beri okuduğum, çok sevdiğim bir yazar. Onun adına bir kütüphane kurma fikriniyse, gazeteci arkadaşım İshak Karakaş’la düşündük. Birlikte çıkardığımız haftalık bir gazetemiz var, gazete olarak bu yükün altından kalkabileceğimizi düşündük.”
Gazeteci Ahmet Tulgar, Bitlis Belediyesi Eşbaşkanı Hüseyin Olan’la da görüşerek, kütüphane fikrini kendileriyle paylaştıklarını, belediyenin de bu fikre hayli olumlu baktığını belirtiyor: “Kendisi Bitlis’te Saroyan Ailesi’ne ait bir ev bulunduğunu, onu restore edeceklerini ve kütüphane için de burayı tahsis edeceklerini söyledi. Ancak, bunun için öncelikle bir bütçe gerekli. Orası restore edilene dek, bize geçici olarak bir yer tahsis edecekler.”
Bitlis Belediyesi’nin çalışmalarına dikkat çeken Tulgar, açılacak kütüphanenin de “Bu topraklardaki Ermeni emeğine ve genel olarak edebiyata bir saygı ve minnet ifadesi olacağını” söylüyor.
Bağış toplanıyor
Tulgar, kütüphane için bağışların toplanmaya başlandığını, başta Saroyan olmak üzere Ermeni edebiyatçıların kitaplarının yanı sıra, Bitlis’e dair diğer dillerde de kitapların yer alacağını belirtiyor: “İhtiyaç çok. Bir kere her dilde Saroyan kitapları, Saroyan'a dair kitaplar, belge ve fotoğraflar olsun istiyoruz kütüphanede. Hem kendisine, hem ailesine dair. Ermeni edebiyatından eserlere, Ermenice edebiyat tarihi kitaplarına da ihtiyacımız var. Bulabildiğimiz taktirde, elbette Bitlis Ermenileri hakkında tarih kitapları ve belgeler de kütüphaneye zenginlik katacak. Soykırımla ilgili özel bir bölüm olmasını da isteriz; insanların Bitlis ve çevresinde neler yaşandığını öğreneceği bir bölüm. Belki kentteki Ermeni eserlerinin bir envanteri… Kütüphanede bir yüzleşme süreci de yaşamalı kimi okurlar.”
1915’in yüzüncü yıldönümünde, William Saroyan ismiyle bir kütüphane açılmasının önemine de değinen Tulgar, son olarak şunları söyledi: “Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin de kent tarihini yaşatmak konusunda önemli çalışmaları oluyor. Özellikle kent halkı, restore edildiğinden beri Surp Giragos Kilisesi ile gurur duyuyor. Ama elbette yaşanan soykırımın ve yağmanın boyutu düşünüldüğünde, çok daha kapsamlı çalışmalar yapılmalı. Bu konuda niyet güçlü. Özellikle 1915’in yıldönümünde HDP ve DBP belediyeleri, bu yönde çalışmalara hız verecektir.”
Evi müze oluyor
Bitlis Belediyesi Eşbaşkanı Hüseyin Olan ise, kütüphanenin açılmasının Bitlis halkı için önemine vurgu yaptı. Açılışın bu yaz olabileceğini ifade eden Olan, Agos’a yaptığı açıklamada, çalışmaları devam eden kütüphane hakkında şunları söyledi: “Geçen Aralık ayında belediye olarak aldığımız kararla, yazarın ailesinin evinin bulunduğu sokağa, yazarın ismini vermeyi kararlaştırdık. Bu yıl da, Ahmet Tulgar ve İshak Karakaş’ın önerisiyle, yazarın isminde bir kütüphane açmayı düşündük. Belediye olarak tarihimize ve kültürümüze hayli önem veriyoruz. Elbette bu kütüphanenin yapımına halktan tepkiler de gelecek, ancak biz Bitlislilerin, Bitlis’in geçmişte nasıl bir yer olduğunu, bünyesinde kimleri barındırdığını bilmeleri gerektiğini düşünüyoruz. Bir nevi soykırımla yüzleşme olarak da görüyoruz.”
Olan, kütüphanenin yerinin neresi olacağına dair bilgi de verdi: “Yazarın ailesine ait olan evi restore ediyoruz, ancak bitmesi için biraz zamana ihtiyaç var. Restore edildikten sonra orayı, William Saroyan Müzesi yapacağız. Şu an kütüphane için Bitlis Çarşı’da bir yer düşünüyoruz, ancak burası geçici bir yer olacak. Müze tamamlandıktan sonra, bir bölümünü Saroyan Kütüphanesi olarak kullanabiliriz, niyetimiz o yönde.”
