Azınlıklar çözüm süreci hakkında ne düşünüyor

Newroz'da okunan mektupta Öcalan'ın, ''Tüm halkların ve Kürtlerin eşit, özgür ve demokratik ülkesinin oluşması için herkese büyük sorumluluk düşüyor. Bu Nevruz münasebetiyle en az Kürtler kadar Ermenileri, Türkmenleri, Asurları, Arapları ve diğer halk topluluklarını da yakılan ateşten kaynaklı özgürlük ve eşitlik ışıklarını, kendi öz eşitlik ve özgürlük ışıkları olarak görmeye ve yaşamaya çağırıyorum'' şeklindeki ifadeleri başta olmak üzere, mektubun tamamı Türkiye'de yaşayan azınlıklar tarafından da olumlu bulundu.

Haber7.com'dan Kenan Bihter'in haberine göre Türkiye'deki azınlık gazetelerinin yöneticileri, yaşanan sürecin barış havası ile birlikte demokratik bir hava oluşturacağını  ve bu havanın da kendilerine yansıyacağını düşünürken, süreç ile ilgili bir takım endişe ve korkularını da dile getirdi.

Şalom Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni İvo Molinas, doğudan batıya her kesmin sürece dahil edilerek, görüşlerine yer verilmesini ve onların da memnun edilmesini önererek,  sürece yönelik olumlu veya olumsuz fikir beyan etmeyen kesimde oluşan sessizliğe dikkat çekerken, Apoyevmatini Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mihail Vasilladis ise 80-100 yıllık bir nefret söylemi ile doldurulup zehirlenen belli bir kesmin süreci haklı olarak kabul edemeyeceğini dile getirip, atılan adımların altının yasalar ile doldurulması gerektiğini, aksi takdirde ise bu adımların boşa çıkması için bir takım güçlerin harekete geçeceğini belirterek, İvo Molinas ile aynı endişeleri taşıdığını ortaya koymuş oldu.

ÇOK CESUR BİR ADIM ATILDI

Son atılan adımları nasıl değerlendiriyorsunuz?

Hükümet tarafından çok cesur bir adım atıldı. Çözüm sürecinin barışa ulaşması şu aşmada belki zorlu gözüküyor ama, ben sonuç olarak kısa vadeli olmazsa bile orta vadede başarı ile sonuçlanacağını düşünüyorum.Bunun da artı değerleri olacak. Hem ülke içinde bir barış havası ile birlikte daha demokratik bir iklim oluşacak, hem de bundan kaynaklanan pozitif algıdan dolayı, Batı'nın bize bakış açısı değişecek ve Türkiye'nin her anlamda önü daha da açılacak.

Başarı ile sonuçlanacağını düşünüyor musunuz?

Sürecin bir an evvel başarı ile sonuçlanmasını ümit ediyorum ama şu anda çokta pembe hayallere kapılmamak lazım. Çünkü yıllardır oluşan kemikleşmiş sorunu bir anda çözebilmek imkansız, ben kimyacıyım orada bile bu tarz bir problemi çözebilecek solvent yok...  O yüzden zamana ihtiyaç var. Olaylara bakış açısının değişmesi ve bu fikrin yerleşmesi gerekiyor.

TEK KORKUM ''SESSİZLİK''

Endişeleriniz var mı?

Tabiki var... Burada tek korktuğum ve tedirgin olduğum bir nokta var. Türkiye'nin bir kısmında sürecin gidişatına yönelik bir sessizlik var. Bu sessizlik, Allah korusun fırtına öncesi bir sessizlik midir, yoksa bir 'kabullenilmiş bir sessizlik midir', onu bilemiyoruz. Yani bu arada o kesmin de fikirlerinin dinlenilmediğini görüyorum. Tabi bu sadece hükümet tarafından geliştirilmemiş bir diyalog eksikliği değil karşı tarafta her hangi bir fikir beyan etmiyor.

Peki sizce ne yapılmalı?

Konu ile ilgili toplumsal bir mutabakat olması gerekiyor. Toplumsal mutabakat olması için de Türkiye'nin batısından doğusuna her kesmin mutlaka bu mutabakata katılması lazım. Mutabakata katılmayan kesmin ileride ne yapacağını asla kestiremeyiz.  Bu mutabakatın sağlanması halinde bu işin tamamen bittiğini söylemek mümkün olacak. O zaman bu süreç hızlı bir şekilde başarı ile sonuçlanabilecek.

