Azınlık gazetelerine bu yıl destek yok

Basın İlan Kurumu, bir yasa uyarınca, Türkiye’de ulusal ve yerel yayın yapan gazetelere mali destek veriyor. Kamu kurumlarından gelen ilanlar, gazetelere Basın İlan Kurumu tarafından dağıtılıyor. İlanlar, gazetelere önemli bir maddi getiri sağlıyor. Kurumun dağıttığı ilanların bedeli yıllık 350 milyon TL’yi buluyor. Ancak tiraj, yasal mevzuat gibi gerekçelerle, azınlık gazetelerine bu destek verilmiyordu. 

Azınlık gazeteleri, giderek ağırlaşan ekonomik sorunlar karşısında, Basın İlan Kurumu’na, yeni yasal düzenlemeler yaparak, kendilerini de ilan kapsamına alması için çağrıda bulunmuştu. Bunun üzerine, 2011 yılında, dönemin Basın İlan Kurumu Başkanı Mehmet Atalay maddi destek için çalışmalar yapmış, azınlık gazetelerinin temsilcileriyle toplantılar düzenlenmişti.

250 bin TL’lik bütçe ayrılmıştı

Yasal düzenleme yapılmamasına karşın, kurum, genel kurul kararıyla, ilana gerek olmaksızın, azınlık gazetelerine toplam 250 bin TL’lik mali destek sağlamaya başlamıştı. Destek kapsamında, Agos, Apoyevmatini, Jamanak, Nor Marmara, Şalom ve İho’ya maddi destek verilmişti. Her yıl azalarak devam eden maddi destek için bu yıl karar çıkmadı. Basın İlan Kurumu yetkilileri, konunun bu yıl yapılan genel kurulda gündeme gelmediğini, destek yapılmayacağını söyledi. Kurumun Kasım ayında yapılması planlanan bir sonraki genel kurulunda konunun gündeme gelip gelmeyeceği bilinmiyor.

İlan değil reklam düzenlemesi

2012 yılında bir de mevzuat değişikliği yapılmıştı ancak bu, ilanlarla değil, ‘reklam’ vermeyle ilgili bir değişiklik olmuş ve düzenlemede şu ifadeler yer almıştı: “Lozan Barış Antlaşması uyarınca, ‘azınlık’ statüsünde sayılan cemaat mensupları tarafından yayınlanan gazeteler, yazılı talepte bulunmaları halinde resmî reklam yayınlayabilir.” Ancak, düzenleme yapılmadan önce de, gazetelerin resmî reklam almaları önünde engel bulunmuyordu.

Komisyon kesintisi başladı

Basın İlan Kurumu tarafından desteğe başlanmasının ardından, gazeteler kendi imkânlarıyla kamu kurumlarından aldıkları ilanlardan %15 oranında komisyon ödemeye de başladı. Basın İlan Kurumu kanalından gelmeyen, belediyeler ve üniversitelerin verdiği ilanlar da bu kapsama giriyor. Basın İlan Kurumu aracılığıyla Agos gazetesine şimdiye kadar sadece bir resmî ilan geldi. 

“Yasal düzenleme şart”

İlan dağıtımı konusundaki yasal kriterleri, azınlık gazetelerinin sağlaması mümkün değil. Nüfusu giderek azalan cemaatlerin gazetelerinin tirajları, diğer gazetelerinin tirajlarının yanında çok küçük kalıyor. Pek çok gazete, iki veya üç çalışanla yayının sürdürmeye çalışıyor. Gelişmeler üzerine görüşlerine başvurduğumuz, Nor Marmara Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Rober Haddeciyan şunları söyledi: “Türkçe gazetelerdeki ilanları gördükçe içimiz sızlıyor. Basın İlan Kurumu’nun istediği kriterleri sağlamamız mümkün değil. Şimdiye kadar yapılan yardımlar bir iyi niyet göstergesiydi, kişisel bir girişimdi, ancak bir düzenleme yapılmamıştı. O destek giderek azaldı ve bu yıl, o yardımlar da kesildi.”

Rum toplumunun gazetelerinden İho’nun genel yayın yönetmeni Andrea Rombopulos da, yasal düzenleme yapılması çağrısında bulundu: “En başından beri bunun bir yasal düzenlemeyle yapılmasından yanaydık. Kanunda bir yeri olmayınca, bu şekilde kesilebildi. Bir düzene konması gerekiyor. Özellikle Rum toplumunun gazeteleri, kapanma tehlikesiyle karşı karşıya. Ayrıca, madem Basın İlan Kurumu gazeteleri ilanlarla desteklemek için var, o zaman ‘cemaat gazetesi’ diye bir ayrım yapmaya gerek yok. Bir düzen içinde, ayrım gözetilmeksizin yardım yapılmalı.”