AP’den Ankara’ya Erivan–Bakü normalleşmesinde daha güçlü rol alma çağrısı
Avrupa Parlamentosu, Çarşamba günü yaptığı genel kurulunda Türkiye hakkında yeni bir raporu kabul etti. Raporda, Ermenistan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesine destek verilirken, Ankara'nın Güney Kafkasya'da barışın ilerletilmesinde daha kararlı bir rol oynaması çağrısında bulunuldu. Ermenistan devlet haber ajansı Armenpress'e göre oylama, 367 kabul, 74 ret ve 188 çekimser oyla sonuçlandı.
Raporda, Türkiye’nin hem iç politikadaki yetersizliklerine hem de bölgesel sorumluluklarına dikkat çekildi. Daha önce Avrupa Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi tarafından onaylanan rapor, Ermenistan ve Türkiye arasında bağ kurulmasına yönelik çabaları takdir ederken uzlaşı, iyi komşuluk ilişkileri, bölgesel istikrar ve sosyo-ekonomik kalkınmanın önemini vurguladı.
Ankara'ya çağrı
Şimdiye dek kaydedilen ilerlemenin olumlu olduğunu vurgulayan rapor, 2022'de iki ülkenin özel temsilcileri arasında varılan anlaşmaların uygulanmasının hızlandırılması için Ankara’ya çağrıda bulundu. Bu anlaşmalar arasında, üçüncü ülke vatandaşlarına kara sınırlarının açılması ve ticaret için demiryolu bağlantısının yeniden tesis edilmesi gibi maddeler de yer alıyor.
Avrupalı milletvekilleri, bu gelişmelerin Güney Kafkasya genelinde normalleşmeyi teşvik edeceği ve bölgesel güvenlik ile ekonomik büyümeye katkı sunacağı yönünde umutlarını dile getirdi. Raporda, Azerbaycan ile ilgili olarak ise Ankara’nın Bakü üzerindeki etkisini kullanarak Ermenistan’ın egemenliğine yönelik yeni askeri eylemleri engellemesini talep etti. Bunun yanı sıra Türkiye’nin Ermeni Soykırımı’nı tanıması gerektiği vurgulandı. Bu adım, iki ulus arasında gerçek bir uzlaşı için hayati bir adım olarak değerlendirildi. Raporda ayrıca, Ankara’nın Ermeni kültürel mirasının korunmasına dair taahhütlerine eksiksiz biçimde saygı göstermesi gerektiği belirtildi.
Raporda Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne olası üyeliği konusuna da değinildi. Türkiye’nin hâlen resmi aday ülke statüsünde olduğu teyit edilirken, 2018’den bu yana müzakerelerin fiilen durma noktasına geldiği ve bunun nedeni olarak demokrasi, hukuk devleti ve insan haklarına dair ciddi endişeler gösterildi.
Türkiye, AB'nin öncülü olan Avrupa Ekonomik Topluluğu’na 1987’de başvurmuş olmasına rağmen hala AB'ye kabul edilmedi.
“Türkiye’nin AB’ye entegrasyon yönündeki beyan edilmiş taahhütlerine rağmen, temel AB değerleriyle uyum sağlama konusunda ilerleme sınırlı kalmıştır,” ifadelerine yer verilen raporda, yargı bağımsızlığı, ifade özgürlüğü ve temel hakların korunmasına dair süregelen sorunlara işaret edildi.
İnsan hakları, ifade özgürlüğü ve Kıbrıs sorunu
Bunlara ek olarak, Avrupa Parlamentosu, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını görmezden gelmesini eleştirdi ve ifade özgürlüğü ile toplumsal cinsiyet eşitliği konularında kaygı verici eğilimlere dikkat çekti. Raporda, Türkiye’nin Avrupa Konseyi ülkeleri arasında en yüksek mahkûm oranına sahip olduğu belirtilerek, terörle mücadele yasalarının muhalefeti ve sivil toplumu susturmak amacıyla kötüye kullanılması kınandı. Son olarak, Kıbrıs sorununun çözülmemiş olması, AB–Türkiye ilişkilerinde başlıca engellerden biri olmaya devam ettiği vurgulandı.
Dışişleri Bakanlığı'ndan tepki
Avrupa Parlamentosu'nun raporundan sonra Türkiye Dışişleri Bakanlığı, AP 2023-2024 Türkiye Raporu'nun Türkiye aleyhine çarpıtılmış, ön yargılı ve gerçek dışı iddialar içerdiğini söyleyerek tepki gösterdi. "Terör örgütlerine ve Türkiye karşıtlığını varoluş nedeni haline getirmiş bazı çevrelere propaganda zemini sağlayan bir kurumun, ülkemizdeki siyasi dinamikler, dış politikamız ve sayın Cumhurbaşkanı'mızın (Recep Tayyip Erdoğan) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ziyaretine yönelik mesnetsiz değerlendirmelerini reddediyoruz" ifadesini kullandı.
Kaynak: Civilnet., Alexander Pracht.
