15. yüzyıl İtalyancasından ‘Prens’ çevirisi

Machiavelli, İtalyanların dışındaki ulusların hafızalarında genellikle ilkesiz, ahlakı hiçe sayan, yalan üzerine kurulu siyasetin babası olarak nitelendirilir. Buna rağmen İtalyanlar Machiavelli’de birlik fikrini ve Rönesans’ın tohumlarını bulur.

ARAKEL ARMADYAN

Machiavelli hiç şüphesiz büyük, keskin ve üretken bir gözlemciydi. Takdire şayan görüş gücüyle kendisinden önce meydana gelen politik olayları değerlendirerek müthiş öngörülerde bulundu. Bu düşüncelerini edebî yeteneği sayesinde yazıya geçirdiğinde çağdaşı olan politikacılara paha biçilmez öğütler verdi. Öte yandan kendisinden sonra gelen okuyuculara, politikacıların bakış açılarını anlamaları için geniş ufuklar açtı.

Kendini gizledi

Aslında Machiavelli hiçbir zaman kendi yapıp ettiklerinden söz etmez. Çağdaşları da onu başarılı bir devlet adamı ve yazar olarak görmez. Nitekim diplomatik ve siyasi hayatında büyük başarılara imza atmamıştır. Kendi sorumluluğunda olan işleride çekingen ve her şeyi zamana yayan bir tutum izlemiştir.

Beş yüz yıldır okunan ve orijinal adı ‘Hükümdarlıklar Hakkında’ olan eseri, Machiavelli’yi siyasi düşünce tarihinin köşe taşı yapmıştır. Yönetenlerle yönetilenler arasındki ayırımlar ve çelişkiler sürdükçe de Machiavelli güncelliğini koruyacak görünüyor. Machiavelli’nin ‘Prens’ini benzerlerinden ayıran en önemli özelliklerinden birisi de tarihi kişilikler ve onların yapıp ettikleriyle ilgili bol bol örnek vermesidir. Prens’in yazarı, ortaya koyduğu her argümanı açıklamak ve savunmak için pek çok çarpıcı örneğe başvurur.

Temkinli bir söylem kullandı

Yüzyıllardır pek çok batılı ve/veya doğulu siyasetçiye danışmanlık yapmış olan kitap, siyasete ve yönetmeye dair pek çok evrensel gözlem ve saptama içeriyor. Bununla birlikte Machiavelli’nin eserinde kurduğu söylem kolay anlaşılır değildir. Kitabı yazdığı dönemin politik şartları Machiavelli’yi kullandığı her sözcüğü tartmaya itmiştir.

Bugüne kadar Türkçede pek çok ‘Prens’ çevirisi yayımlandı. Bu Türkçe baskının en önemli farkı Buğra Poyraz tarafından orijinal 15. yüzyıl İtalyancasından yapılmış titiz bir çeviri olması. Ayrıca Türkçe-İtalyanca olarak basılmış olması da bu baskıya ayrı bir değer katıyor.