Ateşyan'dan geri adım

MİHRAN MANUKYAN
[email protected]

Ermeni toplumu, son zamanlarda, Patriklik makamı için seçim yapılması yönündeki açıklama ve görüşmelere kilitlenmiş durumda. Vakıflar Arası Dayanışma ve İletişim Platformu’nun (VADİP) son toplantısında, patrik veya eşpatrik seçimi yapılması amacıyla Patrikhane’ye bir heyet gönderilmesi kararı çıkmıştı. Belirlenen heyetin, Başepiskopos Aram Ateşyan liderliğindeki Patriklik yetkilileriyle yaptığı görüşmenin ardından, Patriklik makamından, nabzı düşürmeye yönelik bir açıklama yapıldı. Ancak, açıklamanın dilindeki muğlaklık, zihinlerde yeni soru işaretleri yarattı.

Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros Şirinoğlu’nun, toplumun gündemindeki konuları değerlendirdiği Agos’taki röportajlarının ardından, toplumda oluşan seçim talebi, VADİP gündemine de taşınmıştı. Patrik seçiminin vakit kaybedilmeden yapılmasının, toplumun tüm kesimleri tarafından güçlü bir şekilde dile getirilmesinin sonucunda, VADİP toplantısında, bütün vakıfların da desteğiyle seçim yapılması yönünde bir irade oluşmuştu.

22 Ekim Çarşamba akşamı yapılan VADİP oturumunda oy birliğiyle alınan karara göre, en kalabalık beş semtin yönetim kurulu başkanlarından oluşan heyet, toplumun seçim talebini iletmek üzere Patrikhane’ye gitti. 30 Ekim Perşembe günü saat 16.00’da Patrikhane’ye kabul edilen heyet, Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan, Ruhani Kurul Başkanı Başrahip Tatul Anuşyan, Rahip Yeğişe Uçkunyan, Kıdemli Peder Krikor Damatyan, Peder Dırtad Uzunyan’dan oluşan Ruhani Kurul’la görüştü. Basına kapalı yapılan görüşmenin ardından, Patrikhane kısa bir açıklama yapmakla yetindi.

Edindiğimiz bilgilere göre, toplantı, Başepiskopos Ateşyan’ın sert konuşmasıyla başladı. VADİP’te oluşan tablonun, toplumun Patrikhane’yle ayrı düştüğü görüntüsü verdiğini söyleyen Ateşyan, bu görüntü verilmeden de kendileriyle bu sorunları görüşebilecekleri uyarısında bulundu. Gergin bir havada başlayan toplantı, heyetteki vakıf başkanlarına eşlik eden kıdemli yönetici Hayk Aslanyan’ın müdahalesiyle sakin bir ortamda devam etti.

Feriköy Surp Vartanants Yönetim Kurulu Başkanı Manuk Öğer, Samatya Surp Kevork Kilisesi Yönetim Kurulu Başkanı Yesayi Demir, Bakırköy Surp Asdvadzadzin Kilisesi Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Özdemir, Yeşilköy Surp Isdepanos Kilisesi Başkanı Habib Özfuruncu ve Kadıköy Surp Takavor Kilisesi Yönetim Kurulu Başkanı Arman Bükücüyan’dan oluşan heyet, Patriklik makamının yedi yıldan bu yana vekaleten yürütülmesinin toplum tarafından artık kabul edilmez bir noktaya geldiğini, bir an önce seçimlerin yapılmasının en doğru karar olacağını dile getirdi.

Heyetteki vakıf başkanları, ayrıca, Patrikhane’nin bazı kararlar alırken sivillere danışma ihtiyacı hissetmemesi yüzünden birçok gelişmeden haberdar olamadıkları yönünde görüş bildirdiler. Başepiskopos Ateşyan başkanlığındaki ruhaniler, vakıf başkanlarını dinledikten sonra, tüm bu sorunlarla ilgili Patrikhane’nin çalışmaları olduğunu, diyalog yolunun açılması için bu görüşmeleri sıklaştırmayı arzu ettiklerini söylediler. Ancak, bu çalışmaların ne olduğu ve hangi aşamaya gelindiği, seçimle ilgili bir sürecin başlatılıp başlatılmadığı açıklanmadı.

Toplantıyla ilgili dikkat çeken bir diğer nokta da, Episkopos Sahak Maşalyan’ın görüşmede bulunmamasıydı. Maşalyan’ın toplantının yapıldığı gün, yurt dışında olduğu öğrenildi.  

Patrikhane’den muğlak açıklama

Yaklaşık iki saat süren “fikir alışverişinin” ardından, resmî açıklamanın Patrikhane tarafından yapılması konusunda anlaşıldığını ifade eden vakıf başkanları, görüşmenin olumlu geçtiğini ve süreçten umutlu olduklarını söylemekle yetindiler.