HÜKÜMETİN İYİ NİYETİNİ TAKDİR EDİYORUZ

Bu havanın size yansımasının nasıl olacağını düşünüyorsunuz?

Oluşacak demokratik hava bizleri de çok etkileyecek. Bu arada hükümet sadece Kürtlere yönelik değil, azınlıkların hakları konusunda da bayağı ilerleme gösterdi. Vakıfların ve gayrimüslimlerin hakları iade edilmeye başladı. Biz burada hükümetin iyi niyetli iradesini takdir ediyoruz. Kürtlere yönelik atılan adımlar ile oluşacak demokratik havanın bütün Türkiye'ye yayılacağı için bize de pozitif olarak yansıyacağını düşünüyoruz.

YAŞANAN HAVA BİZLERİ DE UMUTLANDIRDI

'Çözüm' sürecini nasıl yorumluyorsunuz?

Her çözüm bir rahatlık bir huzur getirir. Burada ister sorunla karşılaşan bir birey, bir aile olsun isterse devlet olsun...Türkiye'nin de çok sorunu var ve bu sorunların bir an önce çözüme kavuşturulması lazım.  Sadece Kürt sorunu değil, azınlıklar ile ilgili de sorunlar var. O yüzden çözüme yönelik her atılan adımı çok olumlu bulduğumuzu ve bizleri de umutlandırdığını belirtmek isterim.

SÜRECİ ENGELLEMEK İSTEYECEK GÜÇLER VAR!

Bir sonraki aşamada neler yapılmalı?

Her azınlığı karşınıza alıp onlara yönelik çözümler üretemezsiniz. Bunları yasalar ile gerçekleştirmeniz gerekiyor. Yasalar ile attığınız her adımın altını doldurmanız gerekiyor.  Aksi takdirde yasa ile korunmayan soruna yönelik oluşturulan geçici çözümler ileride ciddi sıkıntılar oluşturabilir.  O yüzden tekrar söylüyorum bütün sorunlara tek çözüm Anayasa . Yeni bir anayasa ile tüm bu sorunlar kökten çözülecek.

Ne gibi sıkıntılar...

Türkiye'de bugün atılan adımları kabul etmeyecek ve bir şekilde bahane bulup bu çabaları engellemek isteyecek güçler var.  Biz bu şüpheyi her zaman taşıyoruz. Bu işin çözülmesini istemeyenler çok ciddi sorunlar çıkartabilir. Ama bu adamlar da kendilerine göre tamamen haksız mı onu da değerlendirmek lazım...

ZAMANINDA ÇOK BÜYÜK HATA YAPILDI

Bir insan sizce barışa neden karşı olur ki?

Siz vakti zamanında düşman bir şekilde yetiştirmişseniz öyle bir olur ki... Çünkü vakti zamanında o ailelerin çocuğunu alıp bölgeye yollayarak bu işi silahla çözmek istemişler ve çok büyük bir hataya düşmüşler. O aileleri zamanında nefret söylemleri ile besleyerek kendinden olmayanları ötekileştiren bir yapı vardı. Bu insanlar zorla birbirlerine düşman ettirildiler. Şimdi gelinen noktada bu insanlara nasıl diyeceksiniz 'Onlar artık düşmanınız değil kardeşiniz.'  İmkanı var mı şimdi bu kişileri tatmin edemezsiniz.  Zamanında çok büyük bir hata yapıldı.

HALKI ZEHİRLEYİP, SİLAH OLARAK KULLANDILAR

O zaman size göre burada sürece karşı çıkanların bir suçu yok tek suçlu dönemin yöneticileri mi?

Aynen öyle...  Burada bu insanların ne suçu olabilir ki. Şimdi siz bir yasa koyarsınız ve işleyişinde yanlışlık gördüğünüzde bu yasayı değiştirip yeni bir yasa koyarsınız ve bu iş biter. Ama halkı zehirleyip de siz silah olarak kullanmışsanız artık bu insanları düşman ettiğiniz kişilere karşı dost haline dönüştüremezsiniz. 80-100 yıldır siz bu insanları nefret söylemi ile doldurmuşsunuz.

