Akademik özgürlüğe bir darbe de İçişleri Bakanlığı’ndan
Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı’nın (YÖK), tüm üniversitelere gönderdiği yazıda, Suriyelilerle ilgili araştırma yapılmasını İçişleri Bakanlığı’nın iznine tâbi kılındığını bildirmesi, tartışma yarattı. 10 Nisan 2015 tarihli yazıda, bu izne gerekçe olarak, Suriyeli yabancılara yönelik kişisel verileri toplamayı da içeren saha çalışmaları yapıldığına dair alınan duyumlar gösterildi. YÖK, bu kararın, çalışmalarda elde edilen bilgilerin üçüncü kişilerle paylaşılmasının Suriyeli mültecilerin tâbi olduğu 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na aykırı olduğu gerekçesiyle alındığını belirtti. İçişleri Bakanlığı’na bağlı Göç İdaresi’nin isteğiyle alındığı bilinen karar, üniversiteler ve akademisyenlerin yanı sıra “yabancı ülke temsilcilikleri, kamu kurum ve kuruluşları, uluslararası kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşları”nın çalışmalarını da kapsıyor.
Yeni değil
Suriyeli mültecilerle ilgili çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşlarına, henüz konuyla ilgili resmî yazı gelmemesine rağmen, Helsinki Yurttaşlar Derneği Mülteci Destek Projeleri Koordinatörü Hakan Ataman, bu izin zorunluluğuyla, yerelde yapılacak çalışmalar için uzunca bir süredir karşılaştıklarını söyledi. Dernek olarak Kilis’te yürüttükleri ‘ihtiyaç analiz araştırmaları’nın bile Kilis Valiliği’nce engellendiğini söyleyen Ataman, valiliğin bunun gerekçesi olarak, mültecilerle ilgili kayıt, araştırma ve izin işlerinin artık Göç İdaresi tarafından yürütülmesini gösterdiğini belirtti.
Göç İdaresi’nde çalışan bir yetkili, Suriyeli mültecilere ilişkin özel verilerin açıkça paylaşılmasının önüne geçmek amacıyla böyle bir karar verildiğini ileri sürse de, kurumun hangi bilgileri ‘özel veri’ kapsamına aldığı muallakta. Kurumun daha önce bir ilde yaşayan kayıtlı Suriyeli mülteci sayısını ‘özel veri’ kapsamında değerlendirerek bilgi vermediği biliniyor. Aynı zamanda, konuyla ilgilenen sivil toplum kuruluşu yetkilileri, Göç İdaresi’nin yönetmeliğinde kurumun ‘araştırmalara izin verme’ gibi bir yetkisi bulunmadığını ifade ediyorlar.
Yargıya gidiyor
Bu izin şartına ilk tepki, Eğitim-Sen’den geldi. Yaptığı yazılı açıklamayla araştırmalar için konulan izin şartına tepki gösteren Eğitim-Sen, açıklamasında ‘izin zorunluluğu’nun akademik faaliyetlere ve özgürlüğe vurulan bir darbe olduğu belirtiliyor. Bu yazının yasaklama anlamına geldiğini vurgulayan Eğitim-Sen, söz konusu ‘yasağı’ yargıya taşıyacaklarının altını çiziyor.
