Ateşyan nihayet görevi bıraktı

MİRAN MANUKYAN
UYGAR GÜLTEKİN

Türkiye Ermenileri, Patik Mesrob Mutafyan’ın sağlık sorunları nedeniyle aktif olarak görevini yürütememesi nedeniyle yeni Patrik seçiminin yapılmasını istiyordu. Uzun süre devam eden tartışmaların ardından Türkiye Ermenileri Patrikhanesi Ruhaniler Genel Meclisi, 27 Ekim 2016’da patrik makamının boş olduğunu ilan etmiş seçim sürecini başlatmıştı. 15 Mart 2017’de Ermeni Kilisesi geleneklerine göre seçim sürecinin yürütülmesi için Değabah (Patrik kaymakamı) seçimi yapılmış Almanya Ermenileri Ruhani Önderi Başepiskopos Karekin Bekçiyan Değabah seçilmişti. İstanbul Valiliği, değabah seçimi yapılırken, Patrikhaneye gönderdiği yazıyla seçim sürecinin başlatılamayacağını bildirmiş, seçim süreci askıya alınmıştı. 

Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros Şirinoğlu’nun Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmede de seçim süreci gündeme gelmiş, Şirinoğlu, Erdoğan’ın Patrik seçimi için referandum sonrasını işaret ettiğini duyurmuştu. Sürecin tıkanmasının ardından Şirinoğlu’nun temasları devam etti.

Sürecin önündeki en önemli engellerden biri Ateşyan’ın yürüttüğü Patrik Vekilli makamıydı. Ateşyan’ın istifasıyla sürecin önün açılabileceği sık sık dile getirildi. Ateşyan’ın istifası için protestolar da yapıldı. İmza kampanyaları düzenlendi.

Dışişleri devrede

Süreç 18 Mayıs Perşembe günü hızlandı. Dışişleri Bakanlığından bir heyet Ermeni Vakıflarının başkanları ve yöneticilerinden sürece ilişkin bilgi aldı.  Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Kaan Esener ve Dışişleri Bakanlığı Araştırma Genel Yardımcısı Mustafa Özcan 18 Mayıs Perşembe günü Ortaköy Surp Asdvadzadzin Kilisesi'ni ziyaret etti. Vakıf Başkanı İskender Şahingöz’le görüştü. Dışişleri Heyeti, ayrıca Karagözyan Ermeni Kilisesi Vakfı Başkanı Dikran Gülmezgil ve Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros Şirinoğlu’yla da görüşme yaptı.

İstifa toplantısı  

Temaslar devam ederken 24 Mayıs Çarşamba günü Patrik Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan, bazı eski ve yeni vakıf yöneticileriyle toplantı yaptı. Toplantıya Melkon Karaköse, Dikran Gülmezgil, Murat Öğer, Aret Ergan, Rober Haddeciyan, Ara Koçunyan,  Hrant Moskofyan katıldı. Aynı gün Surp Pırgiç Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros Şirinoğlu da idari çevrelerle temaslar yürüttü.

Ateşyan toplantıda yöneticilere tepkilerden yorulduğunu ve artık istifa ettiğini açıkladı.

Edinilen bilgiye göre, Ateşyan, toplantıda seçim sürecinin önünün açılması için ve gördüğü lüzum üzerine istifa ettiğini katılanlara bildirdi. Ateşyan, sürecin selameti açısından üzerine düşeni her zaman yapmaya hazır olduğunu da belirtti. Değabah Bekçiyan ve Eçmiyazin’e de konuyla ilgili bilgi verdiğini de söyledi.  Bu çerçevede Bekçiyan ve Tüm Dünya Ermenileri Katolikosu Karekin II’ye Ateşyan tarafından mektup yazıldı. Patrikhane sitesine konan yazılı açıklamada ise Ateşyan Patrik Mutafyan tarafından kendisine verilen Lusarabedlik  (Kiliselerin rutin işleyişini organize etme) görevini sürdüreceğini belirtti.

