Beykoz için ortak heyet
MİRAN MANUKYAN
UYGAR GÜLTEKİN
Ermeni toplumunun yakın dönemde iadesi gerçekleşen en büyük arazilerinden biri olan Beykoz arazisi üzerine yapılan yapılar için açılan davalardan tazminat ilki sonuçlandı. Milli Eğitim Bakanlığı araziye yapılan okul için 27 Milyon TL tazminat ödeyecek. Tazminatın kullanılması için ortak heyet oluşturuyor. Uygulama ortak havuz için önemli bir model olacak.
Beykoz’da tapusu Surp Nigoğos Ermeni Kilisesi Vakfı adına 34 bin 470 metrekare olan arazi, uzun yıllar boyunca işgal edilmiş ve kullanıma izin verilmemiş eski bir mezarlık arazisi. 1951 yılından bu yana ise defin işlemi yapılamıyor. Vakıflar Kanununda yapılan yasal değişikliğin ardından Beykoz Vakfı arazinin iadesi için Vakıflar Genel Meclisine başvurdu. 2012 yılında Meclis kararıyla arazi iade edildi. Arazi İstanbul’un en değerli arazilerinden biri kabul ediliyor. Cemaat vakıflarına verilen en büyük iade edilen arazilerden biri.
Akara çevrildi
Araziyle ilgili iadenin ardından Beykoz Vakfı, arazinin artık mezarlık vasfını yitirdiği gerekçesiyle akara çevrilmesi için Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne başvurdu. Vakıflar Genel Müdürlüğü 8 Ağustos 2016 da yapılan başvuruyu kabul ederek arazinin akara çevrilmesini kabul etti. Kararın ardından arazi kullanıma açılmış oldu.
Tazminat kazanıldı
Araziye devlet el konmasının ardından arazi üzerine okul ve cami yapılmış, üzerinden yol geçirilmişti. Arazinin vakfa iadesinin ardından Vakıf okul ve yol için mahkemeye başvurdu. Milli Eğitim Bakanlığı 22 Milyon TL tazminat ödemeye mahkum edildi. Yargıtay tarafından karar onayladı. Tazminatın faiziyle beraber 27 Milyon TL’yi bulması bekleniyor.
Beykoz Vakfı, bu arada araziyle ilgili Başepiskopos Aram Ateşyan’ın girişimleriyle kurulan Hovakim 1461 Vakfıyla sözleşme imzalamıştı. Arazinin kullanımı konusunda yetkili Hovakim 1461 vakfı. Ancak kazanılan tazminat konusunda belirsizlik ortaya çıktı.
Ankara’ya taşındı
Hovakim 1461 Vakfı, cemaat vakıflarından biri değil. Geçtiğimiz yıl kurulan vakıf, medeni kanuna göre kurulan bir vakıf. Bu nedenle çalışma şekli farklı. Beykoz Vakfı’nın tazminatı Hovakim 1461 Vakfı’na verebilmesi konusunda ortaya çıkan belirsizlik Vakıflar Genel Müdürlüğü bürokratlarına taşındı. Azınlık Vakıfları Temsilcisi Doç. Dr. Toros Alcan, konuya ilişkin Ankara’da görüşmeler yaptı. Bürokratlar konuya ilişkin olumsuz görüş bildirdi. Cemaat Vakıfların kazandığı tazminatın Medeni Hukukla kurulmuş bir vakfa verilemeyeceği ve bunun hukuken ağır sonuçları olacağı konusunda görüş oluştu.
VADİP devrede
Görüşmelerden sonra Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı ve VADİP devreye girdi. Beykoz Vakfı ve Başepiskopos Aram Ateşyan’la görüşme yapıldı. Yapılan görüşmelerin ardından tazminatın ortak bir heyet tarafından değerlendirilmesi ve kullanımına karar verilmesi konusunda mutabakata varıldı.
Konu 12 Aralık Pazartesi günü toplanan VADİP’in gündemine geldi. VADİP Genel Sekreteri Harutyun Şanlı, sürece ilişkin bilgi verdi. Şanlı, gerekli görüşmeler yapıldıktan sonra tazminatın Hovakim 1461 tarafından kullanılmasının sorunlar yaratacağı konusunun netleştirildiğini ve Ateşyan’la görüşme yapıldığını söyledi.
Ateşyan’la yapılan görüşmeye ilişkin de bilgi veren Şanlı, “Kendileri açısından sorun olmadığını, paranın cemaat için kullanılması gerektiğini söylediler. Oldukça olumlu bir görüşmeydi” dedi.
