1915 için çağrı: Gelin konuşalım

Bir televizyon programında 1915 kurbanı Ermenilerle ilgili sarf ettiği sözlerden sonra Ayşe Kulin ile Karin Karakaşlı arasında başlayan tartışmayı önemseyerek manşetimize taşıdık. Önemsedik, çünkü bu diyalogu sahici buluyoruz.

Hem Ayşe Kulin, hem de Karin Karakaşlı, görüşleri itibariyle temsili gücü olan pozisyonları ifade ediyorlar. 1915’in soykırım olarak tanımlanamayacağı, tanımlanmaması gerektiği konusunda Türkiye’nin ezici çoğunluğunun Kulin’le hemfikir olduğu aşikâr. Öte yandan, Karakaşlı’nın ona itirazları ve altını çizdiği tarihsel olgular da, Ermeni olsun olmasın, 1915’te yaşananların insanlığa karşı suç olduğunu düşünenlerin üzerinde ortaklaşacağı bir zemine oturuyor.

Yani iki yazar, soykırım konusunda karşı saflarda yer alan görüşlerin en öz hallerini ifade ediyorlar bir anlamda. Ayşe Kulin’in Karin Karakaşlı’nın geçen haftaki yazısına verdiği cevap değerli, çünkü temel görüşünü hoş kılıflara sokma ihtiyacı duymadan ve nezaketli bir dille ifade ediyor.

Kulin yaşanan acıların belli hafifletici sebepleri olduğunu düşünse de, olanlardan ötürü üzüntü duyuyor, ancak bunları soykırım olarak nitelemekten kaçınıyor. Karakaşlı ise aslolanın acıların nasıl tanımlandığı değil, nasıl anlaşıldığı olduğuna dikkat çekerek bir anlama çabasının değerine işaret ediyor. Bu iki farklı görüş, ortak bir hakikatte olmasa da, bir konuşma zemininde buluşuyorlar. İnsanlar konuşa konuşa anlaştığına göre, umutlu olmaya devam edebileceğimiz bir zemin bu.

Böylece, 1915’i, devlet politikalarından, ulusal çıkarların çarpışmasından, üçüncü tarafların kullanımından azade şekilde tartışmaya dair bir fırsat elde ediyoruz. Bu bir fırsat, çünkü konuyu Türkiye’de konuşmak hâlâ ve hâlâ hiç kolay değil.

O yüzden, Türkiye’nin aydınlarına, yazarlarına, gazetecilerine, sinemacılarına, sanatçılarına bir çağrıda bulunuyoruz. Gelin, 1915’le ilgili görüşlerinizi tıpkı Kulin gibi açıklıkla ifade edin. Gelin konuşalım, gelin tartışalım, gelin insandan insana bir anlama çabasını derinleştirelim. Çünkü buna sahiden ihtiyacımız var.

AGOS