Batı’nın Aliyev ile tehlikeli dansı
FATİH GÖKHAN DİLER
[email protected]
6 Mayıs günü Azerbaycanlı sekiz genç Bakü'de görülen duruşmada mahkeme tarafından, pek çoklarına göre 'düzmece' şuçlamalar sonucu altı ila sekiz yıl arası hapis cezasına çarptırıldı. Sekiz genç 2013’te tutuklanıp, silah ve uyuşturucu bulundurma ve halkı isyana teşvik suçlarından yargılanmışlardı.
Manidar sorgu
Muhalefete yönelik saldırılar sadece bununla sınırlı değil. Geçen Nisan’da, Ermenistan'la sivil toplum alanında barışçıl ilişkiler kurmaya çalışan aydınlardan, gazeteci Rauf Mirkadirov, Ermenistan için 'casusluk' yapmak gerekçesiyle tutuklandı; insan hakları savunucuları Arif ve Leyla Yunus çifti ise pasaportlarına el konularak sorguya alındı. Yunus çiftine, gece boyunca sadece Ermenilerle yürüttüğü ortak girişimler hakkında sorular sorulmuş.
Azerbaycan kaynakları, Aliyev iktidarının son dönemde artan otoriterleşme eğilimiyle ilgili, iki nedene dikkat çekiyorlar. İlki, iktidarın tepe kadrosunda bulunan Rusya yanlısı grubun, Putin benzeri yöntemlere yönelmesi. İkinci olarak ise Rusya'nın Ukrayna’ya müdahalesi sonrası Batı'dan önemli resmi yetkililerin Azerbaycan'ı ziyaret etmesi. Bu ziyaretler, Bakü yönetiminde ciddi bir özgüvenin oluşmasına neden oldu.
Bakü merkezli Barış ve Demokrasi Enstitüsü'nün verilerine göre, son tutuklamalarla birlikte, Azerbaycan'da 134 siyasi mahkûm bulunuyor. Görüşlerine başvurduğumuz muhalif aydınlara göre uluslararası camianın Azerbaycan'a karşı duyduğu ilgi ekonomik. Bu sebeple ülkede yaşanan insan hakları ihlallerine karşı ses çıkaran yok. Avrupa'nın, Rusya'nın yarattığı kıskaçtan kurtulmak için acilen alternatif enerji tedarikçilerine ihtiyacı var. Azerbaycan bu konuda büyük bir kaynak barındırıyor. Bu tutuklamaların Azerbaycan'ın Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanlığı görevini devralacağı 14 Mayıs arefesinde gerçekleşmesiyse ayrıca manidar. Azerbaycan'ın yapılacaklar listesinde 'yolsuzluğa karşı savaş' ve 'insan hakları eğitimi' maddeleri başı çekiyor.
Babasını aratıyor
1990'ların sonunda Haydar Aliyev döneminde, Batı kurumlarınca fonlanan ve Ermenistan'la sivil toplum kuruluşları aracılığıyla bağlantı kurmak için yürütülen projeler gerçekleştiriliyordu. Bu projeler kapsamında iki ülkeden yerel yöneticiler ateşkes hattında zaman zaman buluşur, gazeteci değişim programları uygulanırdı.
Son yıllarda ise bu girişimler çok azaldı. Hâlâ ayakta kalmayı başaran birkaç projeden birisi de Rauf Mirkadirov ile Leyal ve Arif Yunus 'un inisiyatifindeki sivil toplum diyaloğu projesi. Bu girişim, Ermenistan lehine yapılan casusluk aktiviteleri için paravan görevi görmekle itham ediliyor. Oysa bu girişimin Ermenistan'daki ayağı da Yerevan için ayrı bir başağrısı. Ermenistan’daki radikal milliyetçi kesimler bu girişimden hiç hoşlanmıyorlar.