Ogün Samast gitti kendisine düşman olarak gösterilen Hrant Dink'i arkasından vurdu. Bu adam kendisine göre ne kadar haksız, bence haklı. Çünkü bu adam ne bekliyordu, 'Bakın ben Hrant Dink'i öldürdüm' diyerek kendisini halkın omuzlarında taşımasını...  Peki soruyorum bunun suçlusu nasıl çıkacak ortaya..

Süreç nasıl devam ettirilmeli?

Eğer halka doğruları söylemezsek, eğer özür dilemezsek bu nefret her zaman çoğalacaktır. İşte onlar yurtdışına giderken göz yumacağız, peki  ya yummazsak, ya bir savcı çıkıp emir vererek bunları tutuklayın derse ne olacak. Bu adam kendince kanunun gereğini yerine getirecek. Bu açıdan evet iyi niyetli bir çaba olabilir. Ama tüm bunların altının iyice doldurulması ve yapılan tüm yanlışların düzeltile düzeltile bir takım aşamaların kaydedilmesi gerekiyor.  O yüzden sorunu çözeyim derken yeni sorunlar çıkartılmaması gerekiyor.

Rober Koptaş Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni

GELECEĞE DAHA UMUTLA BAKACAĞIZ

Atılan adımları nasıl görüyorsunuz?

Çözüm süreci şüphesiz, binlerce insanın ölümüne neden olan 30 yıllık iç savaşın sona ermesi bakımından fevkalade önemli. Türkiye'nin şiddetsiz bir döneme girmesi, barışın ve huzurun gelmesi, etnik ayrımların son bulması geleceğe daha umutlu bakmamızı sağlayacak.

DEMOKRASİ ÇITASI YÜKSELECEK

Sürecin ne gibi katkıları olacak?

Bu sürecin sonucunda şiddetsizlik ortamına girmeyi başarabilirsek Türkiye'de demokrasinin çıtası yükselecektir. Yapılacak olan yeni Anayasa'nın ışığında, Kürt halkına eşit yurttaş haklarının verildiği, farklı etnik ve dinsel gruplar arasında ayrımcılıkların ortadan kalktığı, yerinden yönetimin güçlendirildiği, siyasi ve kültürel yaşamın baskılardan arındığı bir Türkiye, ekonomik olarak da daha büyük gelişmeler göstermeye aday olacaktır.

ENDİŞELER GAYET NORMAL!

Süreç ile ilgili endişeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bu süreçle ilgili farklı kesimlerin endişeleri olması gayet doğaldır. Kimileri Türkiye'nin bölüneceğinden, kimileri eşit hak temelli bir barışın sağlanamayacağından çekiniyor. Samimi kaygıları olanların yanı sıra, barışı istemeyenlerin çıkardığı engeller de var. Bu endişelerin pek çoğu şüphesiz haklı endişelerdir, ancak endişeler sürece dair olumsuz tavır takınmayı gerektirmez. Olumlu bir yaklaşımla, sürecin kökleşip derinleşmesi, daha derine inmesi ve kalıcı olması için endişelerimizi yapıcı bir tonda dile getirmenin faydalı olacağına inanıyorum.

ÇÖZÜM SÜRECİ GAYRİMÜSLİMLER İÇİNDE UMUT OLDU

Gayrimüslim vatandaşlar açısından da bir umut olabilir mi?

Süreci sonucunda hayal ettiğimiz çoğulcu, insan haklarına saygılı, demokratik Türkiye idealine doğru büyük bir adım atmış olacağız. Böyle olduğu takdirde, bu ülkede yaşayan tüm vatandaşlar bundan sonsuz yararlanacaktır.

Bundan elbette ki, asırlardır bu ülkede yaşayan Ermeni, Rum, Süryani, Yahudi, Keldani ve diğerleri gibi gayrimüslim topluluklar da faydalanacak, geçmişte ağır haksızlıklara ve adaletsizlikle uğrayan bu insanların adalete ulaşmaları, böyle bir ortamda çok daha mümkün olacaktır.

Bu nedenle, çözüm süreci, gayrimüslim vatandaşlar için de umutlu bir süreçtir.