Şanlı, kurulacak olan ortak heyetin tazminatın nasıl kullanılacağı konusunda yetkili olacağına dikkat çekerek “Heyet nasıl bir çalışma yapacağına dair karar verir. Bu bir VADİP projesidir. Ciddi boyutlu bir iştir. Hayırlı bir proje olacak. Okulların, vakıfların ve cemaatlerin sıkıntılarının çözümü için önemli bir emsal olacaktır” diye konuştu.
13 Aralık Salı günü ise Hovakim 1461 yönetimi toplandı. Toplantıya VADİP Genel Sekreteri Harutyun Şanlı ve VADİP temsilcileri de katıldı. Hovakim 1416 Vakfı yönetimine bilgi verildi. Vakıfla da mutabakat sağlandı.
Beykoz karar alacak
Tazminatın, oluşturulacak olan heyetin kullanımına açılabilmesi için Beykoz Vakfı’nın yönetim kurulunun karar alması gerekiyor. Önümüzdeki günlerde bir araya gelecek olan Vakıf yönetimi, tazminat konusunda karar alarak süreci başlatacak. Beykoz Surp Nigoğos Ermeni Kilisesi Vakfı da oluşacak olan heyetin içinde yer alacak.
Ortak havuz için bir emsal
VADİP Genel Sekreteri Harutyun Şanlı çalışmaya ilişkin Agos’a konuştu.
“Tazminatın Hovakim 1461’e devri vakıf yönetimine sıkıntı yaratabilirdi. Bunu vakıfa anlattık. Kanunlar açık. Böyle bir gelir devredilemez. Gerekli görüşmeleri yaptık. Hastaneden bir kişi, patrikhaneden bir kişi, Beykoz Vakfı’ndan bir kişi ve cemaatin önde gelen isimlerinden de dört kişi belirlenecek. Bu heyet bu paranın nasıl değerlendirileceği konusunda müdahil olacak. Hukuki çalışmaları yapsınlar avukatlık sorunlarını çözsünler. Para Beykoz’un hesabında da Hastane Vakfı’nın hesabında da kalabilir. Cemaatin kazanımı için bir çalışma yapılsın. Ciddi bir rakamdan bahsediyoruz. Cemaat için şeffaf, hesap verebilir bir yöntemle yine cemaate kazandırılsın. Patrikhane de oldukça olumlu yaklaştı. İtirazları yok.
Sürecin bir on beş gün içinde başlaması hedefleniyor. Bu tarz kazanımlarla örnek teşkil edebilirsek ortak havuz konusunda bir emsal teşkil edecek. Hem şeffaflık olur hem de doğru değerlendirilmiş olur. Bir ilk yaşanacak.
Belediye’ye karşı açılan dava da devam ediyor. Biz onun da takipçisi olacağız. Bu tazminatın iyi kullanılması gerekiyor. Başta Patrikhane, okullarımız ve gerekli diğer giderlere kullanılacak. Açıkçası ihtiyacımız var. Eğer heyete güven duyulursa yeni projeler de ortaya çıkacaktır. Proje üretmek gerekiyor”
“Beykoz Vakfı ve Hovakim 1461 arasında arazi konusunda anlaşma devam ediyor. Ama ileride her şeye müdahil oluruz. Ortaya çıkabilecek sorunlara ve sıkıntılara müdahil oluruz.”
Mağakyan: Örnek olsun
Beykoz Vakfı Başkanı Varujan Mağakyan, ortaya çıkan projenin fikrinin kendilerine ait olduğunu söyledi. Mağakyan, şunları söyledi,
“Bir çok vakfımızın ekonomik durumu iyi ancak Beykoz çok gündem oldu. Bu bir ilk olsun istiyoruz. Cemaatimizin parasıdır bu. Cemaatimiz için kullanılsın. Onun için danışma kurulu gibi çalışacak bir komisyon kurulmasını istedik. Hangi vakfımızın, kurumumuzun ihtiyacı nedir biz bunu takip edemeyiz. Onun için böyle bir komisyon kurulması gerekliydi”
“Hemen bir beklenti içine girilmesin. Tazminatın bize ödenmesi uzun sürer. Kısa sürede sonuç alamayabiliriz. İğneyle kuyu kazmaya devam ediyoruz. Hovakim 1461 ile olan sözleşme devma ediyor.”
