24 Nisan

Agos’un kurucusu ve genel yayın yönetmeni Hrant Dink’in, on bir yıl önce, 24 Nisan Ermeni Soykırımı anması vesilesiyle, özel bir yazı kaleme almıştı. Agos’un ilgili sayısı, 24 Nisan’ı birlikte anma çağrısı yapan bu yazı gerekçe gösterilerek toplatılmıştı. Aradan geçen zaman içinde nelerin değişmiş, nelerin değişmemiş olduğunu görmek ve bu yazıyı hakkı olan geniş kitlelerle bir kez daha buluşturmak üzere, yeniden yayımlıyoruz.

HDP, 1915 yılında 23 Nisan’ı 24 Nisan’a bağlayan gece, sürgüne gönderilmek üzere Harbiye karakolunda hapsedilen ve birçoğu hayatını kaybeden Ermeni aydın, düşünür, kanaat önderi, sanatçı ve zanaatkarları andı. HDP, Tatavla’da çan sesleriyle yürüdü. Kirkor Zohrab’ın evinin önüne karanfiller bıraktı.

1915 anısına pek çok sanatçının bir araya geldiği ‘In Memoriam | 24 Nisan’ başlıklı konser bu akşam gerçekleşecek. Konserde sahne alacak müzisyenlerden Eileen Khachadoorian, "konserde sahne alacak tüm sanatçılar mesajı ve sözü olan isimler, hayatımda sahne alacağım en anlamlı ve güzel konser olduğunu hissediyorum" diyor.

İngiltere Veliaht Prensi Charles'ın, oğlu Prens Harry'yle birlikte 24 Nisan'da Çanakkale'ye gelececeğinin açıklanması üzerine Irak Ermeni Kilisesi Başepiskopos Avak Asaduryan bir açıklama yayımladı.

Bundan sekiz yıl önce Akhtamar’ın açılışını 24 Nisan’a getirme gayreti ile ortaya çıkan devlet zihniyeti, şimdi de aynı tarihte Çanakkale Savaşı kurbanlarını anmaya hazırlanıyor.

Çanakkale Savaşı’nın iki sembol tarihi olan 18 Mart ile 25 Nisan’ı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Çanakkale davetinin 23-24 Nisan denk getirilmesinin ne anlam ifade ettiği bu aralar gündemin ana tartışma konusu. ‘Çanakkale Savaşı Siperin Ardı Vatan: Türk Cephesinden 1915 Deniz ve Kara Muharebeleri’ kitabının yazarı, ve #Tarih dergisinin genel yayın yönetmeni Gürsel Göncü’yle Çanakkale ve 24 Nisan’ı konuştuk.

Independent’ın kıdemli Ortadoğu muhabiri Robert Fisk, Hükümetin 24 Nisan’a çektiği Çanakkale anmasıyla ilgili bir yazı yayımladı. Fisk, yazıda kararın ‘sadece politik bir fesatlık değil, soykırımı inkar etmek için ülke tarihinin değiştirilmesi olduğunu’ söylüyor.

Tüm Ermeniler Gatoğigosu Karekin II, yayımladığı iki açıklamayla, 2015’e dair önemli mesajlar verdi. Yeni yıl mesajında ve tüm Ermeni kiliselerine gönderdiği genelgede, 2015’in soykırım kurbanlarını anma yılı olduğunu hatırlatan Başpatrik, 1915’te hayatını kaybeden kurbanların ‘Aziz’ ilan edileceğini açıkladı. Öte yandan, resmî olmayan kaynaklara göre, Papalık da, 12 Nisan’da Vatikan’da soykırım kurbanları anısına bir ayin düzenleyecek.

Washington’daki Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’nın Rusya ve Avrasya programında kıdemli araştırma görevlisi olarak çalışan ve özellikle Kafkasya ile Karabağ Savaşı konusundaki kapsamlı çalışmalarıyla tanınan Thomas de Waal, Foreign Affairs dergisinin Ocak-Şubat 2015 sayısında ‘The G-Word: The Armenian Massacre and the Politics of Genocide’ (S’li Kelime: Ermeni Katliamı ve Soykırım Siyaseti) başlıklı bir makale yayımladı. Kavram üzerinden yürütülen tartışmaları, kongredeki yasa tasarılarının arka planını anlatan Thomas de Waal, bu büyük kitlesel yıkımı, soykırım kavramı ekseninde verilen siyasal mücadele üzerinden ele alıyor. Makalenin geniş bir derlemesini F. Gökhan Diler’in tercümesiyle sunuyoruz.

Geçen hafta Agos’un manşetinde yer alan ‘TTK’ya ‘taziye’ ayarı’ haberi üzerine konuştuğumuz eski Türk Tarih Kurumu Başkanı Metin Hülagü, istifasının gerekçesinin hükümetin Ermeni politikasındaki değişikliğin bir yansıması olduğunu reddediyor.

Türk Tarih Kurumu Başkanı Metin Hülagü’nün görev süresinin uzatılmamasının arka planında, 2015 öncesinde hükümetin Ermeni meselesinde belirlediği yeni yaklaşım üzerindeki anlaşmazlık var ve TTK’da yeni bir yapılanma kapıda. Hülagü’nün sonunu getiren olay ise Başbakan’ın ‘taziye’ beyanının hemen ertesi günü Van’da yaptığı açıklama oldu.