Ան յաջողած է իր բաղձանքին մէջ եւ դարձած համաշխարհային երգիչ

Ձայ­­­նապնակ­­­նե­­­­­­­րը ամ­­­­բողջ աշ­­­­խարհի տա­­­­րած­­­­քին աւե­­­­լի քան 180 մի­­­­լիոն վա­­­­ճառո­­­­ւած եր­­­­գիչ Շարլ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւուր եր­­­­կուշաբ­­­­թի՝ 1 Հոկ­­­­տեմբե­­­­րին հա­­­­րաւ Ֆրան­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­յի Ալ­­­­փիլ աւա­­­­նի, իր բնա­­­­կարա­­­­նին մէջ աւան­­­­դեց վեր­­­­ջին շունչը։ Յետ մա­­­­հու կա­­­­տարո­­­­ւած յայ­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­րարու­­­­թեան մէջ կը նշո­­­­ւէր, թէ անո­­­­ւանի եր­­­­գի­­­­­­­­­­­­­­­չը մա­­­­հացած է սրտի եւ շնչա­­­­ռու­­­­թեան ան­­­­բա­­­­­­­­­­­­­­­ւարա­­­­րու­­­­թեան հե­­­­տեւան­­­­քով։ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւուր նա­­­­խորդ ամ­­­­սո­­­­­­­­­­­­­­­ւայ ըն­­­­թացքին հիւ­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­համերգներ սար­­­­քած էր Ճա­­­­փոնի մէջ եւ կը պատ­­­­րաստո­­­­ւէր Պրիւքսէ­­­­լեան հա­­­­մեր­­­­գի մը։ Ըն­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նիքը դի­­­­մատետ­­­­րի վրայ ֆրան­­­­սե­­­­­­­­­­­­­­­րէն, անգլե­­­­րէն եւ հա­­­­յերէն լե­­­­զու­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րով նշե­­­­ցին, թէ իր ժա­­­­ռան­­­­գը պի­­­­տի շա­­­­րու­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­կուի յա­­­­ւիտեանս։

Ֆրան­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­յի Սի­­­­նաթ­­­­րան էր

Աւա­­­­զանի անու­­­­նով Շահ­­­­նուր Վա­­­­ղինակ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւու­­­­րեան 22 Մա­­­­յիս 1924-ին ծնած էր Փա­­­­րիզ։ Ան ցե­­­­ղաս­­­­պա­­­­­­­­­­­­­­­նու­­­­թեան ար­­­­հա­­­­­­­­­­­­­­­ւիր­­­­քը ապ­­­­րած ախլցխա­­­­ցի հօր եւ ատա­­­­փազար­­­­ցի մօր զա­­­­ւակն էր։ Միշտ զգա­­­­ցած էր գաղ­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­կան մը ըլ­­­­լա­­­­­­­­­­­­­­­լու առ­­­­թած դժո­­­­ւարու­­­­թիւննե­­­­րը։ Արա­­­­գօրէն բարձրա­­­­ցաւ համ­­­­բա­­­­­­­­­­­­­­­ւի աս­­­­տի­­­­­­­­­­­­­­­ճան­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րը։ Բա­­­­ցի իր ան­­­­զուգա­­­­կան եր­­­­գե­­­­­­­­­­­­­­­րէն ան նաեւ կը յի­­­­շուի իր յօ­­­­րինումնե­­­­րով եւ դե­­­­րասա­­­­նական շնորհքով։ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւու­­­­րի հա­­­­մեստ թա­­­­տերա­­­­բեմե­­­­րէն դէ­­­­պի եր­­­­գա­­­­­­­­­­­­­­­րուես­­­­տի բար­­­­ձունքներ սլա­­­­ցող ճա­­­­նապար­­­­հին վրայ կա­­­­րեւոր նշա­­­­նակու­­­­թիւն ու­­­­նի երգչու­­­­հի Էտիթ Փիաֆ։ Ան մեծ համ­­­­բա­­­­­­­­­­­­­­­ւի տի­­­­րացաւ Փիաֆի հետ դէ­­­­պի Միացեալ Նա­­­­հանգներ կա­­­­տարած հիւ­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­համերգնե­­­­րով։ Ֆրան­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­յի Սի­­­­նաթ­­­­րան 1988-ի երկրա­­­­շար­­­­ժէն ետք մեծ նո­­­­ւիրու­­­­մով լծո­­­­ւեցաւ աւե­­­­րուած երկրի վե­­­­րընդձիւղման աշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­տան­­­­քին։ Հիմ­­­­նեց «Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւու­­­­րը Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի հա­­­­մար» բա­­­­րեգոր­­­­ծա­­­­­­­­­­­­­­­կան հիմ­­­­նադրա­­­­մը։ Իր այս գոր­­­­ծունէու­­­­թիւննե­­­­րով Հա­­­­յաս­­­­տան իրեն շնոր­­­­հեց «ՈՒ­­­­ՆԵՍՔՕ»ի մէջ Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի դես­­­­պա­­­­­­­­­­­­­­­նի կո­­­­չու­­­­մը։ 2004-ին կա­­­­ռավա­­­­րու­­­­թիւնը ող­­­­ջունեց Շարլ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւու­­­­րի նո­­­­ւիրեալ աշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­տու­­­­թիւնը, իրեն շնոր­­­­հե­­­­­­­­­­­­­­­լով «Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի ազ­­­­գա­­­­­­­­­­­­­­­յին հե­­­­րոս» շքան­­­­շա­­­­­­­­­­­­­­­նը։ 2009-ին ան դար­­­­ձած էր Զո­­­­ւիցե­­­­րիոյ մօտ Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի դես­­­­պան։ Այդ կո­­­­չու­­­­մին յա­­­­ջոր­­­­դեց ՄԱԿ-ի մէջ Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի ներ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­յացու­­­­ցի­­­­­­­­­­­­­­­չի կո­­­­չու­­­­մը։

