‘Acıları hazineye dönüştüren’ kitaba sansür
56. Venedik Bienali’nde Türkiye Pavyonu’nu temsil eden Sarkis’in ‘Respiro/Nefes’ adlı eseri için özel olarak hazırlanan kitabın dağıtımı engellendi. Dışişleri Bakanlığı, Kültür Bakanlığı ve Türkiye Pavyonu’na destek veren bazı katılımcılar, Rakel Dink’in kitap için yazdığı yazıda geçen ‘Ermeni Soykırımı’ ifadesini gerekçe göstererek kitabın dağıtımını engellerken, İKSV konu hakkında resmî bir açıklama yapmadı. Agos’a konuşan İKSV Medya İlişkileri’nden bir yetkili ise, kitabın “içeriği değiştirilmeden, önümüzdeki günlerde basılacağını” söyledi.
İKSV Medya İlişkileri yetkilisi, Agos’un sorusu üzerine şu açıklamada bulundu: “Bienalin açılışında kataloğumuzu dağıttık. Katalogda ‘Respiro’yla ilgili genel bilgiler, sanatçı ve küratörümüzün biyografileri, sergideki işlere dair kısa bilgi ve künye yer alıyordu. Kitap basılacak, içeriği değiştirilmeyecek.”
Kitabın içeriğiyle ilgili açıklamada ise, “Vakıf bu sergileri TC Dışişleri ve TC Kültür ve Turizm bakanlıklarının himayesinde gerçekleştirmektedir. Kitapta yer alan yazılar, yazarlarının Sarkis’in işiyle ilgili kişisel görüşleri, fikirleri ve hislerini yansıtmaktadır” ifadeleri yer alıyor.
Sarkis: ‘Negatifi pozitife dönüştürdüm’
‘Respiro’ eserinin sahibi Sarkis ise, kitabın dağıtımının engellenmesi üzerine, dağıtılmamış kitapları bir yapıta dönüştürdü. Sanatçı, 2007’de yaptığı ‘Leidschatz’ adlı eserin yanına koyduğu altın varaklı kasanın içine, dağıtılmamış 144 adet prototip kitap yerleştirip sergiledi. Sarkis, bu yerleştirmeyle ilgili olarak “Negatifi pozitife dönüştürdüm. Bu kadar emek vererek, bu kadar inanarak yaptığım bir sergiyi kataloğun dedikodusu etrafında harcamak istemiyorum” dedi.
Ayas: ‘Biz işimizi yaptık’
Serginin küratörü Defne Ayas da, sanatçı Sarkis gibi, sansür tartışmalarının üretilen işin önüne geçmemesi gerektiği görüşünde. Kitabın önümüzdeki günlerde hazır olacağını belirten Ayas, “Acıları hazineye dönüştürdük, dönüştürmeye de devam ediyoruz. Biz işimizi yaptık. Ne Sarkis’in, ne de benim bakanlıklarla ya da fonlarla temasımız var, hiç de olmadı” dedi.
Venedik Bienali’nde sansüre uğradığı için dağıtılamayan ‘Respiro’ adlı kitap internetten de yayımlandı. Kitapta Rakel Dink’in yanı sıra Karin Karakaşlı, Wendy Meryem Kural Shaw, Özge Ersoy, Uwe Fleckner ve Tûba Çandar’ın sergi ve sanatçıyla ilgili metinleri yer alıyor. ‘Respiro’ için hazırlanan kitaba ulaşmak için tıklayınız.
