Աւանդազրոյցներ Մարիամ Աստուածամօր վերաբերեալ
ՕՔՍԱՆԱ ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆ
Սեպտեմբերի 8-ին Հայ Առաքելական Եկեղեցին կը տօնէ Մարիամ Աստուածածնի տօնը։
Ըստ Եկեղեցու աւանդութեան Մարիամի ծնողները՝ Յովակիմն ու Աննան երկար տարիներ զաւակ չէին ունենար։ Ի վերջոյ, Աստուած կը լսէ Աննայի անդադարում աղօթքները։
Օր մը, երբ Աննան կ՚իջնէ պարտէզ՝ աղօթելու, հրեշտակը նրան կ՚աւետէ, որ նա շուտով պիտի դուստր ունենայ, ում երանի կու տան աշխարհի ողջ ազգերը։
Աննան եւ Յովակիմը շատ կ՚ուրախանան այս բարի լուրով եւ կը խոստանան իրենց դստերը նուիրաբերել Տիրոջը։ Երբ աղջիկը կը ծնուի, նրա անունը Մարիամ կը դնեն, ասել է թէ՝ «լուսաւորեալ»։
Սուրբ Կոյսը, պէտք է ասել, շատ սիրուած սուրբ էր հայոց մէջ։ Նրան կը դիմէին թէ ուրախութեան մէջ, թէ վշտի, կը դիմէին որպէս գթասիրտ բարեխօսի՝ ապաքինութիւն պարգեւելու, զաւակ շնորհելու եւ այսուայն իղձը ի կատար ածելու։
Ուստի նրա անձի շուրջը հիւսուել են նաեւ ժողովրդական աւանդութիւններ։
Կ՚ըսեն թէ Մարիամը ամռանը քառսուն կոյսերի հետ սարերում ծաղիկ կը քաղէր ու կը ճգներ։ Թեւշիկ մանելիս Մարիամի մանած սեւ թելի միջէն զանազան գոյների թելեր դուրս կու գային։ Այսու կը գուշակէին, որ նա է լինելու Աստուածածինը։
Ամռան աւարտին կոյսերը կ՚իջնեն սարէն եւ պահ կը տրուեն այսուայն առաքինի մարդոցը։ Ինչ կը վերաբերէ Մարիամին, ապա Յովսէփը իւր ուրագը կը բերէ եւ Մարիամին կը տանէ ձմեռը պահելու։
Անգամ մը, երբ Մարիամ աղբիւր կերթայ ջուր բերելու, նրան կերեւայ հրեշտակը եւ կը յայտնէ աւետիսը, որ նա է լինելու Փրկչի մայրը։ Մարիամն ալ, որպէս հնազանդութեան նշան, ետդարձին փաթաթը կը վերցնէ կը դնէ փորին՝ իբր թէ յղի է։
Կը պատմեն նաեւ թէ Սուրբ Կոյսը կեանքի մայրամուտին 7 տարի շարունակ կը պահէ Ս. Կարապետի պասը։ Վերջը հոգէառը կու գայ կ՚առնէ նրա հոգին։
Երկինք սլանալու ճանապարհին Մարիամը կը տեսնէ իւր մօրը՝ ծծերը երկու օձ ծծելիս, ապա՝ հօրը՝ մինչեւ կոկորդը աւազի մէջ խրուած։
Մարիամը հրեշտակին կը հարցնէ, թէ որն է պատճառը իր ծնողների չարչարանքի։ Հրեշտակն ալ կը պատասխանէ, որ մայրը երկու երեխայ է խեղդել, իսկ հայրը շատ նեղութիւն է պատճառել կնոջը։
Մարիամ Աստուածածինը կը խնդրէ հրեշտակին ազատել գոնէ մօրը։ Հրեշտակը կը սլանայ երկինք՝ Հայր-Աստծուց թոյլտուութիւն խնդրելու։
Աստուած կը պատուիրէ որպէսզի Մարիամը Ս. Կարապետի պասը պահէ, այդ ժամ նրա մայրը կ՚ազատուի տառապանքէն։
Սուրբ Կոյսը կը վերակենդանանայ, նորէն աշխարհ կու գայ եւ երեք տարի ալ կը պահէ Ս. Կարապետի պասը։ Ապա մայրը կ՚ազատուի տանջանքներէն։
Ջաւախքում կը հաւատային թէ Աստուածամայրը Ենովք եւ Եղիա մարգարէների հետ միասին մարմնով կը բնակի երկնքում՝ միւս սրբերէն առանձին, որոնք կը բնակին արդարների կայանի վերին յարկում։