Patrikhane tarafından akşam saatlerinde yapılan açıklamada ise, üstü kapalı ifadeler vardı. Ruhani Kurul’la görüşen sivil heyetin, “çeşitli sorunları” dile getirdiği ifade edilen açıklamada, Patriklik seçimlerine ilişkin herhangi bir söze yer verilmedi. Toplumun gündemindeki sorunlar için “sulh yoluyla” çözümler üretmek adına Patrikhane’nin çalışmalar yürüttüğünün altının çizildiği açıklamada, bu çalışmaların ne olduğu veya ne zaman sonuçlanacağına dair bir bilgi de yoktu.

Patrikhane’nin internet sitesi yenileme çalışmaları nedeniyle aktif olmadığı için, açıklama, Patrikhane’nin kurumsal Facebook hesabında yayımlandı. Genelde yapılanın aksine, iki dilde değil de yalnızca Ermenice yapılan kısa açıklamada, “Başepiskopos ve beraberindeki ruhaniler, heyettekilere, gelecekte yürütülecek çalışmaların önünde engel olmak üzere karşıt duruş sergileyecek insanların olacağı ve başvurdukları yöntemlerle sulh ortamını zedeleyecekleri yönünde endişelerini bildirdi” cümlesi, oldukça dikkat çekiciydi. Patrikhane’nin “eşpatrik seçimi” veya “patrik seçimi” ikilemiyle oluşacak tartışmaları önlemek gibi “iyi niyetli” bir okuma yapmaya müsait bu ifadeler de, Patrikhane’nin açıklamasındaki muğlaklığı, ortadan kaldırmaya yetmedi.

Patriklik açıklamasından

Patrikhane’yi ziyaret eden heyet, cemaatle ilgili çeşitli konular hakkında oluşan rahatsızlıkları Türkiye Ermenileri Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan ve Ruhani Kurul üyelerinin dikkatine sundu. Başepiskopos Ateşyan, Ruhani Kurul’un tüm bu bahsi geçen konular hakkında bilgi sahibi olduğunu ve gündemdeki bu sorunlara yönelik en hayırlı çözüm yolları için çalışmalar yapıldığını belirtti. Ateşyan ve Ruhani Kurul üyeleri, bazı gelişmelerle ilgili duydukları rahatsızlıkları da ilettiler.

Heyet üyeleri, Patrikhane’nin bu konuda gereğini yapma iradesini duymaktan dolayı memnuniyetlerini dile getirerek, ayrıca, Patrik Genel Vekili’nin ve Ruhani Kurul üyelerinin cemaat vakıfları temsilcileriyle toplantılar düzenleyerek fikir alış verişinde bulunmasının da yararlı olacağını vurguladılar. Patrik Genel Vekili, bu öneriyi memnuniyetle karşıladı ve bu yönde toplantılar yapacağını söyledi.

AGOSUN MERCEĞİ

Sözü edilen “çalışmalar” neler?

Son bir haftada yaşanan gelişmelerin ışığında, Patriklik seçimlerinin Patrikhane’nin gündemine artık girdiği ifade edilebilir. 30 Ekim Perşembe günü Patrikhane’ye giden sivil heyette bulunan vakıf başkanları, Başepiskopos Ateşyan’ın seçimi engellemek gibi bir tutumu olmadığı görüşünde. Neredeyse toplumun her kesiminin tek ses olup “patrik seçiminin yapılması gerektiğini” söylediği bir ortamda, Patrikhane’nin daha fazla direnç göstermesi zaten beklenemezdi. Ancak, Patrikhane’nin açıklaması, bu konuda zaman kazanmaya yönelik bir hamle izlenimi veriyor. Zira, sözü edilen “çalışmaların” ne olduğuna dair elde somut hiçbir veri yok.

Deprem etkisi yaratan gelişmeleri zamana yayarak azaltmaya çalışan Başepiskopos Ateşyan’ın, Pazar günü Feriköy Kilisesi’nde verdiği vaaz da, bu açıdan önemli. Vaaz sırasında söylediği sözler, Surp Pırgiç Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros fiirinoğlu’na yönelikti.

Ateşyan’ın vaazında bahsettiği “tüzel kişilik” sorunuyla mücadele edilmesi konusu ise, doğru bir tespit olmakla birlikte, bu bütünlüğün, toplumun desteğini arkasına almış seçilmiş bir Patrik’le sağlanabileceği de bir gerçek. Bu yüzden, toplumun en öncelikli sorunu, “patrik seçimi” olmaya devam ediyor. Ermeni toplumu ve temsilcileri, bu önceliğin takipçisi olmaya önümüzdeki günlerde devam edecek.