Adıyaman Gerger’de Süryanice yazıt bulundu

Adıyaman’ın Gerger ilçesine bağlı Oymaklı köyünde bulunan bir yazıt, Süryanilerin (Asuri-Arami-Keldani) bölgedeki yüzyıllara dayanan varlığına tanıklık ediyor.

SyriacPress'in haberine göre köyde, Süryanice alfabe ile yazılmış bir yazıt taşı bulundu. Dikdörtgen bir taşın üzerine oyularak yazıtta, “Bu ev, bu yapı, 1186 yılında inşa edilmiştir” yazıyor.

Taşın, yaklaşık 30-40 yıl önce Bayık mezrası, Oymaklı köyünde bir evin kapı eşik taşı olarak yeniden kullanıldığı, daha sonra kamuoyu ile paylaşıldığı belirtiliyor.

Evi, oyulmuş taşı ve yeri inceleyen Adıyaman Müzesi Müdürü Mehmet Alkan’a göre, geçmişte yapılan araştırmaların bölgede MS 4. yüzyıla kadar uzanan su kuyuları ve bağların bulunduğunu gösteriyor. 

Alkan, yazıtın 1000 – 1600 yıl öncesine ait olup, bölgedeki yapı ve mimari hakkında bilgi verdiğini aktarıyor.

Yazıt, müze tarafından koruma altına alındı.

Adıyaman'daki Ermeni ve Süryaniler

Adıyaman, Ermeni ve Süryani nüfusunun yoğun olduğu kentlerden biriydi. Gerger, Kâhta gibi pek çok ilçe ve köyde yaşam sürdüren Ermeni ve Süryanilerin büyük bir çoğunluğu, 1915 Ermeni ve Sayfo Süryani Soykırımı’nda katledildi ve göç etmek zorunda kaldı.

Manastır anlamına gelen “Vank” köyünde de ruhbanlar yetiştiriliyordu. Gerger’de Mor Abbay, Mor Zakkay, Mor Afrem, Mor Barsaum manastırları bulunuyordu. Ancak soykırım sonrası Vank’teki manastır da yıkılarak yerinde dev bir taş yığını kaldı.

1519 Osmanlı arşiv kayıtlarında köyün ismi “Venk-i Ermeniyan” olarak geçiyor. Daha sonra Venk kelimesi “Vank” olarak kullanılmaya başlıyor. Köy, 1914’de Osmanlı Arşivi kayıtlarına Süryani köyü olarak kayıt ediliyor.

Pütürge’deki Mor Barsaum Manastırı ve Süryani Patriklik Merkezi de Malatya’daydı.

Günümüzde hâlâ birkaç aile Süryani ile az sayıda Ermeni nüfusu bulunuyor. Adıyaman ve Çevre İller Metropolitliği de, kent merkezinde bulunan Mor Petrus ve Mor Pavlus Süryani Ortodoks Kilisesi’nde aktif.