ABD ve AB'den Ermenistan'a destek
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 5 Nisan'da gerçekleşen toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, "Ermeni halkı için demokratik, müreffeh bir gelecek ve daha entegre, daha barışçıl bir Güney Kafkasya bölgesi için desteğimizi yeniden teyit etmek amacıyla buradayız" dedi.
Blinken “Ermeni halkının gelecek vizyonunu paylaşıyoruz, Ermenistan'ın komşularıyla barış içinde, bölgeye ve dünyaya bağlı, güçlü, bağımsız bir ulus olarak yerini almasını istiyoruz. ABD ve Avrupa Birliği bu çabada ortak olmak istiyor" diye konuştu.
Ermenistan'a 65 milyon doların üzerinde yardım sağlamayı planladıklarını belirten Blinken, ABD'nin Dağlık Karabağ'da yerinden edilen 100.000'den fazla Ermeniyi desteklemeye devam edeceğini kaydetti ve şöyle devam etti: “Bu, Ermenistan'ın uzun vadeli istikrarı ve refahının yanı sıra bölgesel güvenliğin de merkezinde yer alıyor. Ayrıca barınma, iş ve eğitime erişim de dahil olmak üzere insanları ekonomiye ve topluma entegre etme çabalarını da destekliyoruz”
Blinken, Ermenistan'ın bölgesel entegrasyonunun güvenlik ve refahın anahtarı olduğunu kaydetti ve Paşinyan hükümetinin "Barış Kavşağı" girişimine de fikren destek verdi: “Yeni ulaşım yolları, enerji işbirliği, telekomünikasyon ile daha entegre bir Güney Kafkasya görüyoruz. Bu, çeşitlendirilmiş ekonomi, genişletilmiş fırsatlar ve barış ve uzlaşma çabaları sağlayacaktır".
AB'den 270 milyon euro hibe
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de, buluşma öncesinde yaptığı açıklamada, "Geçen Ekim ayındaki Ermenistan'ın yanında omuz omuza durma ve ortaklığımızın geleceği için bir vizyon belirleme sözümüzü yerine getiriyoruz" dedi.
Leyen, “ Bu vizyon, Avrupa Birliği'nin önümüzdeki dört yıl içinde vereceği 270 milyon avroluk hibelerle desteklenecek. Ermeni ekonomisini ve toplumunu şoklara karşı daha dayanıklı hale getirmek için yatırım yapacağız, işletmeleri, özellikle de KOBİ'leri destekleyeceğiz, böylece onların büyümelerine, yenilik yapmalarına ve yeni pazarlara erişmelerine yardımcı olacağız” dedi.
Leyen şöyle devam etti. “AB, temel altyapı projelerine yatırım yapacak; fırsatlarla dolu bir iletim güzergahı olan Karadeniz Elektrik Hattı, özellikle Avrupa'ya temiz, yenilenebilir enerji getirebilir ve biz de bunu desteklemeye hazırız. Buna paralel olarak Ermenistan'ın yenilenebilir enerji üretimine ve Gürcistan ile daha iyi ara bağlantılara yatırım yapmaya devam edeceğiz"
Avrupa Komisyonu Başkanı, "Koşullar izin verirse ve ne zaman olursa olsun sınır ötesi taşımacılığı da araştıracağız ve bu bağlamda Barış Kavşağı girişiminizi memnuniyetle karşılıyoruz" dedi.
Leyen son olarak şunları söyledi: “Son olarak bugüne havacılık, nükleer güvenlik ve ticaretin çeşitlendirilmesine yönelik yeni tedbirlerle geldik. Bugün sunduğumuz destek paketi, Avrupa Birliği'nin Ermenistan'a yönelik mevcut ekonomik ve yatırım planının başarısı üzerine inşa edilecek. Halihazırda yarım milyar avroyu aşkın yatırımı zaten harekete geçirdik ve şimdi yeni yatırım perspektifiyle daha fazlasını yapabiliriz. Yerinden edilmiş Karabağ Ermenilerinin içinde bulunduğu kötü durumu da unutmuyoruz, Ermenistan'daki mültecilerin insani durumu bir öncelik olmaya devam ediyor. Geçen Eylül ayından bu yana mültecilere 30 milyonun üzerinde destek sağladık ve mültecilerin uzun vadeli entegrasyonunu desteklemek için daha fazlasını yapmaya hazırız”
Paşinyan'dan değerlendirme
Ermenistan Başbakanı Paşinyan da, görüşmeyi 'ABD ve AB ile genişleyen bir ortaklık' olarak nitelendirdi.
Dağlık Karabağ'dan zorla yerinden edilen 100.000'den fazla Ermeni'nin ihtiyaçlarına değinen Paşinyan, konut ve ekonomi politikaları yoluyla onların onurlu yaşamlarının yeniden tesis edilmesine vurgu yaptı.
Azerbaycan ile ilişkilerin normalleşme sürecinden de bahseden Nikol Paşinyan, Ermenistan'ın 1991 Almatı Bildirgesi uyarınca iki ülkenin birbirinin egemenliği ve toprak bütünlüğünün karşılıklı tanınmasına dayanan sürece bağlılığını bir kez daha teyit etti. Ermenistan'ın, eşitlik ve karşılıklılık ilkelerine tam saygı temelinde yazılan Almatı Bildirgesi’ne dayanarak sınırların belirlenmesi ve tüm bölgedeki yolların açılması konusunda da tamamen kararlı olduğunu ifade etti.
Başbakan Paşinyan, tüm bunları başarmak için Ermenistan hükümetinin "Barış Kavşağı" girişimini sunduğunu belirterek, "Ortakların, bu girişimin AB'nin Küresel Geçit stratejisiyle entegrasyonunu destekleyeceklerini umuyorum" dedi.
Türkiye tepkili
Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan dün, Ermenistan, ABD ve AB arasında Brüksel'de düzenlenecek üçlü toplantı hakkında yazılı açıklama yapılmıştı.
Açıklamada, 2020 ve 2023'teki gelişmeler hatırlatıldı ve bölgede kalıcı barış ve istikrar için tarihi bir fırsat ortaya çıktığı belirtildi.
Açıklamada "Bu tarihi fırsatın başarıya ulaşmasına çok yakın olunan böyle bir dönemde, bölge dışı aktörler başta olmak üzere, üçüncü tarafların sürece adil ve tarafsız yaklaşmaları ve sürece zarar vermekten itinayla kaçınmalarının daha da önem kazandığı" ifade edildi.
Türkiye'nin bu konuda üzerine düşeni yapmaya her zaman olduğu vurgulanan açıklamada, bundan sonra da Azerbaycan ile Ermenistan arasında kalıcı barış için tarihi fırsatın değerlendirilmesini teşvik etmeyi sürdüreceği kaydedildi.
Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zakharova , Rusya'nın Ermenistan ve Azerbaycan'a üçlü diyalog mekanizmalarını yeniden tesis etme çağrısında bulunduğunu belirtti.
Zakharova şöyle konuştu: "Rusya-Azerbaycan-Ermenistan üçlü mekanizmalarının ritmik çalışmasının yeniden sağlanmasının zamanının geldiğine inanıyoruz. Ortaklarımızı siyasi irade göstermeye, Rusya'nın desteğiyle sınırların belirlenmesi, ulaşım ve lojistik yollarının açılması, bir barış anlaşmasının geliştirilmesi dahil olmak üzere en karmaşık sorunlara etkili çözüm arayışının başlatıldığı formatlarda etkinliğini kanıtlamış temasları sürdürmeye çağırıyoruz."
(Ermenistan Kamu Radyosu, Armenpress, AA)
