AİHM'den askerliğe zorlanan Yehova Şahitleri davasında Türkiye'ye mahkumiyeti

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) zorunlu askerlik yapmayı reddederek vicdani reddini açıklayan dört Yehova Şahidi’nin açtığı davada Türkiye’yi mahkum etti. İnsanlık dışı muamele, düşünce, vicdan ve din özgürlüğü ile adil yargılamaya ilişkin maddelerin ihlal edildiğine karar veren mahkeme, Türkiye’yi 57,650 euro para cezasına çarptırdı. Mahkeme bugün ayrıca avukatsız sorgu, gözaltında işkence ve asker ölümü davalarında da Türkiye’yi mahkum etti.

9. madde ihlali

2008 yılında, Yehova şahidi dört genç, Çağlar Buldu, Barış Görmez, Ersin Ölgün ve Nevzat Umdu, zorunlu askerlikle ilgili AİHM’e dava açmıştı. Bugün sonuçlanan davada AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin düşünce,vicdan ve inanç hürriyetini düzenleyen 9. maddesini Türkiye’nin ihlal ettiği yönünde karar bildirdi.

Aktepe davası: yaşam hakkı ihlali

Bugün ayrıca, 2005 yılında askerdeyken intihar eden Ferit Aktepe davasıyla ilgili sonuç da açıklandı. Aktepe’nin akrabaları, askere alınmadan önce psikolojik tedavisi devam eden Aktepe’nin askerliği sırasında intihar etmesinin ‘yaşam hakkı ihlali’ olduğu, askeri otoritenin Aktepe’yi korumak için fiziksel ve psikolojik önlemleri almadığı ve davanın etkin olarak soruşturulmadığı gerekçesiyle dava açmıştı.

Mahkeme, Türkiye'yi, maddi ve manevi tazminat ile mahkeme masrafları olarak Aktepe'nin anne ve babası, kardeşleri ile büyük anne ve büyük babasına toplam 23 bin 365 euroyu ödemeye mahkum etti.

Yüksel Yiğitdoğan'ın ‘örgüt üyeliği’ suçundan alındığı gözaltında ağır işkenceye uğradığı iddiasıyla açılan davada da Türkiye kötü muamele ve etkin olmayan soruşturma gerekçesiyle mahkum edildi. 

Gözaltında iken yapılan sorguda avukat bulundurulmaması da, Türkiye'ye ceza getirdi. AİHM, Eryılmaz’ın gözaltındayken avukatıyla görüştürülmemesi davasını sonuçlandırırken manevi tazminat olarak bin 500, mahkeme masrafları olarak ise bin euronun ödenmesine hükmetti.