Թէ եր­­­­գիչ եւ թէ մար­­­­դու 
իրա­­­­ւունքնե­­­­րու պաշտպան

Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւուր յա­­­­ճախ կը ներ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­յանար, իբ­­­­րեւ իր եր­­­­գած եր­­­­գե­­­­­­­­­­­­­­­րու բա­­­­ռերու հե­­­­ղինակ ըլ­­­­լա­­­­­­­­­­­­­­­լով։ Եր­­­­գե­­­­­­­­­­­­­­­րու բա­­­­ռերուն մէջ ան կը մեր­­­­ժէր բո­­­­լոր թա­­­­պու­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րը։ 1924-ին, երբ ծնաւ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւուր ըն­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նիքը Միացեալ Նա­­­­հանգներ գաղ­­­­թե­­­­­­­­­­­­­­­լու հա­­­­մար վի­­­­զա կը սպա­­­­սէր։ Այդ վի­­­­զան տա­­­­րինե­­­­րու հո­­­­լովոյ­­­­թով ու­­­­շա­­­­­­­­­­­­­­­ցած էր եւ մինչ այդ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւու­­­­րեան­­­­ներ Փա­­­­րիզի մէջ բա­­­­ցած էին «Լէօ Քաֆ­­­­քաս» անուն ճա­­­­շարա­­­­նը, ուր Շարլ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւուր եւ քոյ­­­­րը կ՚եր­­­­գէին։ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւուրեան­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րու ըն­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նիքը աւե­­­­լի ետք ապաս­­­­տան եղաւ նա­­­­զինե­­­­րու բռնա­­­­կալու­­­­թե­­­­­­­­­­­­­­­նէն փա­­­­խող հրեանե­­­­րուն եւ հա­­­­մայ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­վար­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րուն։ Անոնց շար­­­­քէն էր նաեւ Մի­­­­սակ Մա­­­­նու­­­­շեան։ Մի­­­­սակ Մա­­­­նու­­­­շեան իր քա­­­­ղաքա­­­­կան աշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­տանքնե­­­­րուն հե­­­­տեւա­­­­քով ձեր­­­­բա­­­­­­­­­­­­­­­կալո­­­­ւեցաւ եւ գնդա­­­­կահա­­­­րուե­­­­ցաւ նա­­­­զինե­­­­րու ձեռ­­­­քով։ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւու­­­­րի երաժշտա­­­­կան կեան­­­­քին մէջ ան­­­­կիւնա­­­­դար­­­­ձա­­­­­­­­­­­­­­­յին բնոյթ ու­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­ցող երե­­­­ւոյթ մըն է անոր նշա­­­­նաւոր «Օլիմ­­­­փիա» դահ­­­­լի­­­­­­­­­­­­­­­ճին մէջ ներ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­յացու­­­­ցած հա­­­­մեր­­­­գը։

Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւուր զա­­­­նազան դե­­­­րեր մարմնա­­­­ւորեց, աւե­­­­լի քան 60 ֆիլ­­­­մե­­­­­­­­­­­­­­­րու մէջ։ Յատ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­պէս բարձր գնա­­­­հատո­­­­ւած էր Ֆրան­­­­սո­­­­­­­­­­­­­­­ւայ Թրու­­­­ֆոյի «Սպան­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­ցէ՛ք դաշ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­կահա­­­­րը» անուն ֆիլ­­­­մի դե­­­­րակա­­­­տարու­­­­մով։

2002-ին Ատոմ Էկո­­­­յեանի «Արա­­­­րատ» ֆիլ­­­­մին մէջ եւս կը տես­­­­նենք բազ­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­վաս­­­­տակ արո­­­­ւես­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­գէտը։

Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւոր ծա­­­­նօթ է նաեւ մար­­­­դու իրա­­­­ւունքնե­­­­րու պաշտպա­­­­նու­­­­թեան ձօ­­­­նուած իր աշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­տու­­­­թիւննե­­­­րով։ Ան պաշտպա­­­­նած է միասե­­­­ռական­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րու եւ կի­­­­ներու իրա­­­­ւունքնե­­­­րը։ Ինքզինք ներ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­յացու­­­­ցած է «հա­­­­րիւր առ հա­­­­րիւր ֆե­­­­մինիստ» կո­­­­չու­­­­մով։

Մաք­­­­րո­­­­­­­­­­­­­­­նի եւ Փա­­­­շինեանի 
պատ­­­­գամնե­­­­րը

Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւու­­­­րի մա­­­­հէն ետք Ֆրան­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­յի նա­­­­խագահ Էմա­­­­նուէլ Մաք­­­­րոն ցա­­­­ւակ­­­­ցա­­­­­­­­­­­­­­­կան պատ­­­­գամ մը հրա­­­­տարա­­­­կելով վշտակ­­­­ցութիւն յայտնած է ֆրան­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­ցի եւ հայ ժո­­­­ղովուրդնե­­­­րուն։ «Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւուր երեք սե­­­­րունդնե­­­­րու ու­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­խու­­­­թեան եւ վիշ­­­­տե­­­­­­­­­­­­­­­րուն ըն­­­­կե­­­­­­­­­­­­­­­րակից եղաւ։ Անոր գլուխգոր­­­­ծոցնե­­­­րը եւ փայ­­­­լը եր­­­­կար ժա­­­­մանակ կեն­­­­դա­­­­­­­­­­­­­­­նի պի­­­­տի մնայ»։

Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի վար­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­պետ Նի­­­­կոլ Փա­­­­շինեան ալ դի­­­­մատետ­­­­րի էջին վրայ գրեց հե­­­­տեւեալը. «Մեր երկրին հա­­­­մար տխուր օր մը։ Ոչ եւս է հայ ժո­­­­ղովուրդի հե­­­­րոս Շարլ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւու­­­­րը։ Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի հա­­­­մար, հայ ժո­­­­ղովուրդի հա­­­­մար, Ֆրան­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­յի եւ ֆրան­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­ցի ժո­­­­ղովուրդի հա­­­­մար ու վեր­­­­ջա­­­­­­­­­­­­­­­պէս հա­­­­մայն աշ­­­­խարհի հա­­­­մար մեծ կո­­­­րուստ մը»։

Սգա­­­­հան­­­­դէ­­­­­­­­­­­­­­­սը 5-6 Հոկ­­­­տեմբե­­­­րին

Շարլ Ազ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ւու­­­­րի հա­­­­մար 5 Հոկ­­­­տեմբեր ուրբաթ օր Փա­­­­րիզ Ին­­­­վա­­­­­­­­­­­­­­­լիտ­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րու հա­­­­մալի­­­­րին մէջ պե­­­­տական սգա­­­­հան­­­­դէս մը տե­­­­ղի պի­­­­տի ու­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­նայ, որուն ներ­­­­կայ պի­­­­տի գտնո­­­­ւին Ֆրան­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­յի նա­­­­խագահ Մաք­­­­րոն, Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի նա­­­­խագահ Ար­­­­մէն Սարգսեան եւ Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի վար­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­պետ Նի­­­­կոլ Փա­­­­շինեան։

5 Հոկ­­­­տեմբեր ուրբաթ օր Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի եւ Ար­­­­ցա­­­­­­­­­­­­­­­խի մէջ ազ­­­­գա­­­­­­­­­­­­­­յին սուգ հռչա­­­կուած է։