‘Bir Yaz Gecesi Rüyası’ düş mü, gerçek mi?
Tarihte en çok referans verilen yazarlardan biri olan Shakespeare’in oyunları, aradan geçen 500 yıla rağmen güncelliğini yitirmiyor. Bunun bir sebebi, değindiği evrensel konuların insan yaşamındaki öneminin sürekliliği olsa gerek. Örneğin, birçok oyununun ortak teması olan aşk, insan yaşamındaki önemini hiçbir zaman yitirmez; Shakespeare’in bu tema etrafında olayları geliştirme biçimi ise, kıvrak zekâsı ve komik olanı kullanma tarzı sayesinde güncelliğini korur. ‘Bir Yaz Gecesi Rüyası’, yazarın, uyarlamalar ve yeni yorumlara son derece açık eserlerden oluşan mirasının en kıymetli parçalarından.
Yönetmenliğini Makedonyalı yönetmen Aleksandar Popovski’nin üstlendiği ve son haliyle başrollerini Levent Üzümcü, Neslihan Yeldan, Sezai Aydın ve Arda Aydın’ın paylaştığı ‘Bir Yaz Gecesi Rüyası’ meşakkatli yollardan geçti. 2015’te İstanbul Şehir Tiyatroları bünyesinde sahneye taşınan oyun, Levent Üzümcü’nün şehir tiyatrolarından ihraç edilmesi ve yakın zamanda genel sanat yönetmeninin de değişmesiyle bir çıkmaza girmiş. Şehir Tiyatroları’nda gösterimi sona erdikten sonra, Kasım 2017’de, oyuncu kadrosunda büyük değişikliklerle, Ardaydın Biraderler yapımı olarak tekrar prömiyerini yaptı. Bu süreçte, seçmelere 500’den fazla oyuncu katılmış. Maddi ve manevi olarak büyük bir yükün altına girilmiş ve üzere bu yükün altından başarıyla kalkılmış.
Shakespeare, bu oyunda, metnini kurgularken düş ile gerçek arasındaki çizgiyi belirsizleştirir. Yapımda ise, yönetmen, tercihini düşlerden yana kullanmış gibi görünüyor. Tavana asılı, yere kadar uzanan kırmızı kumaşlar bir ormanı temsil ediyor. Burası, içinde periler kralı Oberon ve periler kraliçesi Titania’nın yaşadığı, perilerin dans ettiği, büyülü çiçeklerin bulunduğu, düşsel bir orman. Önlerine çıkan engelleri aşmak için beraber kaçmaya karar veren âşıklar Hermia ve Lysander, bu büyülü ormana girerler. Hermia’nın peşinden Demetrius, onun peşinden de Helena kendilerini ormanda bulurlar. Bu genç âşıkların işin içinden çıkamadığı yetmiyormuş gibi, bir de Oberon ve onun hizmetkârı Puck duruma müdahale edince, ortalık iyiden iyiye karışır. Bir yanda da Oberon ile Titania arasındaki çatışmalar vardır. Tüm bunlar kalabalık, hareketli bir kadro ve ihtişamlı bir sahne tasarımıyla birleşince seyretmesi son derece eğlenceli bir oyun çıkmış ortaya.
Aleksandar Popovski, ‘Bir Yaz Gecesi Rüyası’nın klasik yapısını modern bir yorumla birleştirmiş. Metinsel anlamda güncel bir uyarlama yapılmamış fakat sahnede teknolojinin olanaklarından faydalanılması ve kostümlerin günümüze ait olması, Shakespeare’in kendi döneminde tasarladığı büyülü atmosferi günümüze taşımış.
Sahnede, seyircide hayranlık uyandırabilecek birçok öğe var. Bunlardan ilki, 135 dakika boyunca sahne dinamiklerini korumayı başaran oyuncuların enerjisi. Orman perilerini canlandıran dansçıların kumaşlara tırmanarak yaptıkları dans ve hareketler de büyük bir seyir zevki veriyor. Tiyatroda son yıllarda popülerleşen bu yöntem genellikle iyi sonuç veriyor. ‘Komedi’yi yaratan esas nokta ise, herkesin ‘şaşkın’ olması. Oyunda, farklı sosyal katmanlar ve gerçeküstü kişiler bir arada: yönetici sınıf, varlıklı ailelerin çocukları, periler ve Atina Dükü Theseus ile Amazonlar kraliçesi Hippolyta’nın evlilik töreni için şehre gelen gezici oyuncular. Hepsi bir karmaşanın içinde, ormanda oradan oraya koşuşturuyorlar. Kiminin sözü toplumsal ölçütlerde diğerine daha üstün olsa da bu açıdan bakıldığında aslında kimse birbirinden farklı, biri diğerinden daha iyi değil. Bu şaşkınlık halinin yarattığı karmaşa zaman zaman müzik ve koreografilerle birleşince seyretmesi çok zevkli bir oyun çıkmış ortaya.
‘Bir Yaz Gecesi Rüyası’, 29 Nisan’da Uniq Hall İstanbul’da, 12 Mayıs’ta Ankara Panora Sanat Merkezi ve 29 Mayıs’ta İzmir Kültürpark Açıkhava sahnesinde izleyici ile buluşacak olan Bir Yaz Gecesi Rüyası oyununun biletlerine www.biletix.com adresinden ulaşılabiliyor.
