AREVATEM/ İçeride konferans, dışarıda Greta'nın sözü
İREN BIÇAKÇI-RUDİ SAYAT PULATYAN ([email protected])
1995’ten beri her yıl düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Konferansı’nın (COP) 25’incisi geçtiğimiz hafta Madrid’de başladı. Paris İklim Anlaşması’na imzacı olan 197 ülkeden delegelerin, uluslararası kurumların ve sivil toplum kuruluşlarının katıldığı iklim zirvesinde, ülkelerin 2100 yılına kadar küresel ortalama sıcaklığı 2 derecenin altında hatta 1,5 derecede sınırlamak için stratejik planlarını sunmaları bekleniyor.
Paris İklim Anlaşması neydi?
2016 yılında imzaya açılan Paris İklim Anlaşması, 2030 yılına kadar sera gazı salınımlarını sınırlandırarak gezegendeki sıcaklık artışını 1,5 ile 2 derece arasında tutmayı hedefliyor. Türkiye imzacısı olduğu Paris İklim Anlaşması’nı hâlâ Meclis'ten geçirmedi ve bu haliyle Türkiye, bir taraf olmasına rağmen anlaşmayı hâlâ parlamentodan geçirip uygulamaya koymayan tek G20 ülkesi konumunda. Aslında Paris İklim Anlaşması hazırlandıktan sonra açıklanan raporlar, Anlaşma’nın getirdiği tüm sınırlandırmalar yerine getirilse bile gezegeni kurtarmak için yeterli olmadığını gösteriyor. Buna rağmen ülke liderleri gezegenin geleceğinden çok kendi ve ülkelerindeki çıkar gruplarının maddi çıkarları doğrultusunda hareket etmeyi tercih ediyor.
Raporlar ne söylüyor?
Her yıl olduğu gibi bu yıl da BM İklim Zirvesi öncesi birbiri ardına hiç de iç açıcı olmayan hatta geri dönülmez noktaya ne kadar yakın olduğumuzu yüzümüze vuran iklim raporları yayınlandı. Bu raporlar mevcut çabamızın ve karbon azaltma hedeflerimizin yetersizliğini ortaya koyuyor. Artık küçük tedbirlerin yeterli olmayacağını, enerji ve yiyecek sistemlerimizi ivedilikle değiştirmemiz gerektiğini vurgulayan Emisyon Açığı Raporu, gezegen ile birlikte yokolmak istemiyorsak büyük bir değişime mecbur olduğumuzun altını çiziyor. 1,5 derece hedefinin hala mümkün olduğunu belirten rapor, bunun için küresel sera gazı emisyonlarını her yıl %7.6 oranında azaltmanın yeterli olacağını söylüyor. Termik santrallerin kapatılıp yenilenebilir enerji kullanımının teşvik edilmesi bu hedefe ulaşmak için yapılabilecek en doğrudan hareket olsa bile yayınlanan diğer raporlar bu gibi önlemlerin bile yeterli olamayabileceğini vurguluyor. Üretim Açığı Raporu, Paris İklim Anlaşması’nın tüm mevcut taahhütleri yerine getirilse bile sıcaklıkların 3,2 derece artacağını öngörüyor. Dünya Meteoroloji Örgütü (DMO) tarafından yayınlanan başka bir rapor sera gazı salınım oranının geçtiğimiz 10 yılın ortalamasından çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşerek rekor seviyelere ulaştığını duyururdu.
COP25 Eylemleri
Hedeflenen sera gazı seviyelerine ulaşmak için çok zamanımız yokken karar alıcıların bir türlü harekete geçmemesi Madrid’de gerçekleştirilen COP 25 esnasında da çeşitli eylemlerle iklim aktivistlerini bir araya getirdi. Cuma sabahı BM İklim Değişikliği Konferansı’nın gerçekleştiği bina girişinde oturma eylemi yapan Gelecek için Cumalar hareketinin genç iklim aktivistleri, akşam da çok sayıda yurttaşın katıldığı büyük/renkli bir yürüyüş gerçekleştirdiler. Aralarında Greta, Atlas ve Arşak’ın da bulunduğu ve çoğunluğu çocuklardan oluşan 500 bin kişi iklim acil sloganıyla yürüdü. Yürüyüş sırasında köprüden sarkan iki çocuk, Greta Thunberg’in New York İklim Zirvesi’nde yaptığı konuşmada söylediği “1.5 dereceye sadece 8 yıl kaldı; nasıl cüret edersiniz!” sözünün yazılı olduğu bir pankart açtılar. Ertesi gün ise Yokoluş İsyanı aktivistleri kent merkezini 2 saat boyunca işgal etti. Manifestolarını okuduktan sonra yokoluş isyanı aktivistleri Bee Gees’in Staying Alive şarkısı ile artık ikonik hale gelen dans performanslarını gerçekleştirdiler. Bir başka eylem, okyanuslardaki oksijen seviyesinin azaldığını ortaya koyan rapora dikkat çekmek ve okyanusların daha iyi korunmasını talep etmek için Yokoluş İsyancılarının balina iskeleti eşliğinde mavi kostümlerle Madrid’in caddelerinde yürümesi oldu.