Tepkiler

Toplantıya katılanlardan Murat Öğer, istifanın tansiyonu düşürdüğünü söyledi. Cemaatin istifa yönünde bir beklentisi olduğunu da belirten Öğer, “Beklenen sonuç buydu” dedi.

Öğer, toplantıda seçim sürecinin takvimine ilişkin bir konuşma olmadığını ifade ederek şunları söyledi, “Keşke zamanında her şeyi tek başına sırtlamasaydı. Neyin ne kadar doğru olacağını tarih gösterecek. Bunu toplantıda kendisine de söyledim. Seçim sürecinin önü açıldı. On gün, on beş güne kadar bu süreç başlar” diye konuştu. 

Surp Pırgiç Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros Şirinoğlu ise ‘Cemaatimize hayırlı olsun’ dedi ve şöyle konuştu:

“Aram Sırpazan gereğini yapmıştır Aram Sırpazan’a da duyarlılık gösterdiği için teşekkür ediyorum. Umarım ki kısa süre içerisinde Değabah Karekin Bekçiyan Sırpazanımız gelir görevini teslim alır ve cemaatimizi seçime götürür. Aram Ateşyan cemaatin sesine kulak vermiştir, olgunluk göstermiştir ama bu meyanda Aram Ateşyan’ın da mağdur edilmemesi taraftarıyım. Cemaatimizin istediği olmuştur. Cemaat mensuplarına da seçimde başarılar diliyorum. Ben bir başkanım, meclis başkanıyım, başkanlar her zaman tarafsız olurlar, ben de tarafsızım. Bu meyanda kırgınlıklar olmuştur, dargınlıklar olmuştur, bunları artık bir kenara bırakıp kardeşçe birbirimize sarılıp yeni döneme kucak açmaları lazım. Cemaatin birlikteliği benim için çok önemlidir, gençlerimize yön vermemiz lazım, barışı sağlamamız lazım bunu Bekçiyan Sırpazan’ın yapacağına inanıyorum, Bekçiyan Sırpazan’a da hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.”

Bekçiyan: 10 gün içinde geleceğim

Almanya’da bulunan Değabah Bekçiyan ise gelişmeler üzerine Agos’a şu açıklamayı yaptı

“Vehapar ile  bana bir mektup gönderildi, beni Hamparsum yemeği için davet ettiler ama Almanya’da aldığım randevularım var. Ama 10 gün içerisinde İstanbul’a geleceğim ve çalışmalara başlayacağım. Hazırlıkların yapılması için görüşmelerim oldu, onlar da 10 gün içerisinde hazırlanır. Devlet ne istiyor biz neler yaparız diye geldiğimde hareket edeceğim. Hayırlısı olsun, geldikten sonra ne yapacağımız belli olur. Burada katılmam gereken randevularım ve programlarım var tabii ki bu son gelişim olmayacak, burada aylar öncesinde alınan randevularımız var sonrasında onlara katılmam icap edecek”

Maşalyan: Keşke daha erken olsaydı

Episkopos Sahak Maşalyan ise gelişmeleri şu sözlerle değerlendirdi:

“Hayırlısı olsun yeni bir dönem açıldı, eski dönem 10 senelik bir dönem aslında Aram Sırpazan’ın damgasını vurduğu yıllar. İyisiyle kötüsüyle sürdürüldü, aslında patriksiz sürdürülmesi ancak bu kadar olurdu, Aram Sırpazanı da çok fazla suçlamamak lazım. Patrik olmayan bir insan ancak bu kadar yürütebilirdi. Önemli olan sürecin önünün açılmasıydı bizimde Aram Sırpazan’a temel eleştirimiz bu vekilliğini iyi yaptı, yapmadı değil patriklik seçiminin önünü tıkamasıydı. Dolayısıyla o seçimin önü açıldı bu anlamda hayırlı bir iş olmuştur, keşke daha erken olsaydı